* خشونت در قرآن آری یا خیر؟ "بخش پایانی": در ادامه طرح آیاتی که شائبه خشونت در آنها وجود دارد، به آیه ای که در آن شبهه جنگ اعتقادی مطرح است، میرسیم. آیه 16 سوره فتح است که میفرماید: به متخلفانِ بادیه نشین بگو به زودى به سوى گروهى سرسخت و نیرومند دعوت خواهید شد که با آنان بجنگید، یا آنکه اسلام آورند. باید گفته شود که گروهی از مترجمان دقت لازم را در ترجمه این آیه نکرده اند و عبارت تُقَاتِلُونهم أَو یسلمونَ را به معنای با آنان میجنگید تا مسلمان شوند معنا کرده اند. این آیه از آینده خبر میدهد و میگوید که: شما در آینده با گروهی نیرومند رو به رو میشوید که یا با آنها میجنگید یا کار به جنگ نمیکشد، بلکه آنها تسلیم شما میشوند. بنا بر این آیه از آینده خبر میدهد و بحث راجع به این نیست که شما به زور آنها را مسلمان کنید. جمله (تُقَاتِلُونهم أو یسلمونَ) خبری است و خبر از آینده است، نه امر به جنگ و مسلمان کردن اجباری مردم. همچنین آیات قبل در سوره فتح مخالفین اعراب را توصیف کرده که اعمالشان از سوی خدا مورد نقد جدی قرار میگیرد، یعنی آنان اصلاً در زمره افراد با ایمان جهادگر نمیگنجند، چه رسد به آنکه بخواهند اسباب مسلمان شدن قومی نیرومند را فراهم کنند. در آیه 8 سوره ممتحنه نیک رفتاری با کافران، مشروط بر آنکه آنها هم به زندگی مسالمتآمیز پایبند باشند مورد تأکید است: خدا شما را از کسانی (از کفار) که با شما درباره دین نجنگیده و شما را از خانه هایتان بیرون نکرده اند منع نمیکند که به آنها نیکی کنید و با قسط و عدل رفتار نمایید، زیرا خدا عدالت پیشگان را دوست دارد. در بخش بعد آیه نهایی که در این زمینه طرح میشود، آیه 107 سوره توبه است که در آن از تأسیس مسجد ضرار که با هدف ایجاد پایگاهی برای تفرقه افکنی و آزار مسلمانان ساخته شده بود، به عنوان محاربه با خدا و رسول یاد شده است. آیه پایانی در بحث خشونت، آیه 107 سوره توبه است که میفرماید: (گروهی دیگر از آنها) کسانی هستند که مسجدی ساختند برای زیان رساندن (به مسلمانان) و (تقویت) کفر و تفرقه افکنی میان مومنان و کمینگاه برای کسی که از پیش با خدا و پیامبرش مبارزه کرده بود؛ آنها سوگند یاد میکنند که جز نیکی (و خدمت) نظری نداشته ایم. اما خداوند گواهی میدهد که آنها دروغگو هستند و در آیه 108 سوره توبه میفرماید: هرگز در آن (مسجد به عبادت) نایست! آن مسجدی که از روز نخست بر پایه تقوا بنا شده، شایسته تر است که در آن (به عبادت) بایستی. در آن، مردانی هستند که دوست میدارند پاکیزه بشوند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد. باید توجه داشت که در پاسخ چنین عملی، فرمان خداوند چنین است که هرگز نباید در آن مسجد به عبادت ایستاد و بحث تخریب آن در متن آیه موجود نیست. آیاتی که ذکر شد به بحث جنگ به عنوان یکی از مصادیق خشونت پرداخت؛ مصادیق دیگر خشونت در بحثهای دیگر خواهد آمد. - مفهوم فتنه در قرآن: فتنه به عنوان یکی از واژه های قرآنی که بسیار مورد استفاده و در مواردی نیز مورد سوء استفاده قرار گرفته است، دامنه وسیعی از معنا را در بر میگیرد. فتنه به لحاظ لغوی به معنای آن چیزی است که موجب اختلال همراه با اضطراب گردد. مصادیق آن در قرآن بسیار متنوع است، چنانچه گهگاه از آزمونهای الهی، اولاد، جنگ و بیرون راندن از دیار و ... تعبیر به فتنه شده است. بنا بر این فتنه در بستر و زمینه ای که در آن مطرح میشود، مفهوم خود را مییابد. قرآن در آیاتی از جمله آیه ۱۹۱ سوره بقره اشاره میکند که فتنه از قتل بدتر است. بنا بر بستری که این سخن در آن جاری گردیده، منظور از فتنه بیرون راندن مسلمین از محل زندگی و وادار نمودن ایشان به کوچ اجباری است.

* دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان: خدایا! قرار بده مرا در این روز از آمرزشجویان و قرار بده مرا در این روز از بندگان شایسته و فرمانبردارت و قرار بده مرا در این روز از دوستان نزدیکت به مهربانی خودت. ای مهربانترین مهربانان!

..............سخن هفته

* چرا جایی که نباید، خاموشیم؟ یکی از رازهای شناخت عکس العمل جمعی نابینایان، رمز گشایی از این امر است که اکثریت این گروهها یا گروههای بزرگی از نابینایان در چه زمان یا چه چیز عکس العمل نشان میدهند. واقعاً این امر تحلیل و واکاوی دقیق خود را میخواهد. بسیار دیده میشود که جمعی از نابینایان ناگهان به امری عکس العمل حاد نشان میدهند که تحلیل تأثیر آن امر بر جامعه نابینایان مبین آن میزان عکس العمل نشان داده شده نیست و بر عکس در جایی که امری روی داده است که قاعدتاً از نظر گروه بزرگی از نابینایان میبایست در خور عکس العمل باشد، هیچ عملی از این گروه سر نزده است. روانشناسی این امر واقعاً مستلزم تحلیل کارشناسان و برگزاری میزگردها و جلسات تخصصی است. به عنوان مثال چند هفته قبل مجلس شورای اسلامی اقدام به حذف الزام شرط بینایی برای نمایندگی مجلس کرد، برداشتن ممنوعیتی دراز مدت و یکی از مظاهر تبعیض ناروا نسبت به هزاران نابینای تحصیلکرده. دقت کنیم دچار اشتباه نشویم! مسئله آن نیست که چند نفر از نابینایان ممکن در این سودا باشند و کی و چه کسی نماینده نابینایان باشد، شاید این مسئله تا سالها اتفاق نیفتد. مسئله نفس حذف یک ممنوعیت و تبعیض است که روح نابینایان مشارکت جو را مکدر میکند. به نظر میآید اقدام مجلس شایسته آن بود که بخاطر حذف این تبعیض عکس العمل شایسته از تشکلهای نابینایان ببیند؛ البته شبکه تشکلهای چاوش هم طی نامه ای به مجلس از نمایندگان تشکر و هم طی نامه ای به شورای نگهبان خواهان حمایت از این مصوبه شد. اما جا داشت که از سوی بیشتر تشکلها یا حتی افراد شاخص نابینای کشور عکس العملی در این خصوص رخ میداد. واقعاً چرا در این مواقع حساس تاریخی اکثریت نابینایان خاموشند، اما اگر فلان گوینده تلویزیون سخنی ولو پیش پا افتاده بگوید که از آن تعبیر توهین به نابینایان باشد، شاهد صدها نظر و تلفن از سوی نابینایان هستیم. واقعاً چه زمانی خواهد رسید که بی آموزیم در برابر رویدادها و با چه تناسبی عکس العمل نشان دهیم؟ آیا رفع یک ممنوعیت جدی و قانونی که خود میتوانست مبنای محرومیتها و تبعیضهای جدیدی علیه حقوق اجتماعی نابینایان و مشارکت آنان باشد، ارزش عکس العمل از سوی محافل نابینایان را نداشت؟! آیا کانونهای دانشجوی نابینایان که برای برگزاری فلان سفر و اردوی تفریحی با دهها مسئول، چه از نابینایان چه غیر نابینا تماس میگیرند و پیگیر هستند، نباید در این خصوص واکنشی نشان میدادند؟ بخش عمده ای از پیشرفت حقوق اقلیتهای اجتماعی مانند نابینایان منوط به همدلی بقیه جامعه و رابطه گرم تشکلهای نابینایان و با مسئولان جامعه است. قابل درک است که بسیاری از نابینایان شاید مسئله اصلیشان تأمین معیشت است، اما بسیاری از نابینایان تحصیلکرده و صاحب شغل و معیشت مکفی چرا خاموشند و عکس العمل نشان نمیدهند. به زودی این بحث را در قالب گفتگوی جمعی و با حضور کارشناسان به بحث میگذاریم.

...........چوب الف

* یک فنجان چای نعناع در سفری رؤیایی: سالها و بلکه قرنها است که سفرنامه ها از جذابترین و خواندنیترین کتابها به شمار میآیند. آدمهای باسواد و اهل کتاب همیشه از خواندن و در بسیاری موارد از نوشتن سفرنامه بسیار آموخته اند و لذت برده اند. از سفرهای مارکو پولوی ونیزی گرفته تا سفرنامه ابن بطوطه اندلوسی و ناصرخسرو خودمان. از سفرنامه های هموطنانمان که به سراسر دنیا سفر کرده اند و ما را با نوشته های دقیق و جالبشان به زمان و مکانی میبرند که هرگز به شکل واقعی امکان تجربه آن زمانها و مکانها را نداریم، تا اروپاییانی که در ادوار گوناگون تاریخی به کشور ما سفر کرده اند و با نگاهی از بیرون، نگاه یک بیگانه، نکات و ظرایفی را دیده و نوشته اند که گاه به چشم خودمان نیامده است. اما این روزها سنت سفرنامه نویسی هم مانند بسیاری دیگر از ابعاد زندگی فرهنگی، دچار تحول شده و اشکال متنوع و رنگارنگ و ناهمگونی به خود گرفته است. از امکان سفر سریع و کوتاه مدت با هواپیما گرفته تا گسترش امکانات فضای مجازی و شبکه های اجتماعی که به مسافران امروزی این امکان را میدهد تا پیش از سفر نه تنها محل اقامت و برنامه دقیق بازدیدها و دیدنیهای محل مورد نظرشان را برنامه ریزی کنند، بلکه به آنها کمک میکند دوستان و آشنایانی در شهر یا کشور مقصد بیابند و همین، به سفر آنها رنگ و بویی متفاوت میبخشد. تا این مقدمه خیلی طولانی نشده، بروم سر اصل مطلب که معرفی سفرنامه کوتاه و جذابی است به مراکش با نام «چای نعناع» اثر منصور ضابطیان. اثری که همچون سفرنامه های سنتی خود را متعهد نمیداند از تصمیم برای سفر یا سوار شدن به هواپیما تا روز بازگشت همه جزئیات را بنویسد و نکته ای را از قلم نیندازد. خیلی هم به سراغ اطلاعات تاریخی و جغرافیایی مراکش که به قول خودش به راحتی در اینترنت قابل جستجو و بازیابی است، نمیرود. در عوض از تجربه های ناب سخن میگوید. از مردمان، سنتها، غذاها، حمام، افسانه ها و باورهای مردم، حال و هوای شهرها و خلاصه ما را با خودش میبرد به سفری دوست داشتنی که تجربه اش با آن جزئیات جذاب به ویژه برای ما خیلی محتمل به نظر نمیرسد. از کازابلانکا تا تنجه و فس و شهر مراکش سفر میکند و در هر شهر کلی تجربه جالب و گاه حتی عجیب را با خواننده اش به اشتراک میگذارد و اینها همه با نثری روان و طنازانه که آدم را دنبال خودش میکشد تا پایان کتاب. منصور ضابطیان سالها است به کشورهای مختلف در گوشه و کنار دنیا سفر میکند و تجربه های جالبش را با هموطنانش به اشتراک میگذارد. معمولاً هم در پایان هر سفرنامه شرح بسیار مختصری از تاریخ کشور مورد نظر را، برای به دست دادن تصویری کلی، میآورد که خواندنش خالی از فایده نیست. امیدواریم از خواندن این اثر نه تنها حسابی لذت ببرید، که به خواندن سفرنامه ها بیش از پیش علاقه مند شوید. چای نعناع را نشر مثلث در سال 1396 به بازار نشر عرضه کرده و نسخه گویای آن در کتابخانه حسینیه ارشاد تهیه شده است.

«پرستو ولدخان»

...........فناوریهای امیدبخش

* نسل پنجم چاپگرهای ایندکس فراتر از حد انتظار: کمپانی سوئدی Index braille از قدیمیترین و شناخته شده ترین شرکتهایی است که چاپگرهای بریل تولید میکند. غرفه این کمپانی در نمایشگاه جهانی CSUN از جمله پر رفت و آمدها بود و محصولاتش هم بسیار مورد توجه قرار گرفته بود. Index امسال نسل پنجم از چاپگرهایش را با خود به نمایشگاه آورده بود. نسلی که تغییراتش نسبت به نمونه های قدیمیتر بسیار جالب توجه بود. ایندکس چند سالی است که افزون بر USB، سه قابلیت اتصال دیگر را هم در اختیار کاربران قرار داده است. کاربران حالا میتوانند با استفاده از Wifi, Bluetooth و LAN هم به چاپگرشان متصل شوند. همچنین نسل جدید دیگر متکی به ویندوز نیست و سایر سیستم عاملها شامل MAC, Android, IOS, Linux و unix هم پشتیبانی شده است. به این ترتیب کاربران امکان خواهند داشت متون مورد نظرشان را علاوه بر رایانه از طریق تبلت یا گوشی هم به چاپگر ارسال کنند. همچنین این چاپگرها از حافظه های USB و کارتهای حافظه هم پشتیبانی میکنند که این هم به نوبه خود در ارتقای دسترسیهای چاپگر بیتأثیر نخواهد بود. استفاده از TTS به جای صداهای ضبط شده در چاپگر هم توانسته فهم پیغامها را برای کاربران آسانتر کند. یکی دیگر از تغییراتی که در این نسل اتفاق افتاده این است که کاربران حالا خواهند توانست متنهای مورد نظرشان را با پسوندهای رایجی مثل DOC, DOCX و PDF هم بدون واسطه های مرسوم به بریل برگردانند. همچنین نرم افزار رایگان IDB در اختیار کاربران قرار گرفته تا متون مورد نیاز را از طریق آن به قالبهای مرسوم بریل تبدیل کنند و ویرایشهای لازم را پیش از چاپ بر روی متن انجام دهند. یکی دیگر از تغییرات بسیار کارآمدی که در این نسل عرضه شده، استفاده از اپلیکیشن Braille APP برای مدیریت چاپگر است. به کمک این اپلیکیشن، چنانچه چاپگر بر روی شبکه نصب شده باشد، کاربر میتواند تمام کارهایی را که تا پیش از این برای انجامش لازم بود مستقیماً از طریق پنل چاپگر اقدام کند، به شکل Remote یا راه دور انجام دهد. به عنوان مثال، کاربران میتوانند روند چاپ را با استفاده از گوشی مبایل خود متوقف کنند یا دستور ادامه چاپ را صادر کنند. همچنین میتوانند بفهمند کارِ چاپ در چه مرحله ای قرار دارد و تا پایان کار چقدر باقی مانده است. همچنین بروزرسانی Firmware از دیگر قابلیتهایی است که از طریق Braille app در اختیار کاربران خواهد بود. به کمک اصلاحات انجام شده در نسل پنجم، سرعت و کیفیت چاپ هم به میزان قابل توجهی بهبود یافته و متخصصان ایندکس از رشدی ۳۰ درصدی در سرعت چاپ حکایت میکنند. برای نمونه در حال حاضر Braillebox V5 که جزو ارزانترینهای ایندکس است و حدود ۱۵ هزار یورو قیمت دارد قادر است در هر ساعت ۹۰۰ صفحه بریل را چاپ کند.

.............هشتگ

* شادمانی یا ابتذال.

آغاز ماه رمضان فضای مجازی را تحت تأثیر قرار داد و هشتگ رمضان از داغهای فضای مجازی شد. البته اینکه برخلاف آنچه در تقویم آمده بود ماه رمضان اعلام نشد هم بهانه خوبی برای نوشتن درباره اش بود. نوشته های کاربران درباره این ماه هم با شوق و ذوق درباره ماه میهمانی خدا بود هم با طنز و شوخی درباره خوراکیهای مخصوص ماه رمضان و افطاری و.... ماجرای فیلمهایی که از پایکوبی و شادی دانشآموزان در مدارس در شبکه های اجتماعی منتشر میشود هر روز ابعاد تازه ای پیدا میکند. علی مطهری نماینده مجلس درباره این موضوع در مجلس حرف زد و گفت: «وزیر آموزش و پرورش باید پاسخگو بوده و مدیران این گونه مدارس نیز برکنار شوند.» از چند روز پیش که این فیلمها با ترانه یکی از خواننده های آن ور آبی منتشر شد، در شبکه های اجتماعی بحث درباره اش زیاد بود. بعضیها میگفتند خوشحالند که در مدارس شادی برقرار شده و شرایط را با زمان مدرسه رفتن خودشان مقایسه میکردند، اما بعضیها هم آن را مصداق نفوذ ابتذال میدانستند و حتی عده ای میگفتند نتیجه اجرای مخفیانه سند 2030 در مدرسه هاست. البته بعضی کاربران هم در عین حال که با شادی موافق بودند، مینوشتند که این موسیقی برای مدارس مناسب نیست و باید موسیقی متناسب با سن و سال بچه ها در مدارس استفاده شود. سخنگوی آموزش و پرورش هم دیروز در واکنش به فیلم منتشر شده از شادی بچه های دبستانی گفت: «برخورد قانونی میکنیم و شاداب سازی مدارس مساوی با ابتذال نیست.» اما باران شیخی، دختری که چند وقت پیش گم شده بود و عکسهایش همه جا پخش میشد، از دست ربایندگانش آزاد شد و آدمرباها هم دستگیر شدند. این خبر در کنار اولین عکسهای باران پس از آزادی در شبکه های اجتماعی بازتاب داشت و خیلی از کاربران آنها را منتشر میکردند؛ البته همراه با ذوق و شوقشان بابت شنیدن و خواندن این خبر.

..........کشکول

* جدول اعداد و حروف: برای بدست آوردن رمز جدول کافیست به سؤالات سیزده گانه پاسخ دهید. به همراه هر سؤال اعدادی به تعداد حروف هر پاسخ داده شده؛ به طوری که هر حرف پاسخ شما یک عدد دارد که انتهای هر سؤال به ترتیب جایگیری حرف، در پاسخ آمده است. در انتها با مرتب کردن اعداد، رمز جدول که سخنی از "ارنالیل" است، بدست میآید. برای تفهیم بهتر این جدول، 66 خانه خالی را از شماره 1 تا 66 در نظر بگیرید که قرار است با پاسخ دادن به هر سؤال، شماره مربوط به هر حرف پاسخ را داخل خانه های جدول جای دهید که در آخر خانه های جدول به ترتیب رمز را تشکیل میدهند. سؤالات: 1. بیمار و ناخوش (15-64-25-23-29-60) 2. غذای مختصر (18-1-20-49-30) 3. محیط زیست یک موجود زنده (51-7-9-32-63-22-36) 4. خوشبختی و سعادت (33-16-44-17-46-62) 5. پرحرفی (50-41-4-58-28) 6. تقاطع خیابان (6-42-24-64-38-27-13) 7. ابتکار و نوآوری (2-34-1-5-57-12) 8. اضافه بر نیاز (61-22-8-56-66) 9. کلاه آهنی (35-3-19-39-52-45-65) 10. عادت و اخلاق (2-53-54-43-11-55) 11. عذر نابجا، ایراد (47-26-59-29-16) 12. از تقسیمات کشوری (14-48-21-31-12-10-29). 13. خوشمزه (34-37-30-40) شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: سرگیی میخاییلوویچ آیزنشتاین؛ برنده این هفته جدول خانم شهناز ذاکری از تهران است.

* حرفهای تکان دهنده: ناتوانترین مردم کسی است که از دعا کردن واماند و بخیلترین مردم کسی است که از سلام کردن واماند. امام حسین (ع) - کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد میکند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید میکند. امام حسین (ع) – برحذر باشید از ستم کردن بر کسی که جز خدا کسی را ندارد. امام حسین (ع)

* جدی نگیرید: یه سری اومدم درس بخونم، کتابامو آوردم، گفتم قبلش یه سر به تلگرام بزنم، فیلترشکن وصل نشد، رفتم اینستا باگ شده بود و رفرش نمیشد، دیدم نمیتونم بپیچونم، از آخرین حربه استفاده کردم، خوابیدم! – هدیه همراهِ اوّل به روزه داران سال 98: کلمه "گشنمه" را به 2022 ارسال و از آخرین اخبارِ نذریها و افطاریهایِ مساجد با خبر شوید. هیچ کس گشنه نیست...! همراهِ اول – رفتم دندون پزشکی دندونمو بکشم. دکتره گفت به دردت نمیخورن. منم گفتم چیکار کنیم دیگه باید با این دندونا بسوزیمو بسازیم. دکتره گفت: نه اون انبردست و گاز و وسایل دیگه که گذاشتی تو جیبت رو میگم. * پاسخ جدول هفته گذشته: 1. سراسری 2. روزیده 3. گهواره 4. یکرنگی 5. یارانه 6. مسابقه 7. یونیسف 8. خداداد 9. اراگون 10. یدوفرم 11. ید طولا 12. لذتبخش 13. واردات 14. وارفته 15. یزدانی 16. چهارده 17. اختیار 18. یواقیت 19. زایمان 20. نالیدن 21. شهریور 22. تا به تا 23. آزادگی 24. یوماخر 25. نابینا.

...........اطلاعرسانی

* به اطلاع میرساند: نوبت اول مجمع عمومی عادی جامعه نابینایان استان یزد در تاریخ 29/2/98 در محل دفتر جامعه نابینایان از ساعت 9 الی 11 برگزار میگردد و در صورت به حد نصاب نرسیدن، این مجمع عمومی در تاریخ 21/3/98 از ساعت 17 الی 19:30 در محل سالن اجتماعات شهید فیاضبخش، واقع در بهزیستی فلکه سوم آزادشهر برگزار میگردد. دستور کار این جلسه عبارت است از: گزارش هیئت مدیره، گزارش هیئت بازرسان، تصویب ترازنامه مالی و همچنین طرح انتقادات و پیشنهادات.

* به اطلاع میرساند: بخش نابینایان کتابخانه عمومی دکتر شریعتی مشهد مقدس همه روزه از ساعت 8 الی 17 و پنجشنبه ها از ساعت 8 الی 13 آماده خدماترسانی به اعضای محترم است. امانت و ارائه کتابهای بریل، صوتی، آموزش رایانه و خط بریل، برگزاری نشستهای علمی و فرهنگی از جمله فعالیتهای این بخش است. 05132257070