لرستان به خاطر جاذبههای تاریخی یکی از استانهایی است که مورد توجه اغلب ایرانیان قرار گرفته است و در این میان شهرستان الیگودرز با وسعت بیش از 5800 کیلومتر مربع و با ارتفاع 2 هزار متر از سطح دریا بیشترین سهم را از مناظر دیدنی و طبیعی به خود اختصاص داده است که از دریاچه گهر، آبشارهای آب سفید و چکان میتوان به عنوان مهمترین این مناظر طبیعی نام برد، در اینجا سعی شده است، گوشهای از قابلیتها، مشخصات و مسیرهای رسیدن به این چشم اندازها بیان شود.
*دشت لالههای واژگون بهشت الیگودرز
یکی از مناظر دیدنی که هر بینندهای را مجذوب خود میکند، دشت لالههای واژگون است، به طوری که در اواخر فروردین و اردیبهشت ماه هر سال دامنههای زاگرس پوشیده از گلهای زیبا ی لاله واژگون در رنگهای سرخ و زرد میشود، شهرستان الیگودرز نیز در برخورداری از دشت لالهها سهم برزگی دارد، به طوری که این مناظر زیبا از 35 کیلومتری جنوب شرقی مرکز الیگودرز شروع و تا فراز دامنههای زاگرس ادامه مییابد، روستاهای دالانی، درهدایی، دورک، مورزرین، چغاگرگ، آب باریک، خلیلآباد، مورخشک، تاپله، خاک بتیه، هندیله، گیلان، گلک، ارژنک و گله مویه از جمله مناطقی هستند که هر ساله میزبان گردشگران و تماشاکنندگان دشتهای زیبای لاله واژگون هستند.
*آبشار آب سفید عروس زیبای لرستان
آبشار آب سفید یکی از طبیعیترین و زیباترین آبشارهای کشور است که در بخش بشارت الیگودرز واقع شده است، این آبشار با ارتفاعی بیش از 60 متر از تونلی در دل کوه بیرون میآید و سر چشمه آن در پرده ابهام باقی مانده است.
هرساله در فصل بهار و تابستان این عروس سفیدپوش میزبان اکثر مردم ایران است، آنان با طی کردن مسیری صعبالعبور بدور از هیاهوی شهرنشینی ساعاتی و حتی بعضا چندین روز را در این منطقه سپری میکنند، منطقهای ییلاقی با کوههای سربه فلک کشیده و درختان زیبای بلوط و گردو که حتی در تابستان برای گذراندن شب به ناچار باید در پناه چادر بیتوته کنی، اگر در خلوت صبح مقابل این عروس سفید پوش بنشینی و لحظهای به صدایش گوش فرا دهی با تو سخن میگوید، سخن از قدرت و عظمت حضرت باریتعالی، قدرتی که ما انسانها از درک واقعی آن عاجزیم، قدرتی که مختص ذات اوست و اندیشه درباره آن لرزه بر اندام انسان میاندازد.
آبشار آب سفید در 50 کیلومتری شهر الیگودرز قرار دارد و تنها مسیر آن از روستاهای کاکلستان و قلیان است که به طور کامل آسفالت است و آب آن نیز یکی از بهترین و سالمترین آبهای معدنی به شمار میرود.
سال گذشته نیز با واگذاری این منطقه به بخش خصوصی اقدامات خوبی جهت ایجاد زیرساختهای مناسب گردشگری در آن آغاز شده است.
*دریاچه گهر مروارید درخشان اشترانکوه
یکی از طبیعیترین و زیباترین دریاچههای ایران در بخش ززوماهرو از توابع شهرستان الیگودرز قرار گرفته است و همچون مرواریدی بر دامن رشته کوه زاگرس و اشترانکوه میدرخشد.
اشترانکوه با مرتفعترین قله آن « سن بران» به ارتفاع چهار هزار و50 متر از سطح آبهای آزاد در جنوب غربی شهرستان الیگودرز واقع است.
در دامنه جنوبی این قله دریاچهای زیبا و طبیعی با آب شیرین و زلال شکل گرفته که از ذوب برفهای سلسله جبال اشترانکوه و کوه سبز و آب چشمههایی که به صورت آبراههای متعدد به سمت رودخانه و دریاچه جریان دارند.
این دریاچه زیبا و کم نظیر در ارتفاع 2هزار و 360 متری از سطح دریای آزاد در طول جغرافیایی 17 و 49 درجه شرقی و عرض جغرافیایی 19 و 33 درجه شمالی در ارتفاعات اشترانکوه گسترده است و دریاچه کوچک دیگری به فاصله 1,5 کیلومتر در شرق دریاچه گهر قرار دارد که معروف به دریاچه گهر بالایی است.
طول دریاچه گهر حدود 1500 متر و عرض متوسط آن 600 متر و عمق آن به 38 متر میرسد و در زمستان بیشتر سطح آن یخ میبندد.
رودخانه گهر یکی از سه شاخههای مهم رودخانه دز است، در سر آب بخشی از آب دریاچه را تامین میکند و در پایاب دریاچه عمدهترین منبع تغذیه کننده رودخانه است.
راه دسترسی به دریاچه گهر از چندین طریق امکانپذیر است که یکی از مهمترین و آسانترین آنها راه قدیمی مالرو و عشایری گدار دره دزدان است، دره گهر را از گدار دره دزدان که در فاصله تقریبی 27 کیلومتری جاده الیگودرز به شولآباد به سمت غرب ( پل رودخانه مورزرین) تا آغاز تنگ هولیون و تابله میتوان به دو قسمت بالا درهگهر و درهگهر تقسیم کرد.
از ویژگیهای بالا درهگهر وجود بیدستانهایی است که در ساحل شرقی دریاچه گهر بزرگ گسترده است.
در هر حال باید اذعان داشت که راه دسترسی مناسب با کمترین پیاده روی نسبت به راههای دیگر همان مسیر الیگودرز (مورزرین – تابله) به گهر است که بدلایل مختلف از جمله وجود چشمه ساران متعدد و گوارا و رودخانه خروشان و نیز دسترسی و راحتی مسیر یکی از راههای ارتباطی مناسب به شمار میرود.
*آبشار چکان، سرمایه خدادادی ززوماهرو
این آبشار در جنوب غربی الیگودرز و در بخش ززو ماهرو قرار دارد و مشرف بر روستاهای منطقه چکان واقع شده است که پس از طی مسافتی به سمت دشت چکان به آب زیبای داسار وصل شده و رودخانه چکان را تشکیل میدهد، رودخانه چکان نیز پس از طی مسافت کوتاهی به آب دهقادی وصل و نهایتا وارد رودخانه زز میشود.
آبشار چکان از درون غاری مشرف به زمینهای زراعی چکان بیرون میآید که فوران آن دهها متر طول دارد و آهنگ آن هر بیننده و شنوندهای را به وجد میآورد.
اطراف آبشار و امتداد رودخانه سرسبز و پوشیده از درختان میوه همچون گردو، بلوط، گلابی و ... است و اهالی منطقه نیز از آب آن جهت کشاورزی بیشترین بهره را میبرند.
در فصل بهار صدای این آبشار از فاصله دور شنیده میشود و علاقهمندان بسیاری را به سوی خود فرا میخواند.
کوههای اطراف آبشار زیستگاه مناسبی جهت پرندگانی همچون بلبل، کبک، کبوتر و انواع حیوانات وحشی مانند خرس، پلنگ، گرگ و گراز است و در پایین دست آبشار زیارتگاه ابوعلی(ع) در میان چندین درخت تنومند جلوه خاصی به منطقه بخشیده است.
بهترین راه رسیدن به آبشار چکان از طریق جاده شوسه مورزرین شولآباد و بهار کار است.
*دیگر مناظر و اماکن تاریخی...
این شهرستان دارای مناظر دیدنی دیگری همچون بیشه دورک، سراب ماهیچال، سراب گایکان، سراب غار تمندر، سراب کیگوران، آبشار امامزاده محمدبن حسن (ع)، آبشار تاف، آبشار وارک، دریاچه سدهای خانآباد، کزنار، کندر، دره حیدر و رودخانههای بزنوید، قلیان، شولآباد و پیر امام و تنگ روستای سرتنگ است.
از مهمترین اماکن تاریخی الیگودرز نیز میتوان به قلعه باجول مربوط به دوران زندیه و اویل قاجار در روستای آبباریک، تپههای باستانی کندر، برم ، مندیش و تپه روباه و غار بزنوید، غار و تپه ارجنک، غارهای شاهرود ززوماهرو، حمام موشله، حمام جوز و ... اشاره کرد.
* بقاع متبرکه
همچنین الیگودرز دارای بقاع متبرکه نظیر امامزاده محمدبن حسن (ع) با شهرت محلی مومد حسن دربخش بشارت، ابراهیم مالک اشتر نخعی روستای گایکان، امامزادگان احمد، ابراهیم و محمد مشهور به سه فرزندان روستای پیر امام، امامزادگان یوسف، ابراهیم و احمد مشهور به سه تن روستای فرسش، امامزاده سید حسن خودسیاه مشهور به کله شیه بخش ززوماهرو، امامزاده داود (ع) روستای چال، امامزاده سلطان سیاه پوش (ع) روستای کندر، امامزاده غیفربن علی (ع) روستای دوزان، امامزاده اکبرعلی (ع) روستای پیر دزگاه، امامزاده حسن بن محمد (ع) روستای پرچل، امامزاده بوعلی (ع) روستای چکان دهقادی و .. است.
*سوغات الیگودرز
از مهمترین سوغات الیگودرز میتوان به صنایع دستی شامل جاجیم، گلیم، گیوه، چوخا، سفال و سرامیک و نیز مواد خوراکی شامل: عسل، ترخینه، ترشی، نان محلی، کلوچه و لبنیات (کشک، ماست، پنیر، توف، دوغ، روغن محلی، کره، قره قوروت) و گیاهان معطر و دارویی اشاره کرد.