* همان روز مهم بود که تصمیم گرفتی تا در حج آخر، حجتت را بر امتت تمام کنی؛ چون هنوز خیالت بعد از تحمل آن همه سختی که در رسالتت داشتی راحت نبود. هنوز فکر نافرمانی این امت و پشت کردنشان به خاندان گرامیت، پشتت را میلرزاند. خوب از آن چشمهای نافذ و دل آگاهت مناظر تلخ که بعد از تو صفحه تاریخ را پر میکنند، در پیش چشمت مجسم میشوند. آن غائله ثقیفه را میبینی و خانه نشینی پسر عموی وفادارت روحت را به درد میآورد. آنچه با دخترت بعد از تو میکنند، آن بازی مکارانه که مکاران و ناکسان تاریخ بر اشبه الناس به خودت تحمیل میکنند و ظلمی تاریخی بر روح مهربان او روا میدارند و در نهایت با خیانت همسر بیوفا جام زهر را بر کام مطهرش مینوشانند، دردت را بیشتر میکنند و راغبتر به این وداع همیشگی تاریخ میشوی. مخصوصاً وقتی صحنه های دشت نینوا و دژخیمی خونخواران تاریخ بر نوه دلبندت و یارانش را میبینی، اشک سراپای صورت نورانیت را تر میکند. بیماری و مظلومیت سجادت، سکوت عالمانه شکافنده علمت، تو را به تأمل وا میدارد که این مردم با فرزندانم که برگزیدگان خداوندند، چه میکنند!؟ اما سیره علمی جعفر صادقت کمی روحت را آرام میکند؛ گرچه مظالمی که بر فرزندت که نمونه فرو خورنده خشم است، باز دلت را میرنجاند. در ادامه تماشای این مناظر، باز کمی روحت آرامش مییابد؛ چون میبینی بخشی از مردم که همچنان وفادار تو و خاندانت هستند، فرزندت را همچون نگینی بر انگشتر خود نگه میدارند؛ هرچند حکام سفاک زمانش با نیرنگ او را به ایران زمین دعوت میکنند؛ اما پیروان تو وفادارانه میکوشند تا جایگاه او را در صدر عزیزان و حبیبان خود قرار دهند. کوششی که تا امروز همچنان پابرجاست. همه اینها را میبینی؛ میبینی که بر سر سه فرزند مظلومت چه میآورند، اما پرده آخر این مناظر دلت را گرم میسازد. چون میبینی آنچه خود پیشتر وعده اش را داده بودی. میبینی فرزند همنامت روزی هجرت میکند. هجرت از غیبت به ظهور و در این ظهور موعود است که جمع شیعیان تو سربازان وفادارش میشوند و جهان را از ظلم و جور پاک میسازند. وقتی به اینجا میرسی کم کم خودت را آماده میکنی که همچون گذشته با دلی قرص و محکم، در صدر منبر جلوس کنی و سخنانی بگویی که تأثیرش برگ برگ تاریخ را زرین سازد. گرچه ترس و یأس هیچ راهی به دل چون تویی که پیامبر رحمتی نمیتواند راه داشته باشد. با این حال با صدایی رسا دست جانشین بر حقت را که سرور جوانمردان است، بالا میبری و خط سرخ شهادت را از همان روز ترسیم میکنی تا سالها بعد، نوه کوچکت درس آزادگی را به تمام جهان بیاموزد و فرزند غایبت پرچم عدل و داد و انصاف، خصایل والای انسانی را بر تارک جهان به اهتزاز درآورد.

* گلواژه: از نفرین مظلوم بپرهیز؛ زیرا وی به دعا حق خویش را از خدا میخواهد و خدا حق را از حق دار دریغ نمیدارد. حضرت محمد (ص) -

هیچ مؤمنی حق ندارد خود را ذلیل و پست نماید. حضرت محمد (ص)

...............سخن هفته

* یارانه بی هدف، پاشنه آشیل حمایتهای اجتماعی: یارانه واژه و مفهومی اقتصادی است که اگرچه از آغاز انقلاب و حتی پیش از آن وجود داشته است، اما رشد ابعاد آن به ویژه از دولتهای نهم و دهم موجب شد به واژه ای کاملاً آشنا در ادبیات اقتصادی و اجتماعی کشور و حتی خانواده ها تبدیل شود. چند سالی است که به طور مستمر از یارانه 45 هزارو 500 تومانی برای هر فرد خانوار سخن در میان است و هم اکنون به یکی از معضلات بزرگ اقتصادی کشور تبدیل شده است. به طور خلاصه یارانه کمکی است که یک دولت برای پایین نگاه داشتن بهای کالاها و خدمات مشخص پرداخت میکند تا مشمولان آن بتوانند کالا یا خدمتی مشخص را ارزان تر از بهای تمام شده آن دریافت کنند. چرایی این امر داستانی طولانی و مبتنی بر درک مفاهیم پیچیده اقتصادی است که در مجال این یادداشت نیست. اما بسته به دیدگاه اقتصادی اقتصاددانان یا دولتمردان سیاستگذار، رویکردهای متفاوتی به بحث یارانه وجود دارد. بطور کلی اکثر اقتصاددانان با پرداخت یارانه مخالف هستند؛ بویژه یارانه های غیر هدفمند و عمومی؛ مثلاً پرداخت یارانه روی بهای بنزین که موجب میشود نه تنها دولت از فروش بنزین از منابع نفت ملی سودی نبرد، بلکه عملاً از سایر منابع مالی خود از جمله درآمدهای نفتی تفاوت بهای واقعی تولید و فروش بنزین را با بهای پرداختی مصرف کنندگان به دوش کشد. باز هم بطور خلاصه اگر از مخالفت اصولی اقتصاددانان و سیاستگزاران اجتماعی با پرداخت یارانه بگذریم، مسئله مهم دیگر در صورت پذیرش سیاست پرداخت یارانه از سوی دولت به هر دلیلی، هدفمند کردن پرداخت یارانه و به عبارت روشن، کمک مالی دولت به آن گروههایی از جامعه است که در صورت عدم دریافت کمکهای مالی دولت، قادر به تأمین نیازهای پایه ای زندگی خود نیستند. با این نگاه یارانه، ابزاری است برای برقراری عدالت اجتماعی در زمان و جایی که مکانیزمهای طبیعی اقتصاد اجازه برقراری عدالت اجتماعی را نمیدهد. با این مقدمه تا حد توان ساده میتوان دریافت چرا اکثریت اقتصاددانان و سیاستمداران هوادار عدالت اجتماعی، از پرداخت یارانه بی هدف به گروههایی که در اساس نیازی به آن ندارند، مخالفند. به همین دلیل این گروه از کارشناسان اجتماعی و اقتصادی خواهان قطع پرداخت یارانه به دهکهای برخوردار جامعه هستند؛ آن هم در شرایطی که منابع مالی دولت مستقیم و غیر مستقیم به دلیل تحریمها محدود شده است. در چنین شرایطی پرداخت هر گونه کمک اقتصادی به گروههای مرفه جامعه عین بی عدالتی است. در شرایطی که حقوقبگیران به دلیل تورم، از پس هزینه های زندگی برنمیآیند؛ چه به رسد به اقشار متکی به مستمریهای سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی (ره) و سایر نهادهای حمایتی. هدفمند کردن یارانه ها تنها راه و بلکه راه خردمندانه مدیریت منابع مالی دولت است؛ لذا روشنتر و بلندتر از هر زمانی تشکلهای مردم نهاد، اقشار پایین دست جامعه مانند شهروندان دارای معلولیت، زنان سرپرست خانوار، افراد فاقد سرپرست، گروههای به حاشیه رانده شده جامعه و احزاب و سیاستمداران مدافع گروههای کم برخوردار جامعه باید خواهان تغییر جدی سیاستهای حمایت اجتماعی از پرداخت سخاوتمندان و قابل توجیه اقتصادی یاران و خواهان کمک به همه شهروندان به سوی سیاستهای حمایتی هدفمند و مبتنی بر تحقق عدالت اجتماعی گردند. به همین دلیل تشکلهای مردم نهاد شهروندان معلول طی نامه ای سرگشاده به رئیس جمهوری خواهان تأمین مالی احکام قانون حمایت از حقوق معلولان از محل حذف یارانه دهک بالای برخوردار جامعه شدند که حرکتی است به طرف مدیریت بهینه و عدالت محور منابع محدود مالی دولت. از تمام اقتصاددانان و سیاستمداران و نیز تشکلهای مدنی انتظارداریم از این خواست به حق شهروندان معلول که به دلیل نبود منابع مالی نتوانسته اند به دستآورد تصویب قانون حمایت از حقوق خود دست یابند، حمایت کنند.

............چوب الف

* داستانی در جستجوی معنای زندگی: «کتابی ناهمانند برای همه؛ بجز آنهایی که کاملاً مأیوس شده اند و حتا آنها ممکن است پنهانی از آن لذت ببرند». این عبارت بر پشت جلد کتابی نوشته شده که در این شماره بنا داریم خدمت همراهان گرامی معرفی کنیم. کتابی کوچک و پرمغز که از خواندنش بسیار خواهیم آموخت و بسیار لذت خواهیم برد. «در تکاپوی معنا» از آن داستانهایی است که در اصطلاح به آنها داستانهای تمثیلی یا استعاری میگویند. همچنین از آن جهت که داستان زندگی حیوانات را روایت میکند، در سری داستانهای فابل میتواند طبقه بندی شود. در تکاپوی معنا داستانی لطیف و تا حدی شاعرانه از زندگی کرمهای درختی است که در جستجوی معنای زندگی به آزمون و خطا دست میزنند و میآموزند و شکست میخورند و تجربه میکنند و... زبان کتاب ساده است و نویسنده در قالب روایتی به ظاهر ساده از بسیاری دغدغه ها و آسیبهای زندگی اجتماعی، روانشناختی و اخلاقی انسان در همه زمانها و در همه جوامع بشری سخن میگوید. با یک بار مطالعه دلتان خواهد خواست که با اشتیاق آن را به دوستان و عزیزانتان پیشنهاد کنید و اینها همه به این علت اتفاق می افتد که رنجها و غربت عمیقی که شخصیتهای کوچک این داستان در دنیای کرمیشان تجربه میکنند را همه ما بسیار تجربه کرده ایم و در دنیای انسانیمان بسیار دیده ایم. در سرلوحه فصل اول داستان آمده است: «آنچه از نظرتان میگذرد، داستان یک کرم درختی است که در یافتن ماهیت واقعی خویش دچار زحمت شده است. مثل من، مثل ما» در تکاپوی معنا، اثر ماندگار ترینا پالاس است که طیبه زندیپور آن را به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب به همت نشر میترا عرضه شده است. نسخه گویایی که من از این اثر شنیدم، در هیچ یک از کتابخانه های شناخته شده گویا نشده بود؛ اما در اغلب کتابخانه های موجود در دسترس است. البته ممکن است نسخه گویای بهتر در کتابخانه ای موجود باشد که علاقه مندان به مطالعه حتماً جستجو خواهند کرد و خواهند یافت.

.............فناوریهای امیدبخش

* گوشی مخصوص نابینایان این بار از پراگ میآید: به قول ادبیات رایج در شبکه های اجتماعی، «در دنیای موازی»، نابینایان همه یک گوشی مجهز به صفحه کلید دارند که هوشمند هم هست و تمام امکانات گوشیهای لمسی را دارد. از حدود ده سال پیش که اندروید پا در زندگی نابینایان ایرانی گذاشت، بسیاری همیشه به دنبال آن بودند که گوشیهایی مجهز به صفحه کلید پیدا کنند. این متقاضیان فقط به نابینایان هم خلاصه نمیشدند و این، خواسته ای بود که حتی در میان برخی گروههای کاربران بینا هم طرفدارانی داشت. برخی شرکتها هم اقدام به تولید و عرضه چنین گوشیهایی کردند؛ اما قضیه آن طور که باید پیش نرفت. در این میان، برخی شرکتهای تخصصی تولید محصولات ویژه نابینایان، اقدام به طراحی گوشیهایی کردند که نیازهای نابینایان در این زمینه را پوشش دهد. گوشیهایی که گاه با تبلیغات گسترده هم روانه بازار میشد اما در زمینه فروش از اقبال چندانی برخوردار نمیشد. در چند روز آینده باز هم قرار است یکی از همین گوشیها به بازار عرضه شود.

گوشی جدید این بار در پراگ، پایتخت جمهوری چک تولید شده و اسمش را «Blindshell Classic Phone» گذاشته اند. یک گوشی که خودش ۷۶ گرم وزن دارد و وزن باطری آن ۳۵ گرم است. این گوشی مجهز به یک صفحه کلید تلفن است که علاوه بر اعداد، کلیدهایی برای حرکت در میان گزینه ها، برقراری تماس و... هم بر روی آن تعبیه شده است. Blidnshell از همان ابتدا گویا است و برای گویا کردنش نیاز به انجام تنظیمات یا عملیات خاصی نیست. این گوشی از امکاناتی نظیر فرمان و کنترل صوتی، نرم افزار تشخیص رنگ، GPS و هواشناسی برخوردار است. از جمله دیگر قابلیتهای این گوشی، امکان گذاشتن برچسب صوتی بر روی اشیای مختلف است. شیوه انجام این کار به این ترتیب است که به همراه گوشی، یک بسته بارکد هم در اختیار کاربر قرار میگیرد که میتواند به کمک دوربین گوشی، برای هر یک از بارکدها، یک برچسب صوتی ضبط کند. درست به مانند آنچه که در قلمهای هوشمند اتفاق می افتد. فرض کنید میخواهید برای شیشه آبلیمو یک برچسب صوتی بگذارید تا در تمیز دادنش از سایر شیشه ها به مشکل بر نخورید. کافی است یکی از بارکدها را بر روی شیشه بچسبانید و سپس با رفتن به نرم افزاری که به همین منظور در گوشی گنجانده شده، یک برچسب صوتی با صدای خودتان برای آن بارکد ضبط کنید تا از آن پس، هر گاه دوربین گوشی این بارکد را مشاهده کرد، آن برچسب پخش شود. رادیو، پخش کننده موسیقی و اپلیکیشن کتابخوان، از دیگر امکانات این گوشی دکمه دار محسوب میشود. این گوشی قابلیتهای دیگری هم دارد؛ اما به نظر میرسد قیمت ۳۵۰ دلار برای یک گوشی با پردازنده ۱.۲ دو هسته ای، Ram ۵۱۲، دوربین ۲ مگاپیکسل، صفحه نمایش ۲.۲ اینچی TFT و حافظه ۴ گیگابایت، رقم بالایی باشد و به همین دلیل احتمال میرود این پروژه هم مثل پیشینیانش محتوم به شکست باشد.

..........هشتگ

* امید آمد. بعد از ورود زنان به ورزشگاه آزادی برای بازی ایران و کامبوج، روزنامه کیهان و مقایسه اش بین زنانی که به ورزشگاه آزادی رفتند و زنانی که راهی پیاده روی اربعین شده اند، واکنشهای زیادی همراه داشت که بیشترشان هم منفی بود و علیه این روزنامه. تیتر کیهان این بود: «راهیان آزادگی، قربانیان آزادی». حتی بسیاری از چهره های اصولگرا این تیتر را نقد کردند و آن را مصداق دو قطبی کردن جامعه دانستند. زنان و دخترانی که به استادیوم رفته بودند و علایق مذهبی هم دارند درباره خودشان مینوشتند و حتی خیلیها میگفتند راهی کربلا هستند. واکنشها به تیتر و عکس کیهان با هشتگ کیهان نوشته میشد. کیهان کلهر و لغو کنسرت. حمله ترکیه به کردهای سوریه در این روزها بازتاب زیادی داشته و کاربران زیادی درباره اش مینویسند و عکسهای کسانی را که در این حمله ها آسیب میبینند، منتشر میکنند. در یکی دو روز گذشته عکسهایی از آوارگی خانواده های کرد و زخمی شدن کودکان و غیر نظامیها خیلیها را متأثر کرده و البته خیلیها هم از این مینویسند که انتشار این عکسهای تلخ درست نیست. دو مسأله درباره حمله ترکیه به کردهای شمال سوریه مورد توجه کاربران شبکه های اجتماعی قرار گرفته است. ابتدا کیهان کلهر که گفت کنسرتش در استانبول را برای احترام به رنجی که کردها از حمله ترکیه به شمال سوریه میبرند، لغو کرده است. پس از این کار عکسی که از حمایت بازیکنان تیم ملی ترکیه از حمله ارتش این کشور به کردها منتشر شد بازتاب داشت. عکسی که در آن بازیکنان این تیم در زمین فوتبال سلام نظامی داده اند. خبر بازداشت روح ا... زم، مدیر کانال تلگرامی آمدنیوز که بارها و بارها اخبار دروغ درباره ایران کار میکرد، عجیبترین و پربازتابترین خبر این روزها بود. سپاه پاسداران طی بیانیه ای بازداشت او را اعلام کرد که در این بیانیه آمده بود: «در این عملیات حرفه ای، هوشمندانه و چند وجهی با به کارگیری روشهای نوین اطلاعاتی و شگردهای ابتکاری، سرویسهای بیگانه را مدیریت و فریب داد و روح ا... زم را به داخل کشور هدایت و بازداشت کرد.» این خبر و این بیانیه را کاربران زیادی در صفحاتشان منتشر کردند و درباره اش نوشتند. نحوه بازداشت او و البته پست تلگرامی کانال آمدنیوز یکی از سوژه های مربوط به این خبر بود که به آن میپرداختند. بلافاصله بعد از دستگیری ادمین آمدنیوز، خبر و اطلاعیه مربوط به بازداشت زم با نشان سپاه پاسداران در این کانال منتشر شد. در واکنشها به این خبر، هشتگ روح ا... زم نوشته میشد.

در هفته ای که گذشت یک هواپیمای مسافربری با هدایت دو خلبان زن پرواز کرد. خلبان اول نشاط جهانداری و خلبان دوم فروز فیروزی در مسیر رفت و برگشت تهران-مشهد خلبان این پرواز بودند که در مسیر اول 160 و در مسیر دوم 171 مسافر داشت. این خبر را نشاط جهانداری، در صفحه شخصیش در اینستاگرام اعلام کرد و هم در اینستاگرام و هم در توییتر کاربران به آن واکنش نشان دادند. همزمان با اربعین شیعیان در فضای مجازی تصمیم گرفتند تا در اعتراض به سکوت خبری رسانه های جهان درباره پیاده روی اربعین، هشتگ حب الحسین یجمعنا را ترند کنند. توئیتهای زیادی به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی با این هشتگ میدیدیم. با باریدن اولین قطره های باران، همه درباره باران نوشتند. تهرانیها و اهوازیها که اولین باران جدی شهرشان را در فصل پاییز تجربه میکردند بیشتر فعال بودند و با هشتگ باران از حال و هوای خودشان و شهرشان در این هوا مینوشتند.

حتماً یادتان هست که هفته پیش و در دیدار تیمهای ملی فوتبال ایران و بحرین تماشاگران و بازیکنان بحرین به سرود ملی ایران بی احترامی کردند. این کار از ذهن ایرانیها بیرون نرفته و همچنان برای آن ناراحتند. به همین دلیل یک گروه هکر ایرانی، سایت فدراسیون فوتبال بحرین را هک کردند و سرود ملی ایران را در صفحه اول سایت برای پخش قرار دادند! در صفحه اصلی سایت هم به زبان انگلیسی و فارسی نوشتند: «نشد تو ورزشگاه به سرود ملی ایران گوش کنید، میتونین الآن گوش کنید». این کار واکنش زیادی داشت و علاوه بر اینکه خبرگزاریهای مختلف خبرش را منتشر کردند، کاربران شبکه های اجتماعی با به اشتراک گذاشتن عکسی از صفحه اصلی سایت فدراسیون فوتبال بحرین بعد از هک، درباره این کار نوشتند و خیلیها هکرهای ایرانی را تشویق کردند. «امید آمد» این جمله کوتاه توئیت بسیاری از کاربران ایرانی بود. به بهانه بازگشت آخرین درنای جمعیت غربی سیبری به ایران که در فریدونکنار فرود آمد. درنایی که نامش را امید گذاشته اند و هر سال که به ایران میآید موجی از خوشحالی با خودش میآورد؛ هرچند که خیلیها برای تنهایی این آخرین درنا ناراحتند. امید در دوازدهمین سفرش به ایران امسال 2 هفته زودتر آمده و همین، فعالان محیط زیست را کمی متعجب کرده است. نوشته هایی که با هشتگ امید در شبکههای اجتماعی میخواندیم، بیشتر با ستایش امید این درنا همراه بود.

.............کشکول

* جدول شش در پنج: در این جدول 18 گروه داریم که هر گروه از دو سؤال تشکیل شده است. در هر گروه پاسخ سؤال اولی شش حرفی و دومی پنج حرفی است. حروف انتهای پاسخ شش حرفی با حروف ابتدای پاسخهای پنج حرفی مشترک است که در پایان با پشت هم چیدن حروف مشترک رمز جدول که یک ضرب المثل زیبای فارسی است، به دست میآید. برای راهنمایی حرف سوم هر پاسخ را بعد از هر سؤال به شما داده ایم. سؤالات: گروه 1- (معادل فارسی بادیگارد (ن)-حیوانی با پوست گرانقیمت (ج)) 2- (بستانکار (ب)-آزرده و دردمند (ج)) 3- (جلاد (ر)-برادر کمبوجیه (د)) 4- (داد و فریاد (و)-ایما (الف)) 5- (انجام دادن مجموعه ای از عملیات مختلف روی اطلاعات و داده ها در کامپیوتر (د)-معادل فارسی بارم (الف)) 6- (هلیکوپتر (ل)-دینداری (الف)) 7- (تعمیرکار اتومبیل(الف)-اکسیر (م)) 8- (برکنار کردن از کاری (ف)-پای افزار و کفش (ل)) 9- (ثابت و استوار (ب)-پسر کیقباد از پادشاهان پیشدادی (م)) 10- (بحث کردن و گفتگو (الف)-روحانی زرتشتی (و)) 11- (باتلاق (ج)-حصیر (ر)) 12- (نام قدیمی قزل اوزن در عهد باستان (ر)-کهنه فروش (س)) 13- (اخوت (الف)-چشمه (ب)) 14- (دیه(ن)-نزدیکان (الف)) 15- (صبور(د)-دوستی (الف)) 16- (ریشخند (ت)-گذران(ر)) 17- (تواتر (ک)-کشیدنی مضر (گ)) 18- (جولاهه (ک)-قسط بندی (س)). شما میتوانید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: ماجرای غم انگیز بالماسکه. برنده این هفته افشین فرد دهزیری از شیراز است.

* پاسخ سؤالات هفته گذشته: منوچهر، اراجیف، جادوگر، راه آهن، امریکا، یکرنگی، غزلیات، موبایل، افتخار، نشاسته، گالیور، یارانه، زیبایی، باماکو، ایرانی لاهوره، مشاوره، اسب آبی، سوسمار، کارمزد، هماهنگ.