به گزارش ایران سپید به نقل از ایسنا پژمان پورشبانان به مناسبت روز جهانی ناشنوایان، با اشاره به اینکه با شیوع ویروس کرونا و استفاده افراد از ماسک، ناشنوایانی نمی توانند از توانایی گفتارخوانی یا لب خوانی خود استفاده کنند، اظهار کرد: استفاده از ماسک ارتباطات ناشنوایان با افراد جامعه را ضعیف تر کرده و بارها اعلام کرده اند با استفاده از ماسک مهارت ارتباطی مختصری که در جامعه داشتند هم درحال از بین رفتن است.وی با اشاره به اینکه ۱۲ درصد اطلاعاتی که از محیط پیرامون به دست می آوریم از طریق حس شنوایی است، گفت: با وجود اینکه از طریق حواس دیگر هم می توان اطلاعات پیرامونی را به دست آورد، اما فقدان حس شنوایی به دلیل اینکه افراد را در مهارت های گفتاری نیز دچار مشکل می کند، عملا تا ۷۰ درصد ایجاد معلولیت کرده و منجر به محدود شدن تعامل فرد با اطرافیان می شود.پورشبانان تاکید کرد: وقتی از معلولیت صحبت می کنیم منظور محدودیت هایی است که افراد در ایفای وظایف اجتماعی با آن مواجه هستند، به طوری که فرد نمی تواند مشارکت فعال اجتماعی داشته باشد.
پیشگیری از معلولیت شنوایی در سه سطح
معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان با اشاره به اینکه فعالیت های سازمان بهزیستی در زمینه معلولیت شنوایی در سطوح پیشگیری شامل پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثیه دنبال می شود، افزود: پیشگیری اولیه با غربالگری، تشخیص های زودهنگام و به موقع و جلوگیری از وقوع معلولیت هاست. پیشگیری ثانویه مربوط به مداخلات به هنگام درمانی و درمان های لازم برای افراد بعد از وقوع بیماری است. سطح ثالثیه مربوط به توان بخشی و زمانی است که درصدی از معلولیت و ناتوانی برای افراد ایجاد شده و منجر به از دست دادن بخشی از توانمندی های آنها می شود. در این سطح تلاش می کنیم با مداخله، بخشی از توانایی فرد برگشته و از افت عملکرد بیشتر آنها جلوگیری شود.وی با بیان اینکه سازمان بهزیستی در هر سه سطح پیشگیری در رابطه با معلولیت ها، از جمله ناشنوایی فعالیت می کند، گفت: در حوزه پیشگیری از معلولیت ها وظیفه آگاه سازی و اطلاع رسانی به جامعه را به عهده داریم و تلاش می کنیم با ارائه اطلاعات، جامعه را حساس کرده و از ایجاد معلولیت ها جلوگیری کنیم.پورشبانان با یادآوری اینکه پیشگیری ثانویه معمولا زمانی اتفاق می افتد که معلولیت شکل گرفته، تصریح کرد: در این راستا وظیفه شناسایی و مداخلات به هنگام را داریم که غربالگری شنوایی در این سطح قرار می گیرد.
زمان طلایی ۶ ماهه برای غربالگری تا مداخلات درمانی
وی غربالگری شنوایی را جزو برنامه های چندین ساله سازمان بهزیستی عنوان کرد و افزود: برای نوزادان تا یک ماهگی ارزیابی شنوایی انجام دهیم و تلاش می کنیم در مواردی که مشکوک تشخیص داده می شود در مرحله بعدی و تا قبل از ۳ ماهگی با ارزیابی های بیشتر به تشخیص قطعی برسیم، پس از آن مداخلات درمانی و توان بخشی را تا قبل از ۶ ماهگی دنبال می کنیم. در مجموع زمان طلایی داریم که حتما تا قبل از ۶ ماهگی مداخلات را انجام داده باشیم.معاون توانبخشی اداره‌کل بهزیستی استان از انجام غربالگری شنوایی ۶۳ هزار و ۴۵۲ نوزاد در سال گذشته خبر داد و گفت: از این تعداد یک هزار و ۵۱ نفر مشکوک بودند و در نهایت ۷۲ نفر نیاز به ارجاع به سطوح بالاتر و انجام مداخلات داشتند.
ناشنوایی؛ معلولیت پنهان
وی از ناشنوایی به عنوان یکی از معلولیت های پنهان یاد کرد که معمولا در ظاهر نوزارد تشخیص داده نمی شود و افزود: به غیر از مواردی که فرم گوش مشکل دارد، در بیشتر موارد ناشنوایی به لحاظ ظاهری مشخص نیست، به همین خاطر غربالگری ها بسیار مهم است تا مانع معلولیت برای فرد شویم.پورشبانان از انجام مداخلات برای معلولیت شنوایی تا قبل از سن دبستان از طریق مراکز توانبخشی زیر ۱۵ سال خبر داد و گفت: این مراکز وظیفه دارند خانواده کودکان شناسایی شده را آموزش داده و همکاری آنها را جلب کنند، همچنین خدمات مورد نیاز مثل تربیت شنیداری، گفتار درمانی و حتی مشاوره های روان شناسی برای خانواده ها در اختیارشان قرار گیرد.وی با بیان اینکه در مقطع بعدی بسیاری از کودکان ناشنوا از آموزش های استثنایی آموزش و پرورش بهره مند می شوند، گفت: مداخله ای که ما در این زمینه داریم تامین هزینه های کاشت حلزون، سمعک و هزینه های جانبی با همکاری خیریه حضرت ابوالفضل است. همچنین در مراکز تحت عنوان مراکز بالای ۱۵ سال آموزش های کلی برای ارتقا مهارت های فردی و اجتماعی و حرفه این افراد ارائه می شود. همچنین در زمینه تحصیلی که خوشبختانه طی سال های اخیر با اقبال عمومی ناشنوایان همراه بوده، کمک هزینه تحصیلی به ویژه برای معلولان متوسط تا شدید و کسانی که خانواده هایشان از دهک های پایین جامعه هستند پرداخت می شود.معاون توانبخشی اداره‌کل بهزیستی استان ادامه داد: در کنار خدمات توانبخشی و آموزش ها، در زمینه توانبخشی حرفه ای نیز برای کسانی که بخواهند به صورت خوداشتغالی و کارفرمایی معلولان را به کار بگیرند تسهیلات بانکی درنظر گرفته شده که هر سال با نرخ سود کم تخصیص می یابد.
۵۰ درصد اختلالات شنوایی علت ژنتیکی دارد
وی با اعلام اینکه حدود ۵۰ درصد اختلالات شنوایی علت ژنتیکی دارد، افزود: ۲۵ درصد از ناشنوایی ها ناشی از بیماری های مادر در زمان بارداری، بیماری های دوران نوزادی و یا مصرف برخی داروهاست و ۲۵ درصد هم علت ناشناخته دارد.پورشبانان با تأکید بر اهمیت شناسایی علل بروز معلولیت شنوایی، گفت: باتوجه به اینکه درصد قابل توجهی علت ژنتیکی دارد، باید از ازدواج هایی جلوگیری شود که در مشاوره های ژنتیک احتمال داده می شود منجر به بروز معلولیت در فرزندان شود، در عین حال که در دوران بارداری مادر و دوران نوزادی مراقبت های لازم صورت گیرد تا منجر به بیماری و بروز معلولیت نشود.
موانع فرهنگی برای توانمندسازی و مشارکت اجتماعی معلولان
معاون توانبخشی اداره‌کل بهزیستی استان با اشاره به اینکه توانبخشی کار تیمی و زمان بر است که مجموعه ای از افراد در سطوح مختلف مداخله می کنند، توضیح داد: آنچه در توانمندسازی افراد معلول می بینیم و همه معلولان نسبت به آن گلایه مند هستند موانع فرهنگی است که باعث شده باوجود اینکه معلولان توانمندی زیادی دارند نگاه عمومی جامعه به آنها مبتنی بر مشکلات و محدودیت ها باشد و افراد توانمندی آنها را نبینند و به همین خاطر نتوانند مشارکت اجتماعی خود را انجام دهند.وی ادامه داد: در معلولیت شنوایی مشکل دیگری که وجود دارد این است که بخش عمده راه ارتباطی افراد معمولا از طریق گفتار است، به همین خاطر افرادی که دچار معلولیت شنوایی شدید و بسیار شدید هستند با کلام نمی توانند ارتباط برقرار کنند، درحالی که معمولا زبان اشاره و گفتارخوانی یا لب خوانی می دانند و در ارتباط با هم مشکلی ندارند اما مشکل از جایی شروع می شود که بیشتر افراد با این مهارت آشنا نیستند و حتی متاسفانه زبان اشاره را قبول ندارند.پورشبانان با بیان اینکه زبان اشاره مثل همه زبان های زنده دنیا و باعث ارتباط بیشتر افراد با یکدیگر است، خاطرنشان کرد: دوره های زیادی برای آموزش زبان اشاره برای کارکنان ادارات و داوطلبان برگزار کرده ایم ولی چون زیاد مورد استفاده قرار نمی گیرد معمولا فراموش می شود و شاید کارایی لازم را نداشته باشد.وی با اشاره به اینکه با شیوع ویروس کرونا و استفاده افراد از ماسک، ناشنوایانی نمی توانند از توانایی گفتارخوانی یا لب خوانی خود استفاده کنند و استفاده از ماسک ارتباطات آنها با افراد جامعه را ضعیف تر کرده است. البته این عزیزان به ما یادآوری می کنند ماسک را برداریم تا متوجه صحبت ها بشوند، ولی تاکید می کنند که با استفاده از ماسک مهارت ارتباطی مختصری که در جامعه داشتند درحال از بین رفتن است و در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل شده اند.
یادگیری زبان اشاره را وظیفه خود بدانیم
معاون توانبخشی اداره‌کل بهزیستی استان اصفهان از یادگیری زبان اشاره به عنوان یک ضرورت یاد کرد و گفت: باید بپذیریم که زبان اشاره یک راه ارتباطی است، به طوری که حتی در برخی کشورها جزو واحدهای دانشگاهی است و یا آموزش هایی برای عموم و کارکنان ادارات دارند. اگرچه برنامه ریزی کرده ایم اگر ناشنوایان برای انجام امورشان به مراکز مختلف مراجعه کرده و نیاز به مترجم دارند، هزینه مترجم را تامین کنیم اما بهتر است همه وظیفه خود بدانیم زبان اشاره را یاد بگیریم و نگاه منصفانه و درستی به این افراد داشته باشیم تا مثل سایر افراد از همه امکانات جامعه به صورت عادلانه برخوردار شوند.وی طول بیشتر دوره های یادگیری زبان اشاره را یکی دو هفته اعلام و تاکید کرد: نکته مهم استمرار این آموزش ها و تمرین است که به نهادینه شدن این مهارت کمک می کند. بنابراین اگر متقاضی به ویژه در ادارات برای یادگیری زبان اشاره باشد آمادگی برای برگزاری کلاس های آموزشی را داریم. وی در بخش پایانی صحبت هایش با تاکید بر احترام گذاشتن به شأن افرادی که دچار محدودیت های جسمی و عملکردی هستند، گفت: باید نگاه ما به معلولان همراه با احترام و مبتنی بر توانمندی افراد باشد. این افراد نگاه ترحم آمیز نمی خواهند، بلکه می خواهند جایگاه خود را در اجتماع به دست آورند و از توانمندی های خود برای ایفای نقش اجتماعی بهره ببرند.