به گزارش ایران سپید به نقل از خبر آنلاین سمانه فراهانی: در این نشست ابتدا اصغر فرهادی درباره چگونگی سوالهایی که قرار است در این جلسه مطرح شود،با یادی از یدالله نجفی صدابردار فیلمش که در میانه فیلمبرداری این فیلم جان به جان آفرین تسلیم کرد گفت: «دو نکته را باید بگویم،اول اینکه این مجموعه تمام تلاش خودشان را کردند که این جلسه در شأن خبرنگاران برگزار شود.و نکته دوم هم اینکه دوستانی که اینجا حضور دارند فیلم را ندیده اند و ممکن است توضیح بیشتر درباره داستان موجب لو رفتن فیلم بشود، پس بهتر است سوال ها درباره موضوعهای کلی تر باشد. از تمام گروه به ویژه صدابردارمون که یک روز رفت و دیگر برنگشت سپاسگذارم.»
«فروشنده» چگونه به فستیوال کن راه یافت؟
پس از صحبتهای ابتدایی فرهادی،به سرعت روال پرسش و پاسخ جلسه آغاز شد.فرهادی ابتدا در پاسخ سوالی درباره پذیرفته شدن «فروشنده» در کن عنوان کرد:« فیلم های من تاکنون دو بار در جشنواره کن حضور داشته است.«فروشنده» در آخرین لحظات آماده شد،در حالی که هنوز تصحیح صدا و رنگ کامل نشده بود. مراحل زیرنویس فیلم هم توسط خانم لاهیجی در حال انجام بود، اما برغم تلاش همه گروه، فیلم خیلی دیر به دست مدیران کن رسید و گفته شد گویا اشکالی در نسخه ارسالی فیلم وجود دارد.ابتدا تصور کردیم چون دیر شده باید منتظر فستیوال دیگری بمانیم، اما مدیر جشنواره تماس گرفت و گفت فرصت بیشتری وجود دارد و به همین دلیل دوباره فیلم آماده و به جشنواره ارسال شد.»فرهادی سپس درباره کیفیت نهایی فیلمش و توقعی که از «فروشنده» دارد هم گفت:«به نظر می رسید همراه کردن قشر پیگیر سینما و مردم عادی امکان پذیر نیست، اما در سریال های «داستان یک شهر» به این نتیجه رسیدم که می توان مخاطب را همراه کرد. این تجربه ها کمک کرد که فیلم های پرتماشاگری بسازم. موفقیت در فروش و ارتباط با تماشاگر عادی در ایران و خارج نسبت به جایزه های خارجی برایم مهم تر است.پیش از انقلاب هم چنین فیلم هایی داشتیم که مخاطبان خاص و عام را با هم راضی می کردند.»
از تیتر روزنامه عربستانی خوشحال شدم
در ادامه شهاب حسینی به سوالی درباره اینکه «آیا این جوایز تاثیری در بازی های شما خواهد داشت؟» درباره آشنایی اش با اصغر فرهادی گفت:«حضور در فیلم های ارزشمند به من سبک و سیاق زندگی آموخته است و همیشه دوست داشتم کارهایی را که انتخاب می کنم رسالتی داشته و تاثیرگذار باشد. من آقای فرهادی را از دپارتمان دانشگاه تهران می شناختم و کار عروسکی «چشم در راه است سیه گربه» که کار خیلی خوبی بود را دیدم و خیلی لذت بردم. در «داستان یک شهر» هم به اتفاق نیما رئیسی سر صحنه سریال می رفتیم. این آشنایی ادامه داشت تا در «درباره الی» فرصت همکاری فراهم شد که اتفاق خوبی برای من بود. من در کارهای فرهادی چون یک مخاطب حاضر شدم در فروشنده به اوج خود رسید و در آینده نمیدانم چه اتفاقی رخ می دهد.»بازیگر «فروشنده» همچنین درباره تیتر روزنامه عربستانی که او را خطرناک تر از سربازهای نظامی ایران ذکر کرده بود،گفت:«درباره تیتر این روزنامه از یک جهت خوشحال شدم.این تیتر تاثیر سینما، فرهنگ و هنر را نشان می دهد.عربستان طبعا دارای پیشرفته ترین صلاح های جنگی است و مشتری بزرگ تسلیحات است و با این همه اعتبار لازم را ندارد.»فرهادی در ادامه در بخشی از حرفهایش اشاره ای به حرفهای شهاب حسینی کرد و گفت:« احساس افتخار می کنم که یک هنرپیشه ایرانی در این سن اینطور نگاه می کند.»
در کشور شما شعر می فروشند؟
در ادامه برنده جایزه بهترین فیلمنامه فستیوال کن درباره نوع نگاه به فیلم هایی که در جشنواره های خارجی نمایش داده می شود گفت: «شاید منظور شما این است که فیلم های ایرانی که به جشنواره می روند همه ویژگی خاصی دارند که به جشنواره می روند .من در همه جشنواره های خارجی شرکت نکردم و همه فیلم هایی که به جشنواره رفته اند را ندیده ام، ولی فکر می کنم همه شما که در این سالن هستید روی یک فیلم اتفاق نظر دارید: فیلم «گاو» داریوش مهرجویی.همه متفق القول می گوییم فیلم خوبی است. فرض کنید آقای مهرجویی این فیلم را امروز می ساخت. آیا این فیلم بد بود یا سیاه نمایی می کرد؟ هنوز همه ما از تماشای این فیلم لذت می بریم و «گاو» مثل گنجی است که آن را می بینیم و زیبایی هایی در آن کشف می کنیم.»فرهادی سپس با ذکر خاطره هایی از فیلمهایش گفت:«با تهیه کننده ای خارجی که قرار بود فیلمی را با هم کار کنیم به تماشای فیلمی نشستیم که دختری فال می فروخت. وقتی از سالن بیرون آمدیم آن شخص به من گفت؛ آن دختر در خیابان چه چیزی می فروخت؟ گفتم شعر. گفت در کشور شما در خیابان شعر می فروشند و مردم بابت آن شعر پول می دهند؟ یا زمان اکران «درباره الی» یک خبرنگارخارجی از من پرسید که چرا در طبقه بورژوا فیلم ساختید.دلیلش را که پرسیدم دیدم این نظر را از ماشینی که در فیلم بود برداشت کرده است. ما در مورد کسانی که از سر بی اطلاعاتی نظر می دهند صحبت نمی کنیم.»
تیتر روزنامه عربستانی اشتباه برداشت شده است
ترانه علیدوستی هم در ادامه این نشست با اشاره به دو سوال خبرنگاران گفت:«چه خوب است که شما به عنوان اصحاب رسانه جلودار ادبیات باشید و ادبیات جانبدارانه در لحن و سوالات شما نباشد. این شما هستید که می توانید با لحن و ادبیات خود به مردم یاد بدهید. فیلمی که پخش کننده خارجی دارد را نباید برای آن براحتی از واژه عرب استفاده شود یا در مورد نژاد کسی صحبت کنید.این حرف در شان این جلسه نیست.اگر رسانه هایی وجود دارند که هر فرصتی را به اشاعه این اشتباهات به این شکل اختصاص می دهند ما نباید این اجازه را بدهیم.»علیدوستی سپس با اشاره به تیتر روزنامه عربستانی در مورد شهاب حسینی گفت:«نکته ای که در این مورد دق نشده است این است که تیتر آن روزنامه درباره شهاب حسینی اشنباه است،چون آن تحلیلگر به کشور خود نقد داشته است نه سینما ما و نه شهاب حسینی. باید منصف باشیم.»
کاملا با اعتماد به نفس در جهان قدم برمی دارم
فرهادی در ادامه این جلسه به رفتاری که در جشنواره های خارجی نسبت به فیلمسازان ایرانی می شود اشاره کرد و گفت:«آرزوی خیلی ها این است که جای سینمای ایران باشند ان وقت ما در داخل در حال تمسخر این سینما هستیم.من به شدت خود را در خارج از ایران قبول دارم و با اعتماد به نفس بالایی قدم برمی دارم.پیش از ساخت «فروشنده» قرار بود فیلمی در اسپانیا بسازم. همه کارها انجام شد و هنرپیشه های اصلی انتخاب شده بودند. وقتی از اسپانیا برگشتم، احساس کردم میخواهم در ایران فیلم بسازم.این مسئله را عنوان کردم و طبیعتا همه ناراحت شدند و عده ای گفتند اگر در ایران کار کنی ممکن است برایت حاشیه درست می کنند. گفتم ایرادی ندارد.فیلم را نوشتم و خداروشکر همه چیز خوب پیش رفت.»
فیلمهای من مخاطب عام و خاص را با هم دارند
فرهادی در این گفت و گو درباره اقبال عمومی از فیلمهایش در میان عامه مردم گفت: «بخش اقبال عمومی مردم از فیلم های من در شهرستان ها و تهران همیشه کمتر مورد بحث قرار می گیرد.معمولا می گویند فیلم های فرهادی جشنواره ای است و توجهی نمی کنند که فیلم های من از سوی مردم هم خوب دیده شده است.»فرهادی ادامه داد:«اینکه فیلم های من با فیلم های قبلی مقایسه می شود یک روند طبیعی است چراکه فیلم ها همه در یک خط پیش می روند و نمی توان ایرادی به این قضیه گرفت. یک کارگردانی هست که فیلمش با فیلم قبلی تفاوت خیلی زیادی دارد، ولی فیلم های من که در قالب خانواده است هر بار یک مشکل را باز می کند و به آن می پردازد پس قابل مقایسه با آثار قبلی است.»او در ادامه با اشاره به فیلمهایش و اینکه کدام فیلم را بیشتر از همه فیلمهایش دوست دارد گفت:« من در فیلم هایم شهرزیبا را خیلی دوست دارم شاید به لحاظ تکنیکی ایراد داشته باشد ولی همیشه برایم دوست داشتنی بوده است.»فرهادی به تاثیر پذیری اش از جایزه های جشنواره ها هم اشاره کرد و گفت:«گرفتن جایزه در نظر من تاثیر ندارد.لازم هستند، ولی برای فیلم ها خطرناکند. من به بازیگرانم هم گفته ام این جایزه ها را باید دو روز بعد کنار گذاشت. جایزه برای فیلم ها خوب است ولی برای فیلمسازان خطرناک است.»
سرمایه گذار قطری از کجا پیدا شد؟
در ادامه این نشست محمداطبایی، کارشناس پخش بین الملل درباره کمک‌های صندوق‌های مالی برای ساخت فیلم در دنیا گفت: «ارائه کمک از سوی صندوق مالی برای تأمین بخشی از هزینه‌های تولید یک فیلم، در سینمای دنیا مرسوم است، به طوری که چندین صندوق در دنیا بدون چشمداشت به فیلمها کمک می‌کنند و موسسه فیلم دوحه هم از همین‌هاست و این چنین است که بسیاری از تهیه کنندگان در دنیا پروژه‌های خود را به این صندوق‌ها ارائه می‌دهند تا کمک های ناچیزی دریافت کنند.»او در ادامه افزود: «معمولاً این کمک‌ها به صورت بلاعوض و بسیار اندک است. البته ممکن است خواهر امیر قطر رئیس افتخاری این موسسه نامیده شده باشد اما او هیچ نقشی در سیاست‌گذاری‌ها ندارد. در فستیوال کن هفت فیلم از جمله «فروشنده» کمک بلاعوض دریافت کرده بودند و قطری‌ها تلاش می‌کنند با این کمک‌ها اسم کشور و امکاناتشان را به پروژه‌های بین‌المللی بشناسانند.»
کجای دنیا می‌توانم چنین ثروتی داشته باشم؟
در ادامه این نشست اصفر فرهادی در پاسخ به نگرانی یکی از اهالی رسانه پیرامون ترک وطن از سوی این کارگردان گفت:«اینجا زندگی بهتری دارم، در ایران دوستان بسیاری دارم و خانواده‌ام هم اینجا زندگی می‌کنند. کجای دنیا می‌توانم چنین ثروتی داشته باشم؟ شما در جریان بعضی از مسائل نیستید. بسیاری از پروژه‌های بین‌المللی را نپذیرفته‌ام چون دوست دارم در کشور خودم فیلم بسازم اما برای همکاری با گروه‌های دیگر کنجکاوم. این همکاری ها باعث می‌شود به روزتر شوم و تکنیک‌های بیشتری را یاد بگیرم.»او افزود: «خیلی خوب می‌شد اگر می‌توانستم فیلم را امشب برای شما نمایش بدهم. اما از آن جا که فیلم هنوز پروانه نمایش داخلی ندارد چنین چیزی امکان‌پذیر نیست. البته دوست داریم که فیلم تابستان اکران شود و پیش از اکران عمومی آن احتمالاً نمایشی برای اهالی مطبوعات خواهیم داشت.»فرهادی در پاسخ به صحبت هایی که از سوی سخنگوی وزارت ارشاد مطرح شده مبنی بر احتمال اکران فروشنده در ایران با یک سری ملاحظات گفت: نمیدانم معنی این سخن چه بود چرا که کلمه ملاحظات بی حد و مرز است و من نمی دانم چگونه می دانند فیلمی که هنوز دیده نشده است نیازمند برخی ملاحظات است.
شاید نمایش در جشنواره فجر آینده
کارگردان «جدایی نادر از سیمین» درباره حضور فیلم تازه اش در جشنواره فجر اظهار کرد:« اگر قوانین جشنواره فیلم فجر اجازه دهد «فروشنده» را به جشنواره ارسال می کنم. به هر حال همه فیلم های من تا امروز هم اکران شده و هم در جشنواره شرکت کرده است.»
شهاب و ترانه تکراری نمی شوند
در ادامه فرهادی درباره زوج شهاب حسینی و ترانه علیدوستی گفت:«اولین بار این دونفر در فیلم درباره الی زوج بودند. به نظرم این دو صاحب ویژگی هایی هستند که بازی شان مقابل هم هم تکراری نمی شود.مطمئن باشید ما هنوز بخشی از توانایی های این دو بازیگر را دیده ایم.»او در پاسخ به حرف هایی که درباره ترغیب جوانان به مهاجرت با تماشای فیلم های فرهادی زده می شود، اظهار کرد:« 14 سال از آشنایی و همکاری ام با ایشان می‌گذرد و به ندرت دیده‌ام آدمی این قدر دغدغه کشورش را داشته باشد. کسی که سینما کار می‌کند به دنبال مانیفست سیاسی و اجتماعی نیست بلکه دغدغه هنری دارد. فیلمسازان همه زندگیشان را نمی‌گذارند که کشورشان را سیاه نشان بدهند. بعید می‌دانم هیچ‌کدام از فیلمسازان جهان در کنفرانس مطبوعاتی فیلم‌هایشان با چنین پرسش‌هایی روبرو شوند و آرزو دارم این مباحث از سینمای کشور ما هم حذف شود.»
شهاب حسینی هم در ادامه گفت: «به هنگام ساخت «جدایی نادر از سیمین» فیلم مستندی درباره دادگاه‌های ایران برای ما نمایش دادند و آقای فرهادی پس از پایان فیلم با چشمانی اشک آلود گفت: مشکلات مردم را خوب ببینید تا بتوانیم آن را نمایش بدهیم. اگر او هر نیت دیگری داشت مثل برنده شدن در اسکار چنین موفقیت هایی برای فیلمش رخ نمی داد.او در فیلمهایش به مسائلی مانند قضاوت، دروغ و غیره می‌پردازد که صرفاً به مخاطب ایرانی مربوط نمی شود.»
غلامحسین ساعدی از آرتور میلر هم بالاتر است
فرهادی در پایان درباره تأثیرپذیری از نمایشنامه‌های غلامحسین ساعدی گفت: «دوره نوجوانی شیفته چندین نویسنده ایرانی از جمله صادق چوبک، محمود دولت‌آبادی، صادق هدایت و ساعدی بودم. به نظرم ساعدی هم‌وزن میلر در ادبیات نمایشی است. اگر او به زبان انگلیسی می‌نوشت حتی از میلر هم بالاتر بود. البته در فیلمم به آثار ایشان اشاره مستقیمی نمی‌کنم اما خوشحالم همین اشاره مختصر هم وجود دارد.»