پایگاه خبری نامه نیوز

اکنون که دنیا با کووید-19 دست به گریبان است، ما از این فرصت استفاده می کنیم تا به قانون گزاران و سیاست گزاران و تمام دست اندرکارانی که مشغول طراحی و بازطراحی زیرساختهایی همسو با پروتکلهای بهداشتی کووید-19 هستند یادآور شویم این طرح جهانی که همگان نسبت به آن حساسند، برای همه ما ضروری است و همه باید خود را با این هنجار تازه وفق دهیم و هیچ کس نباید جا بماند.

در گزارش آگوست 2020 ما تحت عنوان: انعکاس صداها: زندگی ما، شعار ما، از کووید-19 یاد بگیریم. با توجه به تجارب نابینایان و کم بینایانی از جای جای دنیا، یکی از چالش هایی که بوسیله مخاطبان، برجسته شد، تنظیم آیین نامه ها و مقررات جدیددی در خصوص خطوط راهنما و نشانگرهای فاصله گذاری بود که فاکتورهای دسترسی پذیری برای افراد نابینا و کم بینا را در نظر نگرفته بودند. یکی از پاسخ دهندگان نوشته بود: این نشانگرها قابل لمس نیستند و من نمی توانم آنها را با عصای سفیدم تشخیص دهم و سگم هم بلد نیست که این نشانگرها را دنبال کند.

در تلاش برای مقابله با کووید-19 و کنترل آثار آن، اعضای کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل متحد نباید وظایفشان را در حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت فراموش کنند. به ویژه بند 9 که از کشورها می خواهد موانع را شناسایی و حذف نمایند تا تضمن شود که افراد دارای معلولت می توانند به راحتی به محیط پیرامون، حمل و نقل و امکانات رفاهی عمومی، دسترسی داشته باشند و بند 19 که توضیح می دهد شرط حضور افراد معلول در جامعه، تامین استقلال فردی آنهاست.. علاوه بر این، هدف 11 از سند اهداف توسعه پایدار، که بر تامین زندگی و امنیت شهری برای همه تاکید دارد، متذکر می شود که حذف موانعی که استفاده کنندگان عصای سفید با آن روبرو هستند به عنوان هدفی جهانی باید مد نظر قرار گیرد.

در بزرگداشت روز جهانی ایمنی عصای سفید، امیدواریم قانون گزاران، اهمیت حق افراد نابینا و کم بینا را برای سفر و تردد مستقل و ایمن در جهانی دسترس پذیر برای نابینایان و استفاده از عصای سفید را به رسمیت بشناسند و افراد نابینا و کم بینا نیز اهمیت داشتن و استفاده از عصای سفید را بدانند و برای حفظ امنیتشان، مطابق اصول از آن استفاده کنند.

...........ویژه

* 125 هزار خانوار دارای مشکل بینایی مستمری دریافت می کنند

سازمان بهزیستی به مناسبت گرامی داشت روزجهانی عصای سفید جلسه ای را به صورت ویدئو کنفرانس برگزار کرد. در این جلسه محمد شریعتمداری وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، وحید قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی و محمد نفریه معاونت توانبخشی سازمان حضور داشتند.

این نشست به صورت ویدئو کنفرانسی میان مسئولان و مدیران انجمن های نابینایان در استان های مختلف کشور برگزار شد و 15 استان به نمایندگی از تمام استان های کشور به بیان دغدغه ها و مشکلات نابینایان و کم بینایان پرداختند.

در ابتدای این نشست قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی با گرامی داشت 15 اکتبر روز جهانی عصای سفید بیان کرد: «این روز سمبل هویت اجتماعی نابینایان است و طبق قانون حمایت از افراد دارای معلولیت باید حق دسترسی به امکانات آموزشی، بهداشتی، سلامت، تردد ایمن و حق مشارکت فعال در عرصه جامعه را داشته باشند. امیدواریم در این روز جهانی بتوانیم در جهت احقاق حقوق این بخش از جامعه گام اساسی برداریم.»

قبادی دانا ادامه داد: «در دنیا ۲۸۰ میلیون نفر دارای آسیب بینایی هستند و یک پنجم این تعداد را نابینایان تشکیل میدهند. سازمان بهزیستی به ۲۰۳ هزار نفر از افراد دارای معلولیت بینایی در کشور خدمت رسانی می کند که ۱۳ درصد کل معلولان تحت پوشش بهزیستی را تشکیل می دهد. از میان جمعیت نابینایان کشور 130هزار نفر این را آقایان و ۷۳ هزار نفر را بانوان تشکیل می دهند. همچنین ۸۷ هزار نفر این تعداد را نابینایانی که معلولیت آنها شدید و خیلی شدید تشکیل می دهند.»

رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به بیش از 70 انجمن فعال در حوزه نابینایان گفت: بیان کرد: «قریب به اتفاقشان اکثر این انجمن ها را نابینایان اداره می کنند.»

این مقام مسئول به بیان انکه یکی از محورهای فعالیت بهزیستی پیشگیری است افزود: «غربالگری پیشگیری از تنبلی چشم را فعالانه ادامه می دهیم و سال به سال این مهم گسترش پیدا کرده است و عموماً در مهدهای کودک غربالگری بین 3 تا 6 سال را انجام دادیم. در سال ۹۸‌ بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار کودک غربالگری شدند و ۱۹۰‌‎ ‎هزار نفر ارجاع شدند به متخصصی چشم که از آن میان ‌۶۵‌‎ ‎هزار نفر عیوب انکساری داشتند و ‌۱۹‌‎ ‎هزار نفر دارای تنبلی چشم بودند.»

قبادی دانا در ادامه صحبت هایش به شناسایی ژن هایی که منجر به نابینایی مادر زاد می شوند هم اشاره کرده و گفت: «یکی از مسائلی که باعث مشکلات مادرزادی بینایی می شود ژنتیکی است و تاکنون بیش از ‌۳۰۰‌‎ ‎ ژن شناخته شده است که در مشکل بینایی دخیل هستند. در واقع از میان هر ۳۵۰۰ ‌‎ ‎تا ۴ هزار نفر یک نفر دچار نابینایی ارثی میشود. توزیع این نابینایی مادرزادی در کشور متفاوت است و در آذربایجان غربی و خراسان جنوبی بیشترین مورد را شاهد هستیم.»

رئیس سازمان بهزیستی عنوان کرد: «مشاوره‌های قبل از ازدواج و مشاوره‌های ژنتیک رایگان می تواند برای جلوگیری از این مسئله موفقیت آمیز باشد وامیدواریم امسال پایش برای خانواده‌هایی که دارای یک یا دو نفر معلول هستند در زمینه نابینایی انجام گیرد.»

قبادی با اشاره به نابینایان مستمری بگیر سازمان هم گفت: «در حال حاضر ۱۲۵ هزار خانوار دارای نابینایی از سازمان مستمری سازمان دریافت می کنند و علیرغم اینکه از تیرماه ۹۷ کسانی که ۱۵ سال در نوبت بودند همگی از پشت نوبت درآمدند اما از همان زمان تا امروز ۳۹ هزار خانوار دیگر که فرد دارای نابینایی و کم بینایی شدید دارند در نوبت مستمری قرار گرفتند.»

قبادی دانا گریزی هم به بودجه قانون حمایت از حقوق معلولان زد و گفت: «از زمانی که بودجه برای قانون حمایت از دارای معلولیت اختصاص پیدا کرد اوضاع بهتر شد در سال 98 اولین بودجه به مبلغ ۷۷۶ میلیارد تومان تخصیص پیدا کرد در حالیکه در همان سال برای اجرای قانون ما نیاز به به ‌۲۰‌‎ ‎ هزار میلیارد تومان بودجه داشتیم.»

رئیس سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: «در بین گروه های معلولیتی هر کدام به صفتی شهره هستند. افراد دارای معلولیت نابینایی به فرهیخته بودن و دارای دانش و سواد بالا شهرت دارند به طوری که ‌بیش از ۳ هزار نفر از ‎دانشجویان تحت پوشش سازمان که کمک هزینه می‌گیرند دارای مشکل نابینایی هستند. بیش از ۸۰۰ نفر از معلولان نابینایی دارای مدرک ارشد و دکتری هستند و ‌۴۷۰۰‌‎نفرشان هم ‎ دارای مدرک کارشناسی اند.

محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم در این نشست با توجه به مشکلات مطرح شده از سوی نابینایان با مسئولان ذیربط تماس تلفنی برقرار می کرد تا از نزدیک با مشکلات رو به رو شوند و صحبت های نمایندگان نابینایان را بشنود. وی در تماس تلفنی با «محسن حاجی‌میرزایی» وزیر آموزش و پرورش، گفت: «افراد دارای معلولیت بینایی جزء فرهیخته‌ترین افراد و دانش‌آموخته تحصیلات تکمیلی هستند که این نشانگر جامعه پویا است.»

وزیر آموزش و پرورش در این تماس تلفنی توضیح داد: «ما امسال ۲۸ هزار نفر استخدام داریم که طی این آمار ظرفیتی هم بالغ بر ۸۴۰ نفر برای گروه معلولان در نظر گرفته شده است.»

وی افزود: «در مورد سایر بخش‌های دیگر من درخواستم این است که نماینده‌ای از دوستان عزیز روشندل به وزارت آموزش و پرورش تشریف بیاورند تا من آنها را مرکز نیروی انسانی مرتبط کنم و کارهایشان را انجام دهیم ما تابع اجرای قانون هستیم و علاقه مند هستیم که هر خدمتی که بتوانیم به این عزیزان انجام دهیم. بنده آقای حسین بر را مأمور می‌کنم که مشترکا این مورد را بررسی کنند و پیشنهادهای لازم را ارائه دهند.»

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه با بیان اینکه رسیدگی به امور نابینایان در آستانه گرامیداشت روز جهانی عصای سفید مسئله مهم است، ادامه داد: «امروز برخی از افراد دارای معلولیت بینایی از ۱۲ استان منتخب، درخصوص بحث سهمیه ۳ درصدی استخدام افراد دارای معلولیت در دستگاه‌های اجرایی و بند ت ماده ۱۱ قانون جامع حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت درخصوص تخصیص ۳۰ درصد از پست‌های سازمانی تلفنچی (‌اپراتور تلفن) دستگاه‌ها، شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی به افراد نابینا و کم بینا و افراد دارای معلولیت ‌جسمی، حرکتی سخن گفتند و اینکه از یکهزار و ۳۰۵ سهمیه استخدام این افراد نزدیک به یکهزار و ۱۴۳ مورد متعلق به وزارت آموزش و پرورش است که محقق نشده است؛ همچنین مدارس آموزش استثنایی می‌تواند نقش بسزایی در توازن استعدادیابی با اشتغال این افراد داشته باشند.»

وی ادامه داد: «در این جلسه مطالب متنوعی از سوی نمایندگان جامعه نابینایان مطرح شد. ما دارای قوانین خوبی هستیم. در عرصه قانون گذاری و ترتیب مقررات برای معلولان در سطح کشور اتفاق خوبی افتاده است و بسیاری از مطالبی که مطرح می شد ناشی از فقدان قانون نبود یا به صورت اندک باید با اصلاح قانون به مطلب بپردازیم و بیشتر بحث نظارت و پیگیری مجدانه برای اجرای قانون بود.»

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار کرد: «مسئول تأمین درمان بر اساس قانون وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی است و به صراحت آمده است که برای افراد دارای معلولیت باید پوشش درست صورت بگیرد. اما این باید پیگیری شود تا اجرا شود.»

وی گفت: «اگر دفتر پیگیری مستمر کار کند، مشکلات حل می شود. ما برای کمک معیشت مشکلاتی داریم. باید پوشش داده شوند و رقم قابل ملاحظه‌ای می خواهد و شاید سازمان منابع کمتری نسبت به تکلیف قانونی دارد. امروز با دکتر نوبخت صحبت کردیم تا بشود این مشکل را هم حل کنیم. اگر موارد را سه دسته کنیم باید بگویم برخی نیاز به اصلاح قوانین و مقررات دارد. در این بخش توصیه این است که مطالب همین جلسه استخراج شود و کارگروهی شکل بگیرد تا با همکاری ان جی او ها اصلاحات قانونی پیشنهاد شود و در قالب طرح یا لایحه به نتیجه برسد. بخشی که نیازمند بودجه است هم به خاطر اینکه در فصل خوبی هستیم و برای بودجه سال ۹۹ و تنظیم بودجه ۱۴۰۰ با توجه به مطالبات می شود اصلاح کرد. شاید به یک حداقل ۱۳۰۰ میلیارد نیاز داشته باشیم و ممکن است برای یک سال و دوسال نشود اما باید گام هایی برداشته شود.»

شریعتمداری افزود: «موضوع دیگری را هم اینجا باز می کنم. بنگاه های اقتصادی یک پتانسیلی هستند که برای ایفای مسئولیت اجتماعی باید فعال تر شوند و هدایت کنیم به سمت بهزیستی و کمک کنیم به حل مشکلات این بخش. در زمینه تأمین تجهیزات دچار مشکلات هستیم. حتماً برنامه اصلاح به اجرا در می آید. بحث ادغام معلولان در جامعه با تلاش در حال شکل گیری است. به طور مشخص در حوزه ورزش اقدامات خوبی صورت گرفته و تفاهم نامه‌ای برای حل مشکلات ورزشی معلولان صورت گرفته است.»

وی اظهارداشت: «یک حرف کلی در جلسه مطرح شد و آن این است که همه تصمیمات با همکاری سازمان های مردم نهاد صورت بگیرد و این حرف خیلی درست است. حداقل اینکه حرف همه را می توانیم بشنویم اما شاید نتوانیم همه حرف ها را اجرا کنیم یا همه تصمیمات را اینگونه بگیریم. در حوزه مسکن نیز ۱۳۰ هزار واحد مسکونی برای معلولان اتفاق افتاده است که در ماه های اخیر ۲۸ واحدش آماده شده است.»

.............با سمن ها در روز جهانی ایمنی عصای سفید

* اهمیت روز جهانی عصای سفید در حل مشکلات نابینایان و کم بینایان

امروز 15 اکتبر روز جهانی عصای سفید است روزی که رسانه های مکتوب و تصویری پر می شوند از واژه های نابینا و کم بینا، 24 مهر روز پرکاری برای مسئولان سازمان بهزیستی هم هست چرا که به عنوان سازمان متولی معلولان به ویژه نابینایان و کم بینایان باید در این روز پاسخگوی انجمنها، مردم و رسانه ها باشند. هر ساله در این روز خاص برنامه ها و نشست های متعددی برگزار می شود اما امسال با توجه به شرایط کشور و این ویروس ناشناخته بیشتر انجمنها یا برنامه هایشان را لغو کردند یا به صورت مجازی برگزار می کنند.

همه ساله برنامه های متنوعی با حضور مسئولان و اصحاب رسانه برگزار می شود اما چقدر این برنامه ها از دغدغه های نابینایان و کم بینایان در دیگر ایام سال کم می کند؟ آیا اصلا تأثیری دارد؟ پاسخ آقایان محمد نیکزاد از اصفهان، عبدالمناف عظیمی از ارومیه و علی اکبر جمالی از تهران در خصوص این سوال می خوانید:

مدیرعامل جامعه نابینایان استان اصفهان در گفتگو با ایران سپید ضمن گله مندی از ماجرای زمین وقف شده برای نابینایان در این استان می گوید: «با توجه به شیوع کرونا یکی از برنامه های ما این است که از طریق فضایی مجازی مسئولان تشکل ها با هم ارتباط بر قرار کنند و مسائل و مشکلات نابینایان و کم بینایان را مورد بررسی قرار دهند. یکی دیگر از برنامه های ما که هر ساله تکرار می شود ارسال نامه ی در مورد لغو چارت سازمانی مراکز نابینایی است که این نامه را به سازمان بهزیستی، رسانه ها، وزارت رفاه ارسال می کنیم. امسال برای کمیسیون اصل 90 هم ارسال کردیم تا شاید نتیجه ای حاصل شود اما هیچ گوش شنوایی نیست.»

وی ادامه می دهد: «می خواهیم به صوت مجازی دور هم جمع شویم تا در مورد این مسائل با هم گفتگو کنیم تا شاید دلمان خالی شود چرا که دستمان به جایی بند نیست. صحبتی با دیگر اعضا داشتیم تا نشستی را با مدیران کل استان داشته باشیم اما وقتی به سراغ شان می رویم دست روی دست می گذارند و کاری انجام نمی دهند و می گویند، بودجه نداریم. به عنوان مثال به نابینایان تقاضای کاغذ، عصا، پرکینز و ... را می دهیم اما هیچ ترتیب اثری داده نمی شود. همین موارد سبب شد بی خیال نشست با مدیران شویم.»

نیکزاد در مورد بی رغبتی نابینایان اصفهان به برگزاری مراسم ها و نشست ها بیان می کند: «اصلاً زمینه برای کار نیست؛ سال های گذشته جلساتی را با مدیران بهزیستی و مسئولان استان برگزار می کردیم و از این جلسات و نشست ها نتیجه قابل قبولی پدید نمی آمد اما به خاطر زنده نگهداشت روز جهانی عصای سفید در این برنامه ها حضور پیدا می کردیم. حالا با کدام امید و انگیزه در 23 مهر امسال هم دور هم جمع شویم وقتی می دانیم همان حرف های همیشگی «بودجه نداریم» را میشنویم.

شاید فرصت خوبی باشد که از مدیران رادیو و تلویزیون هم انتقاد کنم که در روزهای مناسبتی فقط مدیران معاونین بهزیستی را برای تبلیغات دعوت می کنند و آنها نیز در مورد کارهای کرده و نکرده در رسانه ملی صحبت کنند. بعد این همه سال هنوز در این روزهای مناسبتی انجمنی دعوت نشده که در خصوص مشکلات جامعه هدفش بگوید. نابینا هم سرخورده شدند و دیگر این روز برایشان هیچ شور و شوقی ندارد.»

بعد از پایان صحبت های آقای نیکزارد به سراغ مدیرعامل انجمن نابینایان آذربایجان غربی رفتیم. عبدالمناف عظیمی در مورد اهمیت این روز می گوید: « انجمن ما توانسته است بسیاری از مشکلات نابینایان را طی رایزنی با مسئولان مربوطه حل نماید. ارومیه فاقد سالن ورزشی برای معلولان بود که با پیگیری های بسیار این مهم محقق شد. کردیم از اردیبهشت ماه سال جاری که ساخت این سالن را کلنگزنی کردیم تا ششم مهر ماه فقط به دنبال دریافت زمین از سازمان مسکن و شهر سازی بودیم که خوشبختانه محقق شد. اگر این سالن ساخته شود بار سنگینی از دوش ما برداشته شده و مشکلات معلولان در گروه های مختلف معلولیتی در خصوص ورزش حل خواهد شد.»

وی با اشاره به برنامه های برگزار شده در روز 23 مهرماه بیان می کند: «نشست ها و دیدار هایی که در این روزهای مناسبتی با مسئولان شهری و کشوری داریم کمک شایانی در رفع مشکلات نابینایان و کم بینایان خوهد کرد چرا که این روزها مسئولان پای حرف انجمنها می نشینند و مشکلاتشان را بررسی می کنند. هنگامی که مسئولان با عملکرد انجمن ها آشنا شوند میتوانیم درخواست هایمان را به انها اعلام کنیم، چرا که از کارایی انجمن آگاهی پیدا کردند.»

عظیمی ادامه می دهد: «این مراسم ها سبب می شود مردم با توانمندی نابینایان آشنا شوند و آنها را تحویل بگیرند. ما فقط نباید به مراسم های ویژه نابینایان و معلولان متکی باشیم همه مراسم های تقویم برای این قشر هم کارایی دارد. از روز دانشجو گرفته تا 22 بهمن و دهه فجر در همه ایام های سال می توانیم موضوع نابینایان را پر رنگ جلوه دهیم و خودمان را به مردم یادآوری کنیم. این طور نیست که انجمن ما فقط یک بار درسال آن هم روزجهانی عصای سفید فعال شده و بعد از آن خاموش شود در همه ایام ما برنامه های را برای جامعه هدفمان برگزار می کنیم.»

وی در پایان صحبت هایش به عدم جرایی شدن برخی از مواد قانون حمایت از حقوق معلولان هم اشاره میکند و میگوید: «از مسئولان درخواست می کنیم با اختصاص بودجه کافی برای اجرایی شدن این قانون ما را برای رسیدن به اهدافمان در جهت رشد و تعالی نابینایان یاری نمایند. با اجرایی شدن قانون حمایت از معلولان بسیاری از مشکلات معلولان حل خواهد شد. اگر به معلولان بها داده شود آنها توانمندی های بسیاری دارند و میتوانند در صحنه های اجتماعی به نحو احسنت ظاهر شوند.»

بعد از ارومیه به سراغ پایتخت آمدیم تا شرایط انجمن ها را در تهران جویا شودیم. مدیرعامل انجمن نابینایان ایران در مورد اهمیت این روز در رفع مشکلات نابینایان و کم بینایان میگوید: «از دیدگاه من مدیران انجمنها باید فعالیت بیشتری در رسانه ها داشته باشند و از رسانه ها بخواهند در طول سال هم در خصوص مشکلات و دغدغه های معلولان و نابینایان گزارش تهیه کنند و فقط در ایام 23 مهر یاد نابینایان نباشند.»

وی با بیان آنکه مسئولان ما نیاز به تغییر نگرش دارند، می افزاید: «مسئولان باید بدانند فقط نباید در ایام خاص یاد نابینا و کم بینا باشند، باید بدانند همه ایام سال معلولان نیاز به توجه دارند و باید مشکلاتشان از طریق آنها حل شود. از طریق انجمن مکاتبات بسیاری با وزارتخانه های مختلف داشتیم تا آنها را پای میز مذاکره بکشانیم و مشکلات نابینایان و کم بینایان را در همه موضوعات با آنها در میان بگذاریم. دیدار با مسئولان شهری و کشوری در این ایام خاص بی تأثیر نیست اما جامعه نابینا و کم بینا انقدر مشکل و کمبود دارد که هر چقدر هم کار شود به چشم نمی آید و این تصور پیش می آید که اصلاً کاری در این حوزه صورت نگرفته است. در مورد حل مشکلات معلولان و نابینایان باید چند صد برابر از این کار شود تا تأثیر آن در حال نابینایان دیده شود.»

..........گفتگوی ویژه

* رئیس سازمان بهزیستی در گفت و گوی اختصاصی با ایران سپید: محدودیت های مالی, مانع بزرگ در ارائه ی خدمات مطلوب بهزیستی

فرا رسیدن 24 مهر, برابر با 15 اکتبر که به عنوان روز جهانی ایمنی عصای سفید نام گذاری شده, فرصت مغتنمی بود تا به این بهانه, با وحید قبادی دانا, رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت و گوی مفصلی انجام دهیم.

در این گفت و گو, مسائل مختلفی مثل اشتغال, تجهیزات توانبخشی, پرداخت شهریه ی دانشگاه ها و همچنین سرنوشت مرکز رودکی به عنوان یک مرکز خدمات رسان در حوزه ی تولید و ضبط کتاب با نزدیک به نیم قرن سابقه, مطرح شد.

در بخشی از این گفت و گو, قبادی دانا به بحث اشتغال پرداخت: «پرداخت حق بیمه ی سهم کارفرما یا خویش فرمایان دارای معلولیت, در سازمان در حال انجام است و همچنین وام هایی برای کمک به ایجاد اشتغال برای عزیزان –به صورت خویش فرمایی و کارفرمایی- در نظر گرفته شده است. هر فرد معلول که مشغول به کار شود, این امکان برای او فراهم است تا از وام 50 میلیون تومنی اشتغال برخوردار شود. اگر کارفرمایانی هستند که عزیزان مددجو را به کار می گیرند, می توانند این وام را تا سقف 40 نفر, یعنی مبلغی معادل 2 میلیارد تومن دریافت کنند. تأکید شده سه درصد از اشتغال های جدید در آزمون استخدامی مورد توجه قرار بگیرد. این سهمیه نشاندار است و قابلیت استفاده به وسیله ی افراد غیر معلول را ندارد و افراد معلول در این ظرفیت با هم رقابت می کنند. اگر این ظرفیت به وسیله ی افراد معلول تکمیل یا پر نشود, برای نوبت های بعدی آزمون های استخدامی ذخیره می شود.»

بخشی از این گفت وگو, به تأمین تجهیزات توانبخشی اختصاص داشت. قبادی دانا در پاسخ به سؤال ما پیرامون نبود یک ساز و کار استاندارد در ارائه و توزیع تجهیزات توانبخشی لوتک و مثل عصای سفید و هایتک مثل ماشین پرکینز و نت تیکر, به تأمین منابع مالی لازم اشاره کرد: «مدلی را همکاران من در معاونت توانبخشی با همکاری مرکز آی تی و تحول اداری و فنآوری اطلاعات و همچنین معاونت منابع انسانی و پشتیبانی آماده سازی می کنند که این امکان را برای مددجویان سازمان بهزیستی فراهم کند تا بتوانند به صورت الکترونیک, با تأمین اعتباری که برای افراد حائز شرایط در نظر گرفته شده است, امکان خرید وسیله ی توانبخشی مورد نیاز را داشته باشند. نوع وسیله, طول عمر وسیله, بازه ی زمانی تمدید وسیله ی مورد نیاز, و نهایتاً امکان دریافت و خرید آن, از جمله مواردیست که در این مدل مورد توجه قرار گرفته است. ساز و کار های این مدل در حال آماده سازیست و امیدوارم در سال جاری, بتوانیم یک حد اقل در تأمین تجهیزات نابینایان که عبارت از عصای سفید است, فراهم کنیم. هزینه ی تمام شده ی تجهیزات هایتک بالاست. از طرفی نیاز نابینایان به این نوع وسایل هم یکسان نیست؛ یعنی برخی نابینایان به واسطه ی موقعیت کاری یا تحصیلی در اولویت هستند و برخی دیگر در اولویت بعدی قرار می گیرند. البته کمک به تهیه و تأمین این تجهیزات از جمله برنامه هاییست که ما مد نظر داریم؛ اما محدودیت منابع مالی اولین و بزرگترین مانعیست که بر سر راه این نوع فعالیت ها بوده و الآن هم با توجه به شرایط سخت اقتصادی, تأمین تجهیزات هایتک مثل نت تیکر مشکل است. با این حال, هدف ما این است که بتوانیم شرایط اولیه ی لازم را برای عزیزان دارای معلولیت فراهم کنیم.»

نبود یک سامانه و سازمان دهی استاندارد در امر پرداخت شهریه ی دانشگاه ها, علی الخصوص دانشگاه آزاد از سوی سازمان بهزیستی, یکی از مواردی بود که در این گفت و گو مطرح شد: «طبق قانون حمایت از افراد دارای معلولیت و آیین نامه ی مصوب هیئت وزیران, افرادی که دارای معلولیت متوسط, شدید و خیلی شدید هستند و به لحاظ درآمد و برخورداری مالی در دهک یک تا هفت قرار دارند, دولت موظف است هزینه ی تحصیلی این افراد را تأمین کند. بر این اساس ما تمام تمرکزمان را بر حفظ شأن عزیزان دارای معلولیت قرار دادیم تا بتوانیم مبالغ شهریه ها را به صورت الکترونیک و متمرکز به دانشگاه مربوطه بپردازیم. متأسفانه هنوز دانشگاه ها نتوانسته اند به صورت برخط, اطلاعات افراد دارای معلولیت که تحت پوشش سازمان هستند و حائز دریافت هزینه ی شهریه هستند, در اختیار ما قرار دهند. این عامل, باعث تأخیر در پرداخت شهریه ها شده. آخرین آماری که دانشگاه آزاد در اختیار ما قرار داده, مربوط به ثبت عزیزان دارای معلولیت در ترم دوی سال تحصیلی 97-98 است. تقریباً برای دو ترم بعد از این تاریخ, هنوز آماری در اختیار ما قرار نداده؛ اما به منظور جلوگیری از ایجاد مشکل در امر ثبت نام دانشجویان دارای معلولیت, بطور علی الحساب مبالغی را در اختیار دانشگاه آزاد قرار داده و به حساب این دانشگاه واریز می کنیم تا خللی در ثبت نام عزیزان در ترم جدید ایجاد نشود. اگر دانشگاه آزاد و دانشگاه های غیر دولتی که شهریه دریافت می کنند بتوانند به صورت برخط و الکترونیک اطلاعات و مبالغ شهریه ی عزیزان مددجو را در اختیار ما قرار دهند, این امکان را داریم که مبالغ مربوطه را به حساب دانشگاه مربوطه به صورت یکجا واریز کنیم. اگر این امکان را نتوانند فراهم کنند, چاره ای نداریم سامانه ای طراحی کنیم تا مبالغ شهریه را در اختیار دانشجو قرار دهیم که بتواند مراحل مالی ثبت نامش را طی کند.»

رئیس سازمان بهزیستی در پاسخ به سؤال دیگر ما پیرامون بسته های حمایتی معیشتی, به ماده ی 27 قانون حمایت از معلولان اشاره کرد و اظهار داشت: «برای اجرای ماده ی 27 قانون حمایت از معلولان که مربوط به کمک هزینه ی معیشتی هست, 9 هزار و 800 میلیارد تومن بودجه نیاز بود؛ در حالی که بر اساس بودجه ی موجود, 280 میلیارد تومن برای اجرای این ماده اختصاص داده شد. بر این اساس, مجبوریم کمی دایره ی افراد را تنگتر ببینیم. طبق قانون, کمک هزینه ی معیشت تعلق به افرادی می گیرد که دارای معلولیت شدید و خیلی شدید هستند و فاقد شغلند و در عین حال درآمدی هم ندارند. بنا بر این, این 280 میلیارد تومن را برای 125 هزار خانواری که عضو معلول آن خانوار ها به 18 سال رسیده, شغل ندارد, فاقد درآمد است و دارای معلولیت شدید و خیلی شدید است در نظر گرفته شده که هر سه ماه یک بار مبلغ 360 هزار تا 490 هزار تومن بر اساس بعد خانوار به حساب آن ها واریز می شود. در سال جاری, فروردین ماه اولین واریزی را داشتیم و دومین واریزی ما, شهریور امسال بود. امیدواریم با تأمین اعتبار لازم این کار را تا پایان سال ادامه دهیم. واریزی ها هم کاملاً شفاف و بر اساس کد ملی افراد است که اسامیشان مشخص است. وضعیت فاقد شغل و درآمد بودن معلولان این خانوار ها هم بر اساس بانک اطلاعات ایرانیان بر اساس دهک درآمدی 1, 2 و 3 مشخص می شود.»

سرنوشت مرکز رودکی و اینکه آیا این مرکز دوباره کارش را به شکلی گسترده شروع می کند, از دیگر موضوعاتی بود که با رئیس سازمان بهزیستی مطرح کردیم: «ما استان تهران را مأمور کردیم در زمینه ی تعیین سرنوشت مرکز رودکی پروپزالی آماده کند تا بتوانیم در سازمان تأمین اعتبار کنیم و یک سامان دهی جدید برای این مرکز ایجاد کنیم. در این راه امیدوارم با همکاری ما و شما, به نتیجه ی مطلوبی که مد نظرمان است برسیم. من ترجیح می دهم وقتی این سامان دهی اتفاق افتاد, خبرش را اعلام کنم.»

گفت و گوی ما با وحید قبادی دانا, رئیس سازمان بهزیستی کشور مفصل بود که بخش هایی از آن را در این گزارش خواندید. شما می توانید مشروح این گفت و گو را در قالب فایل صوتی, از وب سایت روزنامه ی ایران سپید به نشانی www.iransepid.ir دریافت و گوش کنید.

..............بین الملل

* بررسی کیفیت تحصیلی نابینایان در قاره سبز

نابینایان در کشور های مختلف دنیا از شرایط و امکانات تحصیلی متفاوتی برخوردار هستند و در این نوشتار وضعیت تحصیلی این قشر در قاره سبز را زیر ذره بین بردیم.

به گزارش ایران سپید: برای آگاهی از وضعیت و کیفیت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان نابینا در کشور های توسعه یافته اروپایی به 4 کشور فنلاند، سوئد، انگلستان و آلمان سفر کردیم و از خود نابینایان شرایط تحصیلی آنها را جویا شدیم.

احسان زویداوی که بیش از 6 سال است در کشور فنلاند زندگی می کند، در خصوص وضعیت نابینایان در مدارس این کشور می گوید: در فنلاند مدرسه ویژه نابینایان نداریم و برخی مدارس بخش استثنایی دارند. در بخش استثنایی این مدارس گروه های مختلف معلولیتی جداگانه تحصیل می کنند. مسئله ای که در این کشور بسیار به آن بها داده می شود، بحث تجهیزات آموزشی مورد نیاز دانش آموزان است. هر تجهیزاتی که شخص نیاز داشته باشد بی قید و شرط در اختیارش قرار می گیرد. از ماشین های تایپ پرکینز گرفته تا لپتاپ و برجسته نگار های قابل حمل. مثلاً وقتی لپتاپ در اختیار دانش آموز قرار می دهند تمامی برنامه های مورد نیاز دانش آموز بر روی آن نصب است. از جدیدترین ورژن Jaws گرفته تا اکسل و ورد و اینطور نیست که لپتاپ خالی را در اختیارش بگذارند. برخی ها مثل خود من با سیستم های الکترونیک و صوتی راحتتریم، اما خیلی ها هم هستند که ترجیح می دهند از برجسته نگار و خط بریل استفاده کنند. زویداوی در پایان افزود: دانشجویان نابینا نیز وقتی وارد دانشگاه می شوند همه ی امکانات برایشان فراهم است. حتی آنها می توانند یک دستیار درخواست دهند که در تمام کلاس ها همراهشان باشد و نیاز هایشان را رفع کند.

محمد ابراهیمی، دیگر نابینای شاغل در کشور سوئد همسایه فنلاند است. محمد در یکی از مدارس به دانش آموزانی که به تازگی به این کشور آمده اند و قصد آموزش زبان سوئدی را دارند تدریس می کند. او نیز می گوید: در سوئد چیزی تحت عنوان مدرسه مخصوص نابینایان نداریم. در دو شهر مدارس ویژه ناشنوایان وجود دارد اما نابینایان در مدارس عادی در کنار دانش آموزان بینا تحصیل می کنند. وی افزود: وسایل کمک آموزشی در اختیار نابینایان در مدارس قرار می گیرد. به دانش آموزان نابینا، کامپیوتر، اسکنر و برجسته نگار می دهند و برای افراد کم بینا نیز تجهیزات درشت نما در اختیارشان قرار می گیرد. محمد ادامه داد: یک دستیار در مدارس در اختیار دانش آموز نابینای مطلق قرار می دهند تا هم در مدرسه و هم در خارج از مدرسه در کنارش باشد و به او در دروس کمک کند. این مسئله در خصوص دانش آموزان کم بینا نیز صدق می کند منتاها به صورت محدودتر. این روند ادامه دارد تا فرد نابینا وارد دانشگاه می شود. در دانشگاه نیز افرادی حضور دارند تا به گروه های مختلف معلولیتی کمک کنند. کافی است لیست کتاب هایی که نیاز داری را در اختیار دانشگاه بگذاری تا این کتاب ها به صورت فرمت های مختلف اعم از اسکن شده، صوتی یا بریل در اختیارت قرار بگیرد. همچنین دانشجویان معلول از یک سهمیه برخوردار هستند که بتوانند در همان شهر محل سکونت خود قبول شوند تا مجبور به مهاجرت نباشند.

داوود جعفری یکی دیگر از نابینایانی است که دانش آموخته رشته موسیقی در انگلستان است. او تجربه تحصیل در سه کشور را دارد. داوود می گوید: در ایران لیسانس نوازندگی پیانو و فوق لیسانس آهنگسازی را از دانشگاه تهران گرفتم که در ایران هیچ چیز برای ما وجود نداشت. واقعا هیچ چیز. یک ترم را در اتریش تحصیل کردم که در این کشور نیز مانند ایران چیزی وجود نداشت. حتی کتاب آموزش زبان آلمانی به خط بریل نبود. اما لندن و انگلستان یک جای دیگر دنیاست. علاوه بر مؤسسه RNIB و سایر NGO ها که منابع مطالعاتی به خط بریل را در اختیار دانشجویان نابینا قرار می دهند در دانشگاه نیز تمامی امکانات برای تحصیل در رشته موسیقی وجود دارد..

داوود که فارغ التحصیل کارشناسی ارشد آهنگسازی از یکی از کالج های لندن است می گوید: در دانشگاه ما دو پرینتر بریل و کامپیوتر های مخصوص نابینایان بود و من هر آنچه را که می خواستم، به سرعت پرینت بریل می گرفتم. هیچوقت این صحبت رئیس کالجی که من در آن درس می خواندم را فراموش نمی کنم که به من می گفت: اگر تو در میان این 10 هزار جلد کتاب موجود در دانشگاه یک کتاب را بخواهی که موجود نباشد، این ایراد از ماست و باید از هر طریقی که شده آن را برای تو فراهم کنیم. در عمل هم همینطور بود. هر کتابی که میخواستم را یا با ادیتورش تماس می گرفتند و اگر کتاب نبود اسکن آن را در اختیارم می گذاشتند و اگر هر نت موسیقی را میخواستم با بروز ترین نرم افزار های موسیقی آن را برایم تهیه می کردند. داوود می گوید: مهمتر از هر گونه نرم افزار یا سخت افزاری، فرهنگ برخورد آنها با یک فرد معلول است. اساتید نیز کاملاً رفتار محترمانه داشتند و نهایت تلاش خود را می کردند مطلب را کامل و درست به ما منتقل کنند.

در آخرین گشت سفرمان به کشور های توسعه یافته اروپایی به سراغ آلمان و اسکندر آبادی خبرنگار نابینای دویچه وله می رویم. اسکندر می گوید: سواد آموزی در آلمان نزدیک به 200 سال سابقه دارد و سر نخ آن برای نابینایان، همواره بحث و جدل درباره خط بریل بوده است. البته به نظر من اگر نابینایی بریل بلد نباشد، گویی خواندن و نوشتن بلد نیست. وی می افزاید: در گذشته و پیش از اینکه نابینایان وارد دنیای دیجیتال و فضای مجازی شوند، تنها در رشته های علوم انسانی تحصیل می کردند. اما با ورود کامپیوتر به زندگی آنها و توسعه الکترونیک، نابینایان در رشته های دیگری از جمله کامپیوتر بسیار پیشرفت کردند. حتی نابینایانی را داریم که برنامه نویسی می کنند. یکی دیگر از رشته هایی که در آلمان بدان پرداخته می شود، شاخه های درمانگری به ویژه تشخیص سرطان سینه است. این شاخه در میان بانوان نابینا بسیار رایجتر است. همچنین نابینایان در بحث ترجمه در آلمان بسیار پیشرفت دارند و ما مترجمان هم زمان زیادی داریم که در اتحادیه اروپا هم فعال هستند.

اسکندر در پایان می گوید: در سه شهر دورتموند در غرب آلمان، کارلسروهه در مرکز و درسدن در شرق آلمان، دانشگاه هایی وجود دارد که نابینایان در هر رشته ای که بخواهند می توانند در آن تحصیل کنند و هر کتابی را که بخواهند، در اختیارشان قرار می گیرد.

هفته آینده، به سایر کشور ها از جمله کشور های آسیایی و آمریکای شمالی سفر می کنیم تا ببینیم شرایط تحصیلی نابینایان در آن کشور ها چگونه است.

فایل صوتی مصاحبه با نابینایان در کشور های اروپایی را در ادامه دانلود کرده و گوش کنید.

امیر سرمدی