printlogo


کد خبر: 11386تاریخ: 1396/4/3 08:12
روزنامه شنبه 3 تیر 1396
روزنامه شنبه 3 تیر 1396
طبقی از سوره قدر "بخش دهم" - تجهیزات کمک زیستی که دیده نمیشوند - رمانهای زرد را بشناسیم (قسمت دوم) - استفاده از گوشی به جای برچسبخوان - جدول کلاسیک/ افتتاح اولین پارک آبی مخصوص معلولین در جهان/ رخدادهای مهم در کتابهای تاریخ که واقعیت ندارند/ شاهبیتها

روزنامه «ایران سپید»

شنبه 3 تیر 1396

29 رمضان 1438

24 جون 2017

سال بیست و یکم شماره 5600

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

.........عناوین این شماره.......

طبقی از سوره قدر "بخش دهم" 2

تجهیزات کمک زیستی که دیده نمیشوند 6

رمانهای زرد را بشناسیم (قسمت دوم) 8

استفاده از گوشی به جای برچسبخوان 11

جدول کلاسیک/ افتتاح اولین پارک آبی مخصوص معلولین در جهان/ رخدادهای مهم در کتابهای تاریخ که واقعیت ندارند/ شاهبیتها 14

ضیافت

 طبقی از سوره قدر "بخش پایانی"

آیه آخر سوره قدر میفرماید: "سلام هی حتی مطلع الفجر" بر آن شب بر آن لیله قدر سلام است تا طلوع فجر. آیا این فجر همان فجر ظاهر است یا لیله قدر؟ در وجود شکافی ایجاد میکند که تا انفجار وجود در مراحلی بالاتر باقی میماند و وجود را رها نمیکند. در قرآن کریم، سلام در 5 جا اثر خود را نشان میدهد. "الَذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلَائِکَةُ طَیِّبِینَ یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمْ". سلامی که طلیعه وجودش در هنگام شب قدر رخ میدهد، در وقت مرگ خود را نشان میدهد، چون در این آیه مبارک میفرماید زمانی که ملائکه طیب جان انسانهای با ایمان را میگیرند، به آنها میگویند سلام علیکم. آیا ملائک از نزد خود سلام میآورند؟ آنها مدبر امرند. آنها کارگزاران خاص اله هستند. سلام از نزد خدا در هنگام مرگ به چه معنایی است؟ سلام نام یک وادی است که در آن وادی امنیت وجود دارد. در هنگامه مرگ، ملائکه با سلامی که از جانب خدا میآورند، تو گویی به آن انسانها مژده ورود به وادی امن میدهند؛ یعنی برزخ برای آنها وادی امن است. برای وجود چه رخ میدهد وقتی وارد وادی سلم و امان شود؟ اگر به شما بگویند در اتاق خودت را باز کن و وارد شو! تردید و نگرانی ندارید، اما اگر همین امر را به شما بکنند در مورد اتاق دیگری دچار تردید هستید. برای اینکه روحتان با آنچه در درون اتاق هست آشنا نیست. پس مژده سلم و امان دادن در عالم برزخ، به واسطه چیزی آشنا در وجود آنهاست. برای اینکه در طول زندگی، وجودشان متناسب با وادی برزخ شده و به این سبب ملائک میآیند و به آنها سلام علیک میگویند. مثل اینکه به وجود بگویند در جایی را باز کن و وارد شو که مدتهاست با آن آشنا هستی. "وقال لهم خزنتها سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین" مرحله دوم بر در بهشت است که آنجا این سلام توسط نگهبانان بهشت ادامه دارد که وارد شوید. داخل شوید که خالد هستید. در ضمن آیه از وجودی صحبت میکند که برای ابدیت خودش چنین برنامه ریزی کرده که به او میگویند وارد بهشت شو که در آن جاویدی. زیرا تو برای ورود به یک مکان امن برنامه زندگی ریخته ای. "یدخلون علیهم من کل باب، سلام علیکم". بعد وقتی که وارد بهشت شدند، باز بر آنها در بهشت از هر دری که وارد بشوند سلام میکنند. البته تعدد درهای بهشت به معنایی است که راههای ورود به بهشت در یک راه خلاصه نمیشود. در جایی میگوید مداد علما افضل از خون شهدا است، در جای دیگر به عرق جبین کارگران همانند، بلکه بیشتر از خون شهدا ارزش میدهند. این تفکر انسان را از تنگ نظریها نجات میدهد. انسان را از محدودبینیها نجات میدهد، انسان را طوری پرورش میدهد که اگر او را در هر موقعیتی رها کنند، میداند راههای رسیدن به وادی سلم و امان بهشت بینهایت است و برای همین وجود خود را به گونه ای پرورش میدهد که این راهها را دریابد. ویدخلون علیهم من کل باب سلام علیکم. ای آنکه درهای ورود به محضر سلم و امان را در هیچ لحظه ای از زندگیت بسته ندیدی، پس بالاخره از دری وارد شو. در مرحله بعد رحیم را داریم که این انسانها سلام مقیم را دریافت میکنند برای ورود به مقامات عالیه بهشتی. تو گویی واسطه ها کنار گذاشته میشوند و آیه ای که "یلقی فیها تحیتهم و سلاما" و روزی که او "خداوند" را ملاقات میکنند همه سلام است. با این نگاه آیا در سلام هی حتی مطلع فجر سلام بر شب قدر شده یا آن سلام نشانه امنیتی است که شب قدر برای جهان بشریت دارد. در شب قدر، انسان در کره خاکی تحت تشعشع سلامی قرار میگیرد که توسط ملائک و روح بر عالم هستی ارائه میشود و همه وجود را در بر میگیرد. انسانی که به این معرفت نایل میشود پنج سلام گفته شده برایش طرح میشود. سلام هی حتی مطلع فجر چون نیلوفری بر قامت انسان میپیچد. خاصیت نیلوفر این است که وقتی عشقه وار به دور گیاهی میپیچد جان گیاه را میگیرد. آن سلام نیلوفری میشود بر قامت انسان که عشقه وار میپیچد و فنای فی الله جان انسان را محو میکند در جایی که اسمش لقا... است.

 

سخن هفته

 تجهیزات کمک زیستی که دیده نمیشوند

استفاده از وسایل جبران معلولیت برای افراد دارای محدودیتهای مختلف جسمی و حسی، از مهمترین راههای کاهش تأثیر این محدودیتها و توانبخشی افراد دارای معلولیت در انجام امور مختلفی است که افراد سالم بدون این تجهیزات به انجام آن قادرند. بر همین منوال تأمین انواع تجهیزات توانبخشی و کمک زیستی برای افراد دارای معلولیت از جمله نابینایان و کمبینایان از مهمترین سرفصلهای سیاستهای توانمند سازی و حمایتی است. در کشور ما دو ضعف عمده در این عرصه دیده میشود؛ نخست آن که سازمان بهزیستی کشور دارای سایت مدون، کارشناسی شده و دارای شاخصهای ارزیابی در تأمین و توزیع تجهیزات توانبخشی و کمک زیستی نیست. این ضعف در مورد گروه آسیبدیدگان بینایی بسیار پر رنگتر است. به زبان ساده بهزیستی در زمینه تأمین و توزیع تجهیزات توانبخشی نابینایان و کمبینایان فاقد برنامه، نیاز سنجی و دچار ابهامات بسیار شدیدی در بودجه بندی و تدوین شیوه نامه های خرید این تجهیزات است. فراتر از این مشکل، ضعف دیگری وجود دارد و آن تمرکز روی اقلام مشخصی از تجهیزات توانبخشی است. باید دانست وسایل کمک زیستی معلولان به سادگی نیازهای زندگی آنان است؛ مثلاً برای یک فرد دارای محدودیت بینایی فقط تجهیزات  عصای سفید، نرم افزارها و سخت افزارهای رایانه ای نیست، بلکه یک فرد نابینا به وسایل بسیار ساده تری در رفع نیازهای روزمره احتیاج دارد؛ مثلاً تجهیزات آشپزخانه برای پخت و پز نابینایان و کمبینایان. بسیاری از این وسایل در عین سادگی بسیار لازمند؛ مثلاً وسایلی که میتوان روی میوه ها و سبزیجات برشهای مختلف ایجاد کرد، ماهیتابه هایی که سرخ کردن مواد غذایی را برای نابینایان ساده میکنند. منظور از تجهیزات، همیشه ماشین پرکینز نیست، اما متأسفانه ضعف شدید کارشناسی در این خصوص موجب شده است تهیه این وسایل از چشمان برنامه ریزان دور بماند. 

 

چوب الف

 رمانهای زرد را بشناسیم "قسمت دوم"

در شماره گذشته بعضی از مهمترین ویژگیهای رمانهای زرد و کم ارزش را باهم مرور کردیم. در این شماره به اختصار به موارد دیگر اشاره میکنیم تا موضوع به اندازه کافی برای دوستان و علاقه مندان روشن شود. 8. استفاده از خواب و فضاهای رؤیایی برای حل مشکلاتی که شخصیت در بیداری قادر به حل آنها نبوده. 9. خودآگاه بودن شخصیتها نسبت به خواب. برخلاف واقعیت روانشناختی، شخصیت داستان همیشه بعد از بیدار شدن، تمام جزییات ریز و دقیق خواب را به خاطر میآورد. 10. نفی ثروت و ظواهر مادی. 11. تبلیغ عشق به زندگی کم بسنده تا تسلیم طلبی و جبرگرایی را در روحیه خواننده تقویت کند. 12. استفاده از تصادف برای حل دشواریهای رمان. این البته یکی از مشکلات اساسی رمانهای غیر عامه پسند هم هست. یعنی نویسندگان غالباً وقتی میبینند نمیتوانند داستان را جلو ببرند، دست به گریبان یک اتفاق میشوند تا از این مخمصه نجات پیدا کنند. البته حضور تصادف در رمان گاهی ضروری است، اما نویسنده باید این «تصادف» را در ترکیبی زیباشناسانه ارائه بدهد، در حالی که در رمانهای عامه پسند، نویسنده به جای برخورد علتمند با رخداد، به عنصر تصادف روی میآورد. مثلاً وقتی شخصیت داستان به یک مشکل مالی یا شغلی خورده است، ناگهان فامیلی پیر و ثروتمند پیدا میکند یا دوستی قدیمی پیدا میشود که در یک نهاد مهم کار میکند و از راه میرسد و مشکلگشا میشود. در مجموع این بحران به وجود آمده در رمانهای عامه پسند به شکلی تصادفی گاهی حل میشود. در عین حال باید دقت داشت یکی دیگر از مشکلات این نوع رمانها، زمان بروز تصادف است. تصادف در اول داستان یک معنا دارد، در آخر داستان معنایی دیگر. ضمن این که باید توجه کرد نقش کلیدی در حل بحران داشته یا کمکی. همه اینها باید برای شناخت عامه پسند مد نظر قرار بگیرد. 13. پرشهای زمانی چند ساله برای پر کردن خلأهای رخدادهای بدون تمهید هنری. 14. بیان هر انگیزه ای به شکل آشکار طوری که خواننده، مصرف کننده عقاید نویسنده بار بیاید. این باعث میشود خواننده برای به کار انداختن فکر خودش نیازی احساس نکند و در افزایش متن مشارکت نداشته باشد. 15. استفاده از بنمایه های رمانتیک در داستانهایی که واقعگرا به نظر میرسند. مثل غلو در بیان احساسات شخصیتها، اغراق در نشان دادن صبر و تحمل آنها، اغراق در ابزار عشق یا وفاداری و همینطور استفاده از عنصر مرگ به این شکل که غالباً برای یکی از نزدیکان شخصیت اصلی اتفاق می افتد. برای اینکه حال و هوای غمبار رمان را تشدید کند. این موارد برخی از مهمترین و عامترین ویژگیهایی هستند که با کمک آنها میتوان رمانهایی را که ارزش ادبی و هنری چندانی ندارند, به سادگی تشخیص داد. دوستان گرامی، صحبت درباره رمان به این زودیها تمامی ندارد. اما برای اینکه از موضوعات دیگر خیلی هم دور نشویم, این مبحث را در این شماره موقتاً به پایان میبریم. بیتردید دوباره به بهترین رمانها باز خواهیم گشت.

فناوریهای امید بخش

استفاده از گوشی به جای برچسبخوان

در مطلبی که دو شماره پیش در همین ستون منتشر شد، به تکنولوژی جذاب و پر کاربردی اشاره کردیم که مدتی است به مدد همه گیر شدن سیستم عامل Android در اختیار کاربران نابینا قرار گرفته و آن هم استفاده از برچسبهای NFC و امکانات برچسب گذاری و خوانش تگهای NFC توسط گوشی است. گفتیم که این ابزار امکانی را برای ما فراهم میکنند که بتوانیم یک تگ NFC را بر روی وسیله ای که میخواهیم شناسایی شود بچسبانیم و به کمک نرم افزاری که بر روی گوشی نصب میشود، یک برچسب صوتی یا متنی بر روی آن تگ طراحی کنیم. به این ترتیب، هر زمان که گوشی نزدیک آن تگ قرار بگیرد، برچسب صوتی اجرا یا برچسب نوشتاری نمایش داده خواهد شد. به کمک این ابزار، ما میتوانیم اشیایی را که به راحتی برایمان قابل تشخیص نیستند از هم تمیز دهیم. به طور مثال، میتوان برچسبی بر روی هر کدام از قوطیهای مختلف ادویه بچسبانیم تا برای تشخیصشان از یکدیگر، نیازی به باز کردن و بوییدنشان نداشته باشیم. برای انجام چنین کاری اولین چیزی که لازم داریم، بدون شک تگهای NFC است. این تگها با امکانات، ابعاد، ویژگیهای فیزیکی و قیمتهای مختلفی در بازار موجود است. از تگ کاغذیِ غیر قابل شست و شو به قیمت ۱۵۰۰ تومان گرفته تا تگهایی که ضد آب و مقاوم هستند و این امکان را برای کاربر فراهم میکنند که بارها برچسب ثبت شده را پاک کرده و برچسب تازه ای برایشان طراحی کند. با بررسیهای انجام شده در بازار مشخص میشود که مناسبترین انواع تگهای NFC برای کاری که ما قصد انجامش را داریم، بین دو تا سه هزار تومان به ازای هر تگ خواهد بود. این تگها از جنس پلاستیک هستند و اگر در تیراژ بالا خریداری شوند کاربر میتواند از فروشنده بخواهد تا سوراخی بر روی تگ ایجاد کند که بتواند به کمک یک بند، تگ را بر روی هر شیئی که میخواهد، آویزان کند. به این معنا که مثلاً اگر یک تگ را برای شناسایی بطری عسل اختصاص داده باشیم، با تمام شدن محتوای عسل خواهیم توانست تگ را از آن بطری جدا کرده و برچسب آن را پاک کنیم و بر روی شیء دیگری نصب کنیم. گوشیهای جدید کمپانی samsung، عموماً در قسمت قابلیت دسترسی، امکان استفاده از قابلیت NFC در گوشی و ایجاد تگهای صوتی را در اختیار کاربران قرار داده اند، اما در صورتی که این قابلیت در گوشی شما تعبیه نشده باشد، میتوانید از اپلیکیشنهای عموماً رایگانی که به همین منظور طراحی شده استفاده کنید. به عنوان نمونه، اپلیکیشن NFC Labeler برای برچسبدار کردن تگها و Micro Droid به منظور تبدیلِ فرایند خوانده شدنِ برچسبها به یک پروسه اتوماتیک، قابل استفاده خواهد بود. با توجه به تأثیر شگرفِ چنین ابزاری بر حوزه استقلال افراد نابینا، سعی خواهیم کرد در این مورد در شماره های پیش رو بیشتر بنویسیم.

کشکول

جدول کلاسیک

برای پیدا کردن رمز 23 حرفی ما باید به 23 سؤال پاسخ دهید و حروف اول پاسخها را پشت هم بچینید که رمز جدول مصرعی از رباعیات ابوسعید ابو الخیر است بدست میآید. سؤالات: 1. سرزمینی کهن میان دجله و فرات (ده) 2. بتانیک (نه) 3. پرسوناژ (پنج) 4. گاز جوشکاری (شش) 5. خانه ترکمن (چهار) 6. پارچه اهدایی (چهار) 7. از قمرهای سیاره مریخ (پنج) 8. از فرزندان چنگیز (پنج) 9. ای کاش عربی (پنج) 10. رهبر قوم هون (پنج) 11. واحد پول زامبیا (پنج) 12. شعر ژاپنی (پنج) 13. اثری از اسدی طوسی (ده) 14. آدیومتر (هفت) 15. کرم معده (هفت) 16. مؤسس سلسله صفاریان (هشت) 17. کلیسای تاریخی پاریس (هفت) 18. نویسنده کمدی الهی (پنج) 19. اسب سفید (چهار) 20. ابزاری الکترونیکی برای تنظیم کوک ساز (پنج) 21. رگ (چهار) 22. وزیر ایرانی هارون الرشید (نه) 23. یادگار (شش). شما فرصت دارید جواب را تا چهارشنبه هفته جاری با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: قلب ماه رمضان شب قدر است. برنده این هفته جدول آقای قدرت ا... رحمتی از کرج است.

* جدی نگیرید: دیگه وضعیت بانکا داره به جایى میرسه که ترجیح بدیم پولامونو بذاریم زیر بالشتمون و تو تشکمون و با خیال راحت بخوابیم. - تو خود تبلیغات فیلم سینماییها میگه برنامه امشب سینماهای کشور، بعد یه سری ساعت نه صبح میرن سینما. - غیر از "جدید الورود"، یه نوع دیگه دانشجو هم داریم که هرگز فارغ التحصیل نمیشه و به اونا میگن "بعید الخروج"

* افتتاح اولین پارک آبی مخصوص معلولین در جهان: با فرا رسیدن تابستان، پارکهای آبی سراسر جهان پر از بچه ها و بزرگسالانی میشود که به دنبال یک راه شاد و سرگرم کننده برای خنک شدن در این روزهای گرم هستند. به لطف این پارک آبی جدید که جزیره الهام مورگان نام داشته و در تگزاس قرار دارد، افراد معلول و ناتوان هم میتوانند از تجربه پارکهای آبی لذت ببرند. معمولاً پارکهای آبی برای معلولین تا حد زیادی غیر قابل دسترسی هستند، اما جزیره الهام مورگان با هدف تغییر و اولین پارک آبی جهان است که به طور ویژه برای افراد معلول ساخته شده است تا تجربه ای فوق العاده را برای این مهمانان ویژه در محیطی فراگیر، امن، راحت و نه چندان شلوغ فراهم کند. همچنین این پارک دستبندهای قابل ردیابی به مهمانان میدهد که بشود به راحتی بچه ها را پیدا کرد، همچنین افراد میتوانند به رایگان صندلیهای چرخدار ضد آب اجاره کنند. هر بخشی از پارک به راحتی با ویلچر قابل دسترسی است و بچه ها با نیازهای خاص میتوانند به راحتی وارد شوند. حتی این پارک میتواند به سرعت دمای آب را برای مهمانانی که به سرما حساس هستند تغییر دهد.

* رخدادهای مهم در کتابهای تاریخ که واقعیت ندارند: شکسپیر یک اثر هنری نیز ننوشته و نویسنده این آثار شخص دیگری بوده است. شکسپیر در شهری که مرکز خرید و فروش گوسفند بود به دنیا آمد و به نظر میرسد که در چنین محیطی کسی نمیتوانسته به چنان دانشی دست یابد که بتواند چنین توصیفات دقیق و پر جزئیاتی از دنیای سیاست، دادگاههای عمومی و فرهنگ سایر کشورها ارائه دهد. علاوه بر این هیچ یک از آثار او امضای مشابهی ندارند و در پایان بسیاری از آثار شکسپیر امضاهای متفاوتی وجود دارد و اسم خانوادگی او به اشکال متفاوتی نوشته شده است. بسیاری نیز این تئوری را رد میکنند، اما اشخاصی مانند چارلی چاپلین، مارک تواین و زیگموند فروید آن را پذیرفته اند. - اهرام ثلاثه مصر توسط برده ها ساخته نشده اند: هرودوت اولین کسی بود که در مورد ساخته شدن اهرام ثلاثه مصر به دست برده ها نوشت، اما این تاریخ نویس باستانی سالهای بسیاری بعد از ساخته شدن اهرام مصر به دنیا آمده بود.

در اوایل دهه ۱۹۹۰ باستان شناسان قبرهای افرادی را پیدا کردند که در ساختن اهرام مصر نقش داشتند. آن ها با احترام تمام دفن شده بودند و فاصله زیادی با مقبره فرعون خود نداشتند. بررسی اسکلتهای مومیایی شده آنها نشان میداد که این افراد تغذیه بسیار خوبی داشته و ساعات کاری مشخصی داشته اند. بنا بر این حقیقت بسیار مشخص است؛ آنها کارگر بوده اند، نه برده. - اسب تروآ وجود خارجی نداشته است: متأسفانه جز در کتابهای هومر در هیچ منبع دیگری به جنگ تروآ و افسانه های آن اشاره نشده است. همین موضوع باعث شده که افسانه ها و داستانهای غیر واقعی زیادی به داستان اصلی اضافه شود. برخی از محققان تاریخی بر این باورند که در واقع هیچ اسب تروایی وجود نداشته و در واقع یک دژکوب یا وسیله ای نظامی و بزرگ بوده که به اسب شباهت داشته که معمولاً اسم حیوانات را بر آن ها میگذاشتند. برخی دیگر نیز بر این باورند که اسب تروآ در واقع یک زلزله بوده که دیوارهای شهر تروی را ویران کرده است. در هر صورت به نظر میرسد که داستان اسب تروآ تنها یک داستان ساختگی و افسانه باشد. (توضیح: مطالب این قسمت، به نقل از سایت برترینهاست. علاقمندان برای تحقیقات بیشتر، به سایر منابع مراجعه کنند.)

* پلی که توسط میمونها ساخته شد: در حماسه هندی رامایانا که چند هزار سال پیش نوشته شده، از پلی صحبت میشود که هند و سریلانکا را به هم متصل میکند. این شعر حماسی نزدیک به ۲۴۰۰۰ بیت دارد و در مورد شاهزاده راما و تلاش او برای نجات همسر ربوده شده اش سیتا از پادشاه دیو، راوانا، حاکم سریلانکا است. راما مجبور شد از تاج و تخت چشمپوشی کند و چهارده سال تبعید شد. در مدت اقامتش در جنگل، همسرش سیتا ربوده و به سریلانکا برده شد. راما ارتشی از میمونها تشکیل داد و آنها را به سوی سریلانکا رهبری کرد و توانست راوانا را شکست داده و با همسرش به خانه برگردد و تاج شاهی بر سر بگذارد. در این داستان، وقتی ارتش راما به اقیانوسی میرسد که جزیره سریلانکا در آن قرار دارد، میمونها با نوشتن نام راما روی سنگ و پرتاب آن در دریا یک پل میسازند. طبق این افسانه، سنگها در دریا غرق نمیشوند، زیرا نام راما روی آنها نوشته شده است. اگر به تصاویر ماهواره ای امروزی این منطقه نگاه کنید، متوجه یک نوار ضعیف بین این دو کشور میشوید. این پل حدود ۵۰ کیلومتر طول دارد و بیشتر آن امروز زیر آب رفته است. این جاده از قرن پانزدهم وجود داشته است.

* شاه بیتها: سرگشته چو پرگار همه عمر دویدیم، آخر به همان نقطه که بودیم رسیدیم. "فخر رازی" – بپوش چشم پنجره را، ای برهنه میترسم، که چشم شور ستاره تو را نظر بزند. "حسین منزوی" – با آن همه دلداده، دلش بسته ما شد، ای من به فدای دل دیوانه پسندش. "سیمین بهبهانی" – باز آ که در فراق تو چشم امیدوار، چون گوش روزه دار به الله اکبر است. "سعدی" – غلام همت آنم که زیر چرخ کبود، ز هر چه رنگ تعلق پذیرد آزاد است. "حافظ" – شهریارا چه غم غربت دنیای تن است، گر برای دل خود ساخته ای دنیایی. "شهریار"

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: 1. قاش 2. لاتاری 3. برهنه 4. مون بلان 5. آپارتاید 6. هماتیت 7. راحیل 8. میلان 9. ضربان 10. اسید ازتیک 11. نیامی 12. شریک 13. بارقه 14. قرقاول 15. دلق 16. راسول 17. انگلوساکسون 18. سجع 19. تنبلی.

 


لینک مطلب: http://iransepid.ir/News/11386.html
Page Generated in 0/0057 sec