ایران و گروه 1+5 متشکل از کشورهای آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، چین و روسیه امروز و فردا (پنجشنبه و جمعه) بر سر جزئیات طرح جدید پیشنهادی ایران که در دور قبلی مذاکرات (23 و 24 مهرماه ) ارائه شد، مذاکره خواهند کرد.
ریاست هیات ایرانی را در دور اول مذاکرات دکتر «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران برعهده دارد و خانم «کاترین اشتون» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز عهده دار ریاست گروه 1+5 است.
«مجید تخت روانچی» معاون اروپا و آمریکای وزیر امور خارجه، «سیدعباس عراقچی» معاون حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه، «حمید بعیدی نژاد» مدیرکل اقتصادی و امور تخصصی وزارت امور خارجه، «داود محمدنیا» مشاور حقوقی وزیر امور خارجه و «محمد امیری» مدیرکل امور پادمان های سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده ایران هستند که یک روز پیش از آغاز مذاکرات در شهر ژنو حضور یافتند.
مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران نیز پیش از ورود به شهر ژنو، برای شرکت در سی و هفتمین اجلاس عمومی یونسکو به عنوان مهمان ویژه در فرانسه حضور یافته بود که از پاریس وارد ژنو شد.
وزیر امور خارجه کشورمان شامگاه سه شنبه در دیدار با «لوران فابیوس» همتای فرانسوی خود در پاریس با یادآوری گفت وگوهای سازنده ایران و 1+5 در نیویورک، ژنو و وین، روند این مذاکرات را رو به جلو توصیف و ابراز امیدواری کرد این روند با جدیت طرفین، در مذاکرات آتی ایران و 1+5 در ژنو ادامه یابد.
در تیم مذاکره کننده 1+5 نیز علاوه بر خانم «کاترین اشتون»، خانم «هلگا اشمید» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خانم «وندی شرمن» به نمایندگی از دولت آمریکا، «سرگئی ریابکوف» به نمایندگی از دولت روسیه، «سایمون گس» به نمایندگی از دولت انگلیس، «ژاک اودیبر» به نمایندگی از فرانسه، «وانگ مین» به نمایندگی از دولت چین و «هانس دیتر لوکاس» به نمایندگی از آلمان حضور دارند.
دکتر ظریف طرح پیشنهادی جدید ایران با عنوان «پایانی بریک بحران غیر ضروری؛ آغازی برای افق های جدید» را که شامل یک هدف مشترک، گام اول و گام آخر می شود، بصورت «پاور پوینت» به طرف مقابل ارائه کرد تا جدیت و اراده سیاسی خود را برای حل این بحران غیر ضروری به طرف مقابل نشان دهد.
دو طرف فضای گفت و گوهای مهرماه را «مثبت و سازنده» توصیف و درباره کلیات طرح ایران توافق کردند.
قرار است در دور جدید مذاکرات که از امروز (پنجشنبه) آغاز می شود، طرفین درباره جزئیات طرح پیشنهادی تهران مذاکره کنند.
*** وضعیت تحریم های نفتی روشن شود
یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته ای ایران، مذاکرات هفته جاری میان ایران و 1+5 را به دلیل وارد شدن طرفین در جزئیات، «بسیار سخت» توصیف کرد و گفت: انتظار می رود طرف مقابل برای نشان دادن حسن نیت خود و پیشرفت در مذاکرات، در مورد لغو تحریم ها سختگیری نکند و حق غنی سازی ایران را بپذیرد.
این منبع نزدیک به هیات مذاکره کننده هسته ای ایران روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا افزود: مسیر مذاکرات ایران و 1+5، مسیر درستی است اما به دلیل بی اعتمادی طرفین به یکدیگر و نیز ورود آنها به جزئیات، سخت پیش خواهد رفت.
وی در عین حال تصریح کرد که دور جدید مذاکرات بهتر از گفت و گوهای قبلی (23 و 24 مهرماه) پیش خواهد رفت.
وی با بیان این که طرفین توافق کرده اند گام اول برای اعتمادسازی را از اقدامات سخت شروع نکنند، گفت: بحث های فنی هسته ای همچون غنی سازی از سوی طرف مقابل مطرح است اما تهران به صراحت اعلام کرده است که تحت هیچ شرایطی حاضر به توقف غنی سازی اورانیوم نیست چرا که این موضوع از خطوط قرمز است.
این منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته ای ایران اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران نیز از طرف مقابل خواسته است تا درباره تحریم های نفتی وضعیت را روشن کند.
وی در عین حال گفت: 1+5 به رغم استقبال از رویکرد جدید تهران در دور جدید مذاکرات جدی و محتوایی، دریافته است که مذاکره کنندگان ایرانی حاضر به هیچ گونه عقب نشینی در مورد خطوط قرمز خود نیستند.
**حق غنی سازی ایران پذیرفته شود
یک منبع دیپلماتیک دیگر در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا گفت: دیدگاه های ایران و 1+5 اختلافات جدی دارد اما طرفین در تلاش برای نزدیک کردن دیدگاه های خود به یکدیگر هستند تا مذاکرات پیش رود.
وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران از 1+5 خواسته است که برای پیشرفت مذاکرات، اصل غنی سازی اورانیوم در خاک ایران را قبول و به این حق احترام بگذارد.
وی افزود: طرف مقابل دریافته است که چنانچه این حق را نپذیرد و به آن احترام نگذارد، جمهوری اسلامی ایران نیز زیر انجام هیچ اقدام اعتمادسازی نمی رود.
این منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته ای ایران پیش بینی کرد که طرف مقابل آمادگی پذیرش حق غنی سازی اورانیوم را داشته باشد.
وی در عین حال گفت: طرف مقابل به ویژه آمریکا برای حل این مساله بین المللی باید فارغ از فشارهای رژیم صهیونیستی، لابی صهیونیست ها و نیز برخی کشورهای منطقه عمل کند تا طرفین به نتایج رضایت بخشی دست یابند.
*** راههای تحقق هدف مشترک در طرح پیشنهادی جدید ایران
به گزارش خبرنگاران اعزامی ایرنا، منابع دیپلماتیک می گویند: پذیرفتن حق ایران برای تحقیق و توسعه فعالیت های صلح آمیز هسته ای، استفاده از اقدامات راستی آزمایی، همکاری های بین المللی در اجرای برنامه های هسته ای، رفع کامل تحریم های بین المللی اعم از تحریم های شورای امنیت سازمان ملل و نیز تحریم های یکجانبه و چندجانبه و همکاری در زمینه نگرانی ها و علایق مشترک از جمله راههای تحقق هدف مشترک ایران و 1+5 است.
بر اساس طرح پیشنهادی جدید ایران، نه تنها جزئیات مذاکرات تا قبل از رسیدن طرفین به توافق، اعلام نمی شود بلکه مذاکرات باید محدوده زمانی داشته باشد زیرا تهران حاضر نیست زمان مذاکرات باز باشد.
همچنین گام های متقابل طرفین باید همزمان و متوازن باشد و فضای مثبت باید حفظ شود و از انجام اقداماتی که باعث تشدید اوضاع می شود، خودداری شود.
به گفته دیپلمات ها، گام اول طرح ایران برای یک دوره 6 ماهه خواهد بود مگر اینکه پیش از 6 ماه، دو طرف برای گام بعدی به توافق برسند.
اولین مشخصه گام پایانی طرح ایران نیز استفاده از فتوای حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص حرمت (حرام بودن) آزمایش، تولید، انباشت و استفاده از تسلیحات هسته ای است.
همکاری صلح آمیز هسته ای بین طرفین، شفافیت و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر فعالیت های صلح آمیز هسته ای کشورمان، لغو جامع و کامل همه تحریم های شورای امنیت، یکجانبه و چندجانبه و برخورداری از جدول زمانی از اقداماتی هستند که در گام پایانی باید انجام گیرند.
*** مشخصه های اهداف و گام های اول و پایانی طرفین
بر اساس مشخصه های اهداف و گام های اول و پایانی طرح پیشنهادی تهران، در ابتدا باید اعتماد بین دو طرف بصورت متقابل و متعادل بازسازی شود.
در مرحله دوم نیز باید از تشدید اوضاع جلوگیری شده و مرحله سوم به نگرانی های فوری هر دو طرف پرداخته شود.
در مرحله بعد نیز اختلافات از طریق گفت و گو و مذاکره حل خواهد شد.
سید عباس عراقچی عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: لغو همه تحریم ها و تصویب پروتکل الحاقی جزو گام های آخر و سخت طرفین خواهد بود که در اختیار کنگره آمریکا و مجلس شورای اسلامی است و نظر آنها باید توسط دولت ها جلب شود.
*** صدور بیانیه مشترک
ایران و گروه 1+5 در پایان چهار دور مذاکرات فشرده، سخت و محتوایی در روزهای 23 و 24 مهرماه بیانیه مشترکی صادر کردند.
در بخشی از بیانیه مشترک ایران و گروه 1+5 آمده است: برپایه فضای مثبت اولین جلسه وزیران در نیویورک در تاریخ ٢٦ سبتامبر، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران کلیات طرحی را بعنوان مبنای مذاکرات ارائه کرد که توسط اعضای گروه EU3+3 (سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان + آمریکا، روسیه و چین) معروف به گروه 1+5 بعنوان مشارکتی مهم در فرآیند مذاکرات به دقت مورد بررسی قرار می گیرد.
علاوه بر این، دو طرف توافق کردند برای بررسی بیشتر جزئیات، کمیته های کارشناسی علمی، هسته ای و امور تحریم تشکیل دهند که اولین دور از مذاکرات کارشناسی دو طرف در روزهای هشتم و نهم آبان ماه در وین برگزار شد.
مذاکرات کارشناسی دو طرف به مدت 10 ساعت و در دو دور با حضور کارشناسانی از وزارت خانه های نفت، راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت و نیز نمایندگانی از سوی بانک مرکزی و سازمان انرژی اتمی به ریاست «حمید بعیدی نژاد» از سوی کشورمان و «استفان کلمنت» دستیار مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد.
*** مذاکرات مثبت و سازنده ایران و آژانس
در روز ششم آبان نیز «سیدعباس عراقچی» عضو تیم مذاکره کننده کشورمان با «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین دیدار کرد تا درباره رویکرد جدید کشورمان در همکاری با این نهاد بین المللی گفت و گو کند. بعد از این دیدار نیز مذاکرات فنی و حقوقی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام شد.
ریاست تیم کشورمان در گفت و گو با آژانس برعهده «رضا نجفی» سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی بود و «ترو واریورانتا» معاون امور پادمان های آژانس بین المللی انرژی اتمی، ریاست طرف مقابل را برعهده داشت.
ایران و آژانس در پایان مذاکرات فشرده خود توافق کردند تا دور بعدی این مذاکرات در روز 20 آبان در تهران از سر گرفته شود.
در این دور از مذاکرات، دو طرف درباره طرح جدیدی پیشنهادی ایران توافق کردند که جایگزین 10 دور مذاکرات گذشته و چارچوب هایی که تاکنون درباره آن مذاکره می شد، می شود.
***حمایت قاطعانه رهبر معظم انقلاب از تیم مذاکره کننده
به رغم حمایت های رهبر معظم انقلاب اسلامی از رویکرد پیش از برگزاری مذاکرات 23 و 24 مهرماه گذشته میان ایران و 1+5، موج انتقادهای داخلی نسبت به تیم مذاکره کننده هسته ای بالا گرفت و این موج حتی پس از برگزاری موفقیت آمیز دور اول این مذاکرات همچنان ادامه یافت؛ تا آنجا که بیلبوردهایی با عنوان «صداقت آمریکایی» در سطح برخی شهرها از جمله تهران نصب شد.
این بیلبوردها، انتقاد بسیاری از محافل و شخصیت های سیاسی را برانگیخت و حتی یک عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در واکنش به آن اظهار داشت: در زمان جنگ، کسی در خیابان ها پوستر نصب نمی کرد تا آنها را جور دیگری خطاب کنند.
سرانجام حضرت آیت الله «سیدعلی خامنه ای» رهبر معظم انقلاب اسلامی روز یکشنبه 12 آبان ماه در دیدار هزاران تن از دانش آموزان و دانشجویان ضمن حمایت از مجموعه مسوولان و مذاکره کنندگان با 1+5، تأکید کردند: اینها فرزندان انقلاب و مأموران جمهوری اسلامی هستند که با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموریت سخت خود هستند و «هیچ کس نباید آنها را تضعیف کند، مورد توهین قرار دهد یا سازشکار بداند».
ایشان با اشاره به اینکه مذاکرات با شش کشوری که آمریکا نیز جزو آنهاست فقط درباره مساله هسته ای است ولاغیر، افزودند: بأذن الله از این مذاکرات ضرری هم نمی کنیم بلکه تجربه ای در اختیار ملت قرار می گیرد که مثل تجربه تعلیق موقت غنی سازی در سالهای 82 و 83، ظرفیت فکری و تحلیلی مردم را بالا خواهد برد.
حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» رییس جمهوری نیز همان روز در جلسه هیات دولت با قدردانی از حمایت های رهبر معظم انقلاب اسلامی گفت: مذاکره کنندگان جمهوری اسلامی ایران با گروه 1+5 در واقع دنبال احقاق حقوق ملت ایران با منطق و دیپلماسی هستند.
دکتر روحانی تاکید کرد: خط قرمز همه مذاکره کنندگان، حقوق مردم ایران، استقلال کشور، حاکمیت ملی و زیر بار حرف زور نرفتن است و همواره مذاکره کنندگان ما با منطق و استدلال خواسته اند که حقوق ملی را بیش از گذشته تثبیت کنند؛ در این راه ما اراده ملی، حمایت مردم و رهنمودهای مقام معظم رهبری، سرمایه اصلی ما هست.