* بیانیه اتحادیه جهانی نابینایان به مناسبت روز جهانی ایمنی عصای سفید: به رسم هر سال، امسال هم اتحادیه جهانی نابینایان بیانیه ای را به مناسبت روز جهانی ایمنی عصای سفید منتشر کرده و طی این بیانیه، مسیر و اهداف کلی سازمانهای مردمنهاد فعال در حوزه نابینایان را مشخص کرده است. آنچه در پی میآید، متن این بیانیه است که در روز ۱۱ اکتبر، بر روی وبسایت این اتحادیه قرار گرفته است. «روز جهانی ایمنی عصای سفید، اهمیت عصای سفید را به عنوان ابزاری برای زندگی مستقلِ افراد نابینا و کمبینا به جهانیان یادآوری میکند. اتحادیه جهانی نابینایان از این فرصت بهره میگیرد تا از سیاستها، قوانین و زیرساختهای مناسبی که در همه کشورها برای تردد و جا به جایی تنها و مستقل نابینایان در محیطهای مختلفی نظیر خانه، محل کار، محیطهای آموزشی و جامعه فراهم میشود، حمایت کند. این، در راستای ماده ۹ از کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل متحد «UNCRPD» است که کشورها را ملزم میکند موانع بازدارنده را شناسایی و حذف و دسترسی افراد دارای معلولیت را به محیط، حمل و نقل و امکانات عمومی تضمین کنند. این حمایت همچنین بر اساس ماده ۱۹ اتفاق می افتد که تأکید میکند افراد دارای معلولیت باید بتوانند مستقل زندگی کنند، در اجتماعات در نظر گرفته شوند و بتوانند محل زندگیشان را خود انتخاب کنند. همچنین ماده ۲۰ همان کنوانسیون که اعلام میکند لازم است امکانات آموزشی در جهت تحقق استقلال افراد دارای معلولیت در رفت و آمد مهیا و دسترسی آنها به ابزارهای کمکیِ حرکت، فراهم شود. علاوه بر این، یازدهمین هدف از سند اهداف توسعه پایدار، بر اهمیت طراحی فراگیر و ایمنِ شهرها و سایر سکونتگاههای انسانی برای همه ساکنان زمین تأکید میکند. ضروری است که همه کشورها برای رسیدن به این هدف به طور ویژه تلاش کنند؛ چرا که توجه به دسترسی جهانی میتواند برخی از مشکلاتی را که در حال حاضر افراد نابینا و کمبینای استفاده کننده از عصای سفید در کشورهای مختلف با آن مواجه میشوند، برطرف کند. این روز مهم را گرامی میداریم و در عین حال امیدواریم سیاستگذاران، اهمیت حقوق افراد نابینا و کمبینا را در زمینه تردد امن و مستقل در یک دنیای دسترسی پذیر به کمک عصای سفید، درک کنند. ما بر این باوریم که جامعه ای فراگیرتر، در دسترستر و برابرتر، باعث ایجاد شرایط زندگی بهتر برای افراد نابینا و کمبینا خواهد شد.»

اتحادیه جهانی نابینایان، «WBU»، در سال ۱۹۸۴ تشکیل شده و شامل نمایندگانی از ۱۹۰ کشور است که در زمینه حقوق افراد نابینا و کمبینا فعالیت میکنند. این اتحادیه، بیش از ۲۸۵ میلیون نابینا و کمبینا را در سر تا سر دنیا نمایندگی میکند و با سازمانهای بین المللی مختلفی که در زمینه حقوق افراد دارای معلولیت فعالیت دارند، به طور مستمر همکاری میکند.

* گلواژه: بزرگترین عیب آن است که از عیب خویش آگاه نباشیم. توماس کارلایل

................یادداشت

* باز هم 23 مهری دیگر.

باز هم 23 مهر دیگری از راه رسید. باز در بازار داغ جشنها و تبریکها و گرفتن عکسهای یادگاری با نابینایان، کاممان تلخ شد. خبر فوت نابینای چابهاری؛ همان که چند ماه قبل، از پل سقوط کرده بود و تمام این ماهها در بستر بیماری بود، فوت کرد، تمام. اصلاً مگر اهمیتی دارد؟ مرگ هما بدر و جواد ایزدیها مگر اهمیتی داشت؟ چند خط خبر و دقایقی ناراحتی و بعد فردا باز همان خیابانها، همان متروها و همان پلها نابینای دیگری را قربانی میکند. انگار نه انگار که کسی عزیز خانواده ای بوده. امسال را فرصت برابر نامگذاری کرده اند؛ فرصت برابر وقتی شعار نیست که نابینا بتواند بدون هیچ دلهره و اضطرابی در خیابانها تردد کند، از پلها بگذرد، سوار مترو و اتوبوس شود، کتاب مورد علاقه اش را بخواند و....

اگر این گونه شد که فرصت برابر محقق شده، وگرنه این نابینا و این چاله چوله ها و این هم بیست و سه مهری دیگر میرود تا خاک بخورد در گوشه گوشه ذهن همه ما.

..........خبر ویژه

* «تهران باس» میآید

پیمان سنندجی، مدیر عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران از مناسبسازی اپلیکیشن تهران باس برای نابینایان به ایران سپید خبر داد و گفت: «برای اینکه شهروندان در جریان زمان ورود و خروج اتوبوسهای خطوط بی آر تی قرار بگیرند، اپلیکیشن تهران باس را طراحی کردیم. منتها این اپلیکیشن برای شهروندان نابینا دسترسپذیر نبود که خوشبختانه این مهم در آستانه روز جهانی عصای سفید انجام شد. با پیگیریها، مواردی که باید برای استفاده کاربران نابینا رعایت شود اعمال شد و از این پس دوستان نابینا هم میتوانند این نرم افزار را در گوشیهای همراه خود نصب کنند و در جریان برنامه زمانبندی حرکت اتوبوسهای خطوط مختلف قرار بگیرند.» سنندجی همچنین درباره اختلال در اعلام گویای ایستگاهها در خطوط مختلف بی آر تی اظهار داشت: «خوشبختانه تمام خطوط بی آر تی به سامانه اعلام گویا مجهز شد. مواردی که به عنوان اختلال گزارش شده، مربوط به جا به جایی بعضی اتوبوسها از خطی به خط دیگر است. این سامانه متصل به جی پی اس است و این طور نیست که دست راننده باشد و راننده به اختیار خود آن را روشن یا خاموش کند. ممکن است مثلاً یک دستگاه اتوبوس مربوط به خط ۱ بوده و این سامانه روی آن دستگاه برای خط ۱ نصب شده؛ بعداً به دلایلی مثل تعمیر یا کمک به خط مثلاً ۲، به ناوگان آن خط اضافه شود؛ در حالی که سامانه آن دستگاه، ایستگاههای خط ۱ را اعلام میکند. در این صورت است که مجبور به جا به جایی سامانه میشویم و همین جا به جایی کمی زمانبر است. از طرفی، این سامانه ممکن است در بعضی دست اندازها قطع و وصل شود. قول میدهم که میزان این اختلالات خیلی پایین آمده؛ بنا بر این شهروندان نابینا بدون هیچ نگرانی از خطوط اتوبوسرانی استفاده کنند و اگر مواردی مربوط به همین اختلالات را مشاهده کردند، به سامانه ۱۸۸۸ اطلاع دهند تا پیگیری شود.» مجید سرایی

.............گزارش ویژه

* ارز آزاد و سلیقه شخصی، آفت تجهیزات توانبخشی:
تهیه وسایل توانبخشی سالهاست که به یک دغدغه و چالش بزرگ برای شهروندان دارای معلولیت تبدیل شده است. از یافتن عصای باکیفیت برای نابینایان گرفته تا ویلچری مناسب و مقاوم برای معلولان جسمی-حرکتی. همه معلولان به فراخور نیازشان برای غلبه بر محدودیتی که برای جسمشان ایجاد شده است، نیازمند وسایل کمک توانبخشی هستند تا امور روزانه شان را به صورت مستقل انجام دهند. اما چقدر وسایل توانبخشی به راحتی در اختیار این شهروندان قرار میگیرد؟ آیا این تجهیزات توانبخشی از کیفیت مناسبی برخوردار هستند؟ برای یافتن جواب سؤالهایمان با چند تن از دوستان نابینا و کم بینا به گفتگو پرداختیم تا صحبتهای افرادی را بشنویم که سالهاست با دریافت این تجهیزات، روزگار خود را سپری کردند. حامد امامیاری از کیفیت تجهیزات توانبخشی دریافتیش میگوید: «ساعت گویایی که از بهزیستی دریافت کردم خوب است، اما کیفیت عصای سفید که چشم ما نابینایان محسوب میشود، اصلاً خوب و قابل قبول نیست.» غزل بهرامی، دختر نوجوان نابینا که دستی هم در موسیقی دارد میگوید: «سال گذشته دستگاه پرکینز و ماه قبل ضبط صوتی را از سازمان دریافت کردم و از کیفیت آن بسیار راضی هستم؛ اما انگار ساعتهای بهزیستی کیفیت ندارند یا حد اقل برای من خوب و رضایتبخش نبود.» در میان افرادی که تماس گرفتند یا برای تحریریه پیامک ارسال کردند، عباس بهرامی، عضو کمیته خرید وسایل توانبخشی در بهزیستی استان لرستان هم بود که گفتگویی با ایران سپید داشت. وی در خصوص خرید وسایل توانبخشی و کیفیت آن میگوید: «متأسفانه سازمان بهزیستی اعتبارات محدودی در بخش خرید تجهیزات توانبخشی دارد و با توجه به آمار جامعه هدفی که دارد، نمیتواند مجموعه ای باکیفیت از وسایل و تجهیزات مورد نیاز معلولان را تهیه کند. البته مشکلات کمیت و کیفیت تجهیزات توانبخشی فقط کمبود بودجه نیست.!» این کارشناس نابینای بهزیستی با اشاره به نبود استانداردهای واحد برای خرید وسایل مورد نیاز معلولان بیان میکند: «متأسفانه افراد یا شرکتهایی که به حوزه واردات تجهیزات ویژه معلولان وارد شدند، با سلیقه خودشان و بدون مشورت با کارشناسان آشنا به این حوزه اقدام به واردات تجهیزات توانبخشی میکنند. استانها نیز مجبورند از این افراد وسایل را خریداری کنند. ناگفته نماند تعداد شرکتهایی که به این عرصه ورود کردند، بسیار محدود است و رقابتی در کیفیت و قیمت وجود ندارد.» بهرامی ادامه میدهد: «اگر سازمان بهزیستی تعاونی و شرکتی تأسیس کند و کارشناسان مجرب و کاربلد را به کار بگیرد و بهزیستی متولی ورود تجهیزات شود، میتوان شاهد تغییرات مثبتی بود؛ اما حال که شرکتها اقدام به وارد کردن تجهیزات میکنند، نمیتوان شاهد وسایل باکیفیتی بود. به عنوان مثال ساعت گویای فارسی را درخواست کردیم؛ اما ساعتهایی که به دستمان رسید فقط ساعت را اعلام میکند و دسترسی به دیگر امکانات این وسیله مقدور نیست. اگر بخواهیم ساعت گویای باکیفیت وارد کنیم، باید برای هر ساعت 800 هزار تومان بودجه در نظر بگیریم که اگر برای یک شهرستان بخواهیم 300 ساعت برای نابینایان و کمبینایان خریداری کنیم، برای یک قلم جنس باید حدود 240 میلیون تومان بودجه هزینه کنیم که این یعنی کل اعتبار وسایل توانبخشی را باید صرف یک قلم جنس کنیم. گلایه بعدی مددجویان عصای سفیدیست که غالباً از کیفیت پایینی برخوردار است. استان لرستان حدود 7 هزار نابینا و کمبینا دارد؛ ما نیز سالی 200 عصای سفید خریداری میکنیم؛ با وجود جمعیت کثیر جامعه هدفمان، اگر به یک نفر امسال عصا دهیم، نوبت بعدیش 25 سال دیگر است. خودتان تصور کنید که چقدر گلایه و شکایت به دست ما در بهزیستی میرسد. عصایی که چشم نابینایان است و کیفیت هم ندارد و با کوچکترین ضربه میشکند، چطور میتوانیم به نابینایی که برای دریافت عصا مراجعه میکند بگوییم برو سال آینده بیا.!» ادامه دارد....محدثه جعفری

............گزارش ویژه

* دلم مدرسه ای برابر میخواهد: دوازده سال از زندگیمان را درس میخوانیم. این سالها فقط ارزش سوادآموزی ندارند، بلکه بخشی از هویتمان را شکل میدهند. روزگاری دانشآموزان نابینا و کمبینا مجبور بودند فقط به مدارس استثنایی بروند. اما به گفته متولیان آموزش و پرورش استثنایی، طی چند سال اخیر دانشآموزان دارای معلولیت هم میتوانند با طرح فراگیر در مدارس عادی درس بخوانند. با این همه باز هم برخی دانشآموزان در مدارس نابینایان درس میخوانند. عده ای میگویند که هنوز در انتخاب مجبور هستند؛ چرا که این طرح به درستی و با ساز و کار مناسب اجرا نشده است و عده ای هم اصلاً خودشان دوست ندارند به مدارس عادی بروند. به سراغ دانشآموزانی رفته ایم که یکی از دو گزینه عادی یا استثنایی را انتخاب کرده اند. معصومه شریفی، دانشآموز کمبیناییست که در کلاس هفتم درس میخواند. او تا سال گذشته در مدرسه نابینایان گلستان درس میخواند. شریفی در مورد انتخاب مدرسه عادی میگوید: من تا ششم در مدرسه نابینایان درس میخواندم. مدارس استثنایی بسیار کوچک هستند و دانشآموزان کمی دارند. قرار بود برای کلاس هفتم به مدرسه نابینایان شهر ری بروم، اما راه دور بود و نشد در آن مدرسه درس بخوانم. پس با هماهنگی مشاور در یکی از مدارس دولتی نزدیک خانه مان ثبت نام کردم. اول میترسیدم که در مدرسه عادی ثبت نام کنم؛ اما با مشاوره و راهنمایی معلمانم تصمیم گرفتم این کار را انجام دهم؛ چون قلباً میدانستم این به نفعم خواهد بود. این دانشآموز خوش صحبت مشکلاتش در مدرسه عادی را این گونه توضیح میدهد: برای قضاوت کمی زود است. چیزی که اذیتم میکند نگاه دیگر بچه ها و رفتار آنهاست. همکلاسیهایم رفتارشان ترحم انگیز است و این آزارم میدهد. در دیگر موارد در مدرسه مشکلی ندارم و در درسهایم با بقیه بچه ها همطراز هستم. معصومه شریفی از آرزوهایش میگوید: من عاشق بازیگری هستم و اگر کمبینا نبودم قطعاً یک روز بازیگر میشدم؛ اما فکر نمیکنم بتوانم به این آرزویم دست پیدا کنم. آرزوی بعدیم این است که مدرسه ای برای بچه هایی مثل خودم راه اندازی کنم که همه در آن برابر باشند و در این مدرسه نگاههای سنگین به دنبال دانشآموزان دارای معلولیت نباشد. معصومه اصلانی یکی از افراد است که در کنکور امسال رتبه برتر را کسب کرده است. او در حال حاضر در دانشگاه تهران مبانی فقه میخواند. معصومه اصلانی در مدرسه نابینایان عبد العظیم درس خوانده و به مدرسه عادی نرفته: من در تمام دوره تحصیلم در مدرسه نابینایان بودم. خیلی دلم میخواست در مدارس عادی درس بخوانم؛ اما در منطقه ای که زندگی میکردم، مسئولان منطقه آموزشی قبول نکردند و گفتند باید به غیر انتفاعی بروم که این امر برایم مقدور نبود. – این دانشجوی نابینا در مورد ضرورت تحصیل دانشآموزان با آسیب بینایی در مدارس عادی میگوید: من به همه دانشآموزان نابینا و کمبینا توصیه میکنم که تلاش کنند حتماً به مدارس عادی راه یابند؛ چرا که تحصیل در مدارس عادی زمینه ساز ورود آنها به دانشگاه است. اولاً برای آنکه کنکور رقابتی است که در آن بینا و نابینا را از هم تفکیک نمیکنند و رقابت در مدارس عادی بالاست. دوم آنکه دانشآموز نابینا پس از ورود به دانشگاه راحتتر میتواند با دیگر دانشجویان ارتباط برقرار کند. دانشگاه از لحاظ تراکم واقعاً فضای بزرگی است و ورود ناگهانی به این محیط، بدون پیش زمینه بسیار دشوار است که من آنرا تجربه کرده ام. علی حسینی، دانشآموز دوره پیش دانشگاهی است. او در تمام دوره های تحصیل در مدارس نابینایان بوده است. او میگوید: من در تمام دوره ها در مدارس نابینایان درس خوانده ام و حقیقتاً احساس میکردم که اگر در مدرسه عادی درس بخوانم، متحمل تأثیرات روحی زیادی میشوم. همچنین به نظر من امکاناتی که در یک مدرسه استثنایی به دانشآموزان معلول داده میشود، بهتر از مدارس عادی است. من در حال حاضر خودم را برای کنکور آماده میکنم و به نظرم برای دسترسی به منابع بهتر است که در مدرسه نابینایان درس بخوانم. من خودم را در جایگاهی نمیبینم که به دیگران توصیه کنم بهتر است در چه مدرسه ای درس بخوانند. اما با توجه به تجربه ای که دارم و از دوستان و اطرافیانم در دیگر مدارس شنیده ام، به نظرم این طرح باید در مقاطع پایین دوره تحصیل دانشآموزان اجرا شود. به نظرم در طرح فراگیر بیشتر از اینکه کودکان نابینا را برای تحصیل در مدارس عادی آماده کنند، باید دانشآموزان عادی را برای برخورد با دانشآموزان معلول آماده کنند و اگر روزی به این مطلوب برسیم، قطعاً انتخاب هر دانشآموزی با آسیب بینایی تحصیل در مدرسه عادی خواهد بود. من با طرح فراگیر مشکلی ندارم؛ ولی به نظر من این طرح نیاز به فرهنگسازی دارد و تا این فرهنگسازی به نقطه مطلوب برسد فاصله زیادی را باید طی کند.

* گلواژه: ای بشر گرچه خلق شده ای! برخیز و ثابت کن که اشرف مخلوقاتی. توماس کارلایل

............ورزشی

* بررسی روند آماده سازی ورزش نابینایان در راه توکیو: کمتر از 11 ماه دیگر مهمترین رویداد ورزش معلولین، یعنی پارالمپیک 2020 توکیو در ژاپن آغاز میشود. محمدرضا مظلومی، رئیس فدراسیون نابینایان در گفتگو با ایران سپید، مراحل آماده سازی رشته های مختلف را توضیح میدهد.

* فوتبال پنج نفره: ملیپوشان فوتبال پنج نفره مدال نقره پارالمپیک 2016 ریو را در کارنامه دارند و چندی پیش در مسابقات قهرمانی آسیا در تایلند با کسب عنوان نایب قهرمانی، موفق شدند سهمیه حضور در پارالمپیک را بدست آورند. مظلومی در خصوص وضعیت آماده سازی این رشته گفت: پیش از اعزام به تایلند 6 مرحله اردوی برگزار کردیم. قصد داشتیم دو تیم اسپانیا و ترکیه را به ایران دعوت کنیم که قبول نکردند. حتی همه هزینه های میزبانی را بر عهده گرفتیم و تنها قرار بود آنها هزینه بلیت را بپردازند؛ اما باز هم قبول نکردند و به ایران نیامدند. در بازیهای قهرمانی آسیا هم در بازی با تایلند کاپیتان ما مصدوم شد و دو بازیکن دیگر نیز با آسیبدیدگی جزئی رو به رو شدند. در فینال مغلوب چین شدیم، ولی سهمیه را بدست آوردیم. سعی داریم در ادامه راه، دیدارهای تدارکاتی مناسبی را برگزار کنیم. اما با توجه به شرایط تحریمی کشور این امر بسیار دشوار است. هدف ما تکرار عنوان دوره گذشته در پارالمپیک است.

* گلبال: گلبال زنان و مردان در دوره گذشته نتوانست سهمیه حضور در ریو را بدست آورد. برای این دوره نیز در رقابتهای کسب سهمیه آمریکا شرکت نکرد تا تنها مسابقات آسیایی ژاپن را در آذر پیش رو داشته باشد. رئیس فدراسیون نابینایان در این ارتباط گفت: برای گلبال مردان، 6 اردوی تمرینی را پیشبینی کردیم. مرحله اول و دوم در قزوین و کاشان برگزار شد. مرحله سوم در بابلسر در حال برگزاری است. دو اردو در اصفهان و اردوی پیش از اعزام نیز در آکادمی پارالمپیک برگزار خواهد شد. کسب سهمیه بسیار دشوار است؛ چرا که تیم چین هم در این مسابقات حاضر است و تنها یک تیم میتواند سهمیه پارالمپیک را ازآن خود کند. تیم ملی گلبال بانوان به مسابقات کسب سهمیه پارالمپیک اعزام نخواهد شد. چرا که اسرائیل در توکیو 2020 حضور دارد و ما در صورت کسب سهمیه و عدم اعزام تیم به پارالمپیک، با محرومیت رو به رو خواهیم شد. اگر هم به مسابقات پارالمپیک اعزام شویم و مقابل اسرائیل بازی نکنیم، کل کاروان ایران از این مسابقات محروم میشود. من از بانوان گلبالیست عذرخواهی میکنم و این قول را به آنها میدهم که در یکی از تورنمنتهای جانبی بین المللی شرکت کنند.

* دو و میدانی: دو و میدانی نابینایان در پارالمپیک 2016 ریو دو مدال نقره در پرتاب وزنه و نیزه بدست آورد. شرایط این رشته را چگونه ارزیابی میکنید؟ مظلومی گفت: پنج دو و میدانیکار ما در آبان راهی مسابقات جهانی امارات میشوند. نفرات اول تا چهارم این مسابقات سهمیه مستقیم پارالمپیک را بدست میآورند. در اسفند نیز در تورنمنت دیگری که در امارات برگزار میشود، تعدادی سهمیه توزیع میشود که ما از آن مسابقات هم میتوانیم کسب سهمیه کنیم. این قول را میدهیم با توجه به رکوردهای فعلی ثبت شده، یک یا دو مدال طلا در دو و میدانی بدست آوریم. تا به حال ورزش نابینایان نتوانسته در هیچ دوره پارالمپیک مدال طلا را بدست بیاورد؛ ولی سال آینده این طلسم شکسته خواهد شد.

* جودو: در پارالمپیک 2016 ریو سه جودوکار به پارالمپیک اعزام کردیم که رهاورد آن کسب دو عنوان پنجمی و یک حذف از مرحله گروهی بود. اما در سه سال گذشته جودوکاران با استعدادی به عضویت تیم ملی درآمده اند. محمدرضا خیر اللهزاده و وحید نوری سهمیه را بدست آورده اند و رنکینگ خوبی دارند. رضا غلامی نیز کسب سهمیه کرده، اما اگر نتواند در مسابقات انگلستان در فروردین و باکوی آذربایجان در اردیبهشت سال آینده رنکینگ خود را ارتقا دهد، به پارالمپیک اعزام نخواهد شد. برای جودو نیز یک یا دو مدال طلا را پیشبینی میکنیم.

امیر سرمدی