از اواخر شهریور سال گذشته طرح‌هایی در دستور کار شهرداری و شورای شهر تهران قرار گرفت تا معلولان، جانبازان، روشندلان و افراد کم‌توان بتوانند راحت‌تر از امکانات شهری استفاده کنند و نیازهای خود را برطرف سازند. از این طرح‌ها به‌عنوان طرح‌های شهر دسترس‌پذیر یاد می‌شود. نمونه این طرح‌ها بخشنامه‌ای بود که شهردار تهران به‌منظور احقاق حقوق شهروندی جانبازان و معلولان به همه واحدهای تابعه شهرداری ابلاغ کرد تا فردی واجد شرایط، پیگیر امور جانبازان و معلولان در اداره‌های شهرداری شود. پس از آن علی صابری، عضو روشندل شورای شهر تهران نیز از توافقنامه‌ای خبر داد که براساس آن قرار شد یک مشاور اجرایی از جامعه روشندلان در شهرداری حضور پیدا کند. اگرچه وی عنوان کرد که قدم‌های اصلی آن از سال 94برداشته می‌شود.
البته واقعیت آن است که هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد چراکه اساسا این موضوع در ساختار ابتدایی شهرهای ما دیده نشده و ایجاد یک‌شهر دسترس‌پذیر کار بسیار سختی است به همین‌خاطر صابری معتقد است که نمی‌توان شهر ساخته‌شده را خراب کرده و تمام معابر را برای معلولان مناسب‌سازی کرد. از سوی دیگر شهرداری نیز به‌خاطر ارزش بالای ملک در سطح تهران نمی‌تواند به تنهایی اقدام به خرید ملک و مناسب‌سازی معابر کند. همچنین در راه جلوگیری از فعالیت سدمعبرها هم مشکلات حقوقی و قانونی وجود دارد.
صابری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران همچنین بر این نظر است که نیازهای نابینایان و کم‌بینایان تنها به مناسب‌سازی معابر و خیابان‌ها ختم نمی‌شود و شهر دسترس‌پذیر مسائل بیشتر و عام‌تری را در بر می‌گیرد. وی گفت: مناسب‌سازی به تعبیری ظاهری و فیزیکی است؛ درحالی‌که دسترس پذیری، مفهوم مهم‌تر و گسترده‌تری دارد که به‌عنوان مثال در محیط‌های مجازی خرید از فروشگاه‌های شهری را فراهم می‌کند.
فعالیت کارگروه جدی‌تر می‌شود
سال گذشته کارگروه حمایت از حقوق معلولان با عضویت 31عضو شورای شهر تشکیل شد. پس از آن نیز قرار بر این شد تا برای این موضوع کارگروه‌های تخصصی به ریاست فاطمه دانشور، عضو کمیسیون فرهنگی- اجتماعی شورا تشکیل شود. موضوعاتی که در دستور کار این کارگروه قرار گرفت عبارتند از: حل و فصل مشکلات معلولان در زمینه معابر شهری، مصوبات ویژه شورا برای معلولان و همچنین توجه ویژه شورا به معلولان در تصویب مصوبات عمومی.
روز گذشته علی صابری در پاسخ به این سؤال که این کارگروه چه اقداماتی را انجام داده، گفت: «بیشتر فعالیت‌های کارگروه مطالعاتی و کارشناسی بوده اما به‌نظر می‌رسد این کارگروه امسال طرح‌هایی را آماده ارائه کند که بتوان از آنها در جهت مناسب‌سازی معابر و حمایت از جامعه معلولان استفاده کرد.»
وی همچنین اعلام کرد که به‌احتمال فراوان تا 16اردیبهشت امسال وجود یک‌مشاور فنی و متخصص برای پیگیری امور معلولان در شهرداری عملی شود. صابری با بیان اینکه اصراری نیست که این فرد حتما معلول باشد، افزود: «البته وی باید به همه امور معلولان آگاه باشد و بتواند با اختیارات کامل با همه معاونت‌های شهرداری ارتباط برقرار کند.» به گفته این عضو شورای شهر تهران بودجه مختص شهر دسترس‌پذیر و مناسب‌سازی معابر به‌خاطر اینکه هنوز فعالیت ستاد مربوط به آن به‌طور جدی آغاز نشده مشخص نیست و بودجه آن هنوز زیرمجموعه معاونت شهرسازی تعریف می‌شود. وی اظهار امیدواری کرد که این اتفاق بیفتد و بسیاری از مشکلات موجود با بودجه مناسب رفع شوند.
صابری همچنین درمورد دستگاه جی‌پی‌اس برای نابینایان گفت که این دستگاه هنوز به‌طور کامل و آنچه مدنظر ماست، تولید نشده است و به سرانجام رسیدن آن به زمان بیشتری نیاز دارد.وی در مورد قانون جامع حمایت از معلولان گفت: بازنگری این قانون هنوز تمام نشده است.
قدم اول؛ مدیریت یکپارچه
با همه اینها باید گفت که اول قدم در حرکت به سمت شهر دسترس‌پذیر، تحقق مدیریت یکپارچه شهری است. صابری نیز بر این موضوع تأکید کرد و گفت که تا وقتی سازمان‌ها و نهادهای مختلف به‌صورت جزیره‌ای عمل کنند و موضوع‌های مربوط به معلولان، جانبازان و اقشار کم‌توان را درنظر نگیرند مناسب‌سازی معابر محقق نمی‌شود. وی به همین منظور عنوان کرد که تمامی سازمان‌ها ازجمله آب و برق و گاز باید زیر مجموعه شورای شهر و شهرداری قرار گیرند.
مجتبی شاکری، دیگر عضو شورای شهر تهران هم به این نکته اعتقاد دارد. به گفته وی مناسب‌سازی و ایمن‌سازی باید یکپارچه باشد؛ به این معنی که همه حوزه‌های شهری به آن اهمیت بدهند. به‌طور مثال اگر در مترو مناسب‌سازی صورت گرفت، در کوچه و خیابان هم این اتفاق بیفتد. شاکری عقیده دارد که اگر در کنار این مسئله ایجاد شهر دسترس‌پذیر به یک‌باور تبدیل شود به‌راحتی با تغییراتی می‌توان بین 10تا 15سال به آن رسید.
مناسب‌سازی معابر در 9400نقطه شهر
در پی ابلاغ بخشنامه سال گذشته شهرداری برای احقاق حقوق جانبازان و معلولان ۱۴ میلیارد تومان به مناسب‌سازی معابر پایتخت اختصاص یافت. به همین منظور اقدامات مختلفی از سوی شهرداری تهران در 9هزارو400نقطه انجام گرفت. همچنین 20مورد مناسب‌سازی منازل و معابر منتهی به منازل جانبازان که از سوی انجمن نخاعی اعلام شده بود در دستور کار مناسب‌سازی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران قرار گرفت. نصب 80دستگاه آسانسور در ایستگاه‌های مترو برای تردد و استفاده معلولان و جانبازان ویلچری نیز از دیگر اقداماتی بود که انجام شد. البته سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اعلام کرد این درحالی بوده که رفت‌وآمد و استفاده معلولان ویلچری در طراحی‌های گذشته خطوط مترو درنظر گرفته نشده بود. به گفته وی در طراحی‌های ایستگاه‌های جدید نصب بالابر لحاظ شده است. در طرح استقبال از نوروز سال 94نیز همسطح‌سازی معابر پیاده‌رو و سواره‌رو به‌منظور تسهیل تردد جانبازان و شهروندان کم توان جسمی در دستور کار قرار گرفت. سال گذشته همچنین به فروشگاه‌های شهروند ابلاغ شد که معلولان می‌توانند به محض ورود به فروشگاه یکی از کارکنان را برای کمک به خرید همراه خود کنند. بر همین اساس معلولان می‌توانند موارد خلاف این موضوع را پیگیری و شکایت کنند.
منبع: همشهری آنلاین