کد خبر: 13803
روزنامه شنبه 30 تیر 1397
مراقب باشید باز هم دیر نشود - معلولیت مانع نیست؛ مانع اصلی مافیاست - حافظه و قوای ذهنیمان را نجات بدهیم - بریل آموزی با فناوریهای امروزی - جدول ترکیبی

روزنامه «ایران سپید»

شنبه 30 تیر 1397

7 ذی القعده 1439

21 جولای 2018

سال بیست و دوم شماره 5904

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

.........عناوین این شماره.......

مراقب باشید باز هم دیر نشود 2

معلولیت مانع نیست؛ مانع اصلی مافیاست 4

حافظه و قوای ذهنیمان را نجات بدهیم 12

بریلآموزی با فناوریهای امروزی 15

جدول ترکیبی 18

* گلواژه: یک قهرمان شجاعتر از یک انسان معمولی نیست، ولی چند دقیقه بیشتر شجاع است. رالف والدو امرسون

 

.........سخن هفته

* مراقب باشید باز هم دیر نشود: هفته گذشته جشن تقدیر از دست اندرکاران تدوین و تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان در سالن مرکز اجلاس سران برگزار شد. مراسمی که با حضور چند نماینده مجلس، وزیر تعاون و معاونینش، رؤسای سازمان آموزش و پرورش استثنایی و بهزیستی در کنار صدها تن از نمایندگان تشکلهای افراد معلول سراسر کشور از آن مراسمی بزرگ و باشکوه ساخته بود و این ویژگیها موجب حضور قابل توجه رسانه ها، انعکاس این مراسم و طرح مجدد اهمیت تصویب و ابلاغ این قانون در سطح گسترده شد. این انعکاس قطعاً مثبت و کمکی است به اجرایی شدن قانون در سال جدید، اما آنچه در این هیاهو و شلوغیها نباید از یاد برود، ضرورت فعالیت انجمنها و تشکلهای افراد معلول، از جمله نابینایان برای تصویب آیین نامه های کامل اجرایی مواد قانون و در مراحل بعد، پیگیری پیشبینی  به موقع بودجه از سوی کلیه دستگاههای اجرایی و در نهایت تخصیص بودجه لازم از سوی دولت و مجلس در ماههای پایانی سال است که تضمین کننده آغاز اجرای مفاد اصلی قانون که نیازمند منابع مالی است، در سال آینده خواهد بود. پس نگذاریم دوباره دیر شود و پس از گذشت زمان، ضرورتی برای تدارک اجرای قانون دوباره از عدم اجرای قانون بنالیم. دوباره موج یأس «دید این قانون هم کاری نکرد» توسط عده ای در افکار عمومی همه شهروندان معلول به راه بیفتد. برای برخورداری از دستآوردهای قانون باید پیگیر اجرای آن و تدارک الزامات اجرایی آن مانند تصویب آیین نامه های کارا و گره گشا، پیشبینی و تخصیص بموقع بودجه از سوی دستگاههای اجرایی بود. متأسفانه در این خصوص حرکت محسوسی از سوی اکثریت سازمانهای غیر دولتی، از جمله نابینایان دیده نمیشود. ارائه نظرات کارشناسی در خصوص مفاد آیین نامه ها قبل از تصویب آنها، پیگیری و تخصیص بودجه از طریق نمایندگان مجلس، اقدامات مورد نیاز است. نگذارید دیر شود که ثمری جز تداوم محرومیت ندارد. 

..........گفتگوی فرهنگی

* تولید و عرضه آلبوم موسیقی در بازار امروز، عملاً با معضلات بزرگی مواجه شده که حتی بزرگترین موسیقیدانها و خواننده های ژانرهای مختلف موسیقی، عطای تولید آلبوم را به لقای آن میبخشند. آن دسته هم که جویای نام هستند، به تولید تک آهنگ روی می آورند که شاید از این روش جایی در دل مخاطب پیدا کنند. در چنین شرایطی، اگر یک خواننده جوان اقدام به تولید آلبوم موسیقی بکند، دست به ریسک بزرگی زده؛ چه، چشم انداز روشنی در بحث استقبال از سوی مخاطب و به طریق اولی، فروش قابل قبول پیش رویش نیست، اما چه عاملی این عده از خواننده های جوان را وا می دارد همچنان بر تولید آلبوم تکیه کنند، سؤالیست که باید خود آنها پاسخ دهند. هاتف اسلامی شرار، یکی از این خواننده های جوان است که دومین آلبوم خود با نام «انگار نه انگار» را روز شنبه ۳۰ تیر ماه جاری رونمایی میکند. این خواننده نابینا حدود سه سال پیش نخستین آلبومش به نام «چه میشد» را با فضایی مرکب از آثار بزرگان موسیقی و آهنگهای جدید روانه بازار کرده بود. حال بعد از سه سال و در بازار آشفته تولید آلبوم موسیقی، چه انگیزه ای هاتف را ترغیب به تولید دومین آلبوم موسیقی کرده، سؤالیست که این خواننده ۳۱ ساله در گفتگو با ما به آن پاسخ میدهد. هاتف اسلامی شرار در خانواده ای اهل فرهنگ زاده شد و به علت علاقه شدیدی که به موسیقی ایرانی داشت، از سنین نوجوانی ردیفهای آوازی ایرانی را نزد اکبر گلپایگانی آموخت. او در کنار آموختن آواز، به فراگیری ساز سنتور نزد محمود نیکنژاد و میلاد کیایی هم پرداخت. در کارنامه هاتف جوان علاوه بر تولید دو آلبوم موسیقی، برگزاری بزرگداشت مشاهیر موسیقی مثل حبیب الله بدیعی، مجید وفادار، ناصر زرآبادی و مصطفی گرگینزاده دیده میشود. در آغاز گفتگو اگر به روال کلیشه ها عمل کنیم، فکر می کنم بد نباشد که از جزئیات آلبوم دومتان بگویید و ضمن تشریح این جزئیات، به این سؤال پاسخ دهید که آیا این آلبوم هم شبیه آلبوم «چه میشد» مبتنی بر آثار گذشته و امروز با تم ایرانی تولید شده یا به سراغ فضای دیگری رفته اید؟ آلبوم «چه میشد»، مرکب بود از دو ترانه جدید و سه تصنیف قدیمی همراه با یک قطعه آواز که مرحوم محمود رضایی، آهنگساز و معلم نابینا آن قطعات را تنظیم کرده بود. اما دومین آلبوم من به نام «انگار نه انگار» شامل ۷ ترانه و سه دکلمه است که آهنگهای آن از خودم و تنظیم قطعات از ایمان ملکیست. کلام هم از سید مرتضی کیوان هاشمی، سمانه مصدق (شاعر نابینا)، عباس اسلامی شرار (پدرم) و مولاناست. دکلمه ها هم توسط خواهرم نرگس اجرا شده است. فضای این آلبوم در واقع پاپ ایرانیست؛ یعنی فضایی ترکیبی با تنظیمهای مدرن، اما متکی بر موسیقی دستگاهی ایرانی. کلام، تا چه اندازه به فضای اجتماعی روز نزدیک است؟ کلام قطعات فضایی عاشقانه دارد؛ به جز ترانه «انگار نه انگار» که رگه هایی از مضامین اجتماعی در آن نهفته است. شما یک خواننده جوان نابینا هستید که وارد عرصه تولید آلبوم شده اید؟ از موانعی که در مسیر تولید آلبوم داشتید بگویید. یک سری موانع ارتباطی به بینایی یا نابینایی ندارد. مثلاً بحث مالی و نبود اسپانسر که یکی از مهمترین موانع و معضلات در تولید آلبوم است، حتی دامن خواننده های بزرگ موسیقی ما را گرفته؛ تا آن جا که آنها تصمیم به تولید تک آهنگ به جای آلبوم گرفته اند. خواننده های مطرح جدید مثل بهنام بانی هم که اساس کارشان را بر تولید تک آهنگ گذاشته اند. نبود قانون کپی رایت هم که به این آشفتگی دامن زده است. اما من مجبور شدم این آلبوم را روانه بازار کنم؛ چون یک سال و نیم قبل کارها ضبط و سرمایه گذاری شده بودند. اما یکی از مهمترین مشکلاتی که خواننده های نابینا دارند، بحث تنظیم قطعات است. ما در بین نابینایان تنظیم کننده خوب داریم، اما فنآوریهای نوین در مباحث تخصصی مثل تنظیم آهنگها، برای موسیقیدانهای نابینا دسترسپذیر نیست. امروز هر موسیقی دان با استفاده از نرم افزارهای جدید، کار تنظیم قطعات را انجام میدهد، اما یک موسیقیدان باید کسی را به عنوان اپراتور در اختیار داشته باشد تا بتواند بر اساس سلیقه موسیقایی خود تنظیم کند. مشکلاتی مثل رفت و آمد برای خواننده نابینا هم که غیر قابل انکار است. خوشبختانه من در این زمینه اذیت نشدم؛ چون دوستان عزیزم در مؤسسه فرهنگی-هنری «آوای همنواز» به مدیریت نیما فریدونی که اتفاقاً اولین آلبوم من را هم منتشر کرده بود، زحمت رفت و آمد برای تهیه مجوز را کشیدند. وقتی با خواننده های جوان در خصوص تولید آلبوم صحبت میکنیم، وجود مافیا را مهمترین مانع برای تولید آلبوم میدانند. آیا شما با این مافیا برخورد کردید؟ یا برعکس، آیا از سوی نهاد یا سازمانی دولتی یا غیر دولتی حمایت شدید؟ مؤسسات دولتی به هیچ وجه حمایت نکردند. تنها جایی که از ما حمایت کرد، بخش کارآفرینی معاونت اجتماعی شهرداری بود. متأسفانه موسیقی دست مافیاست. من به هر مدیر برنامه ای مراجعه کردم، با عدم حمایت مواجه شدم؛ میگفتند تو باید مطرح شوی که ما بتوانیم از تو حمایت کنیم. به طور کلی هر کس دو شرط داشتن سرمایه آنچنانی و امکان تبلیغات گسترده را داشته باشد، میتواند در زمینه تولید آلبوم کار بکند. گرچه وجود فضای مجازی کار تبلیغات را کمی آسان کرده، اما شرایط تبلیغات واقعاً سخت است. صدا و سیما هم که مافیای خودش را دارد و اصلاً نباید طرفش رفت. پاسخم به سؤال قبلی شما را این طور تکمیل میکنم که معلولیت، در تولید اثر موسیقایی تأثیری ندارد؛ بحث مالی و مافیا مهمترین موانع هستند. چند سال پیش مصاحبه ای با مرحوم بنان خواندم که در آن مصاحبه گفته بود، باید افراد ثروتمند به سراغ موسیقی بروند. ممکن است این اظهار نظر در آن زمان درست نبوده، اما امروز کاملاً مصداق پیدا میکند. امروز ما با حجم عظیمی از تولید آثار عمدتاً بی کیفیت و بعضاً با کیفیت در فضای مجازی هستیم که به شدت هم مورد استقبال واقع میشوند. ضمن این که مخاطب برای تهیه اغلب این آهنگها هزینه نمیکند. در چنین فضایی، چه چشم اندازی برای موفقیت دومین آلبومتان دارید؟

آلبوم اول من که سه سال و نیم پیش منتشر شد، فضایی کاملاً ایرانی داشت. متأسفانه اقبال عمومی نسبت به این نوع آثار کم شده؛ به همین علت تصمیم گرفتم با بهره گیری از آموزه هایم در موسیقی ایرانی، آلبوم دوم را در فضایی مدرن با حفظ اصالتها روانه بازار کنم. طبعاً آلبوم من حتی با داشتن تبلیغات گسترده نمیتواند از نظر اقبال عمومی در جایگاه نخست بایستد و من نباید چنین انتظاری داشته باشم، اما معتقدم نسبت به فضایی که این نوع آثار (تلفیقی از موسیقی دستگاهی و فضای مدرن) دارند، با اقبالی نسبی مواجه شوم. این نکته را تأکید میکنم که علت این اقبال نسبی در مقابل تولیدات امروز، ضعف کلام و ملودی نیست؛ اگر ضعفی هست، در میکس و مسترینگ است که باز به مسئله مالی بر میگردد؛ اگر اوضاع مالی مناسبی داشتیم، قطعاً از تجهیزات و سازهای بهتر و بیشتری در تنظیم و فضا سازی استفاده میکردیم. چقدر در بحث تبلیغ آلبوم جدیدتان فعالیت کردید؟ تا آن جا که ممکن بود، سعی کردم هزینه ها را پایین بیاورم تا بتوانم در زمینه تبلیغات کار کنم. خب فضای مجازی عرصه خوبی برای این کار است و من هم سعی کردم حتی الامکان در این فضا کار کنم. امیدوارم با دعوتی که از هنرمندان برای حضور در آئیین رونمایی آلبوم به عمل آورده ام و همچنین همراهی اصحاب رسانه و مردم، این آلبوم با اقبال خوبی مواجه شود. شما شاگرد استاد اکبر گلپایگانی بودید. نظر ایشان درباره کارهای شما و مخصوصاً گرایشتان به فضای ترکیبی پاپ ایرانی چیست؟ حقیقتاً چند سال است که به محضر استاد نرسیده ام، اما آهنگها را برایشان ارسال کرده ام. طی تماسهای تلفنی که در این مدت داشته ام، فرموده اند که هنوز فرصت نکرده اند آهنگهای مرا گوش کنند و درباره شان نظر دهند.

* گلواژه: آنچه را که به دنبالش هستیم خواهیم یافت و آنچه را که از آن میگریزیم از ما خواهد گریخت. رالف والدو امرسون

.......چوب الف

* حافظه و قوای ذهنیمان را نجات بدهیم: این روزها بسیار شنیده ایم و گاه خود تجربه کرده ایم که: «انگار داریم قدرت حافظه مان را از دست میدهیم! همه چیز را فراموش میکنیم! آدم احساس میکند همیشه ذهنش خسته است! توانمان برای تمرکز بر روی آنچه به آموختن و به خاطر سپردنش علاقه مند یا نیازمند هستیم به شکل محسوسی کاهش یافته است!» و تجربیات بسیاری از این دست و همه بسیار ترسناک و تأسف انگیز. از این رو بر آن شدیم تا در این شماره کتابی بسیار جالب, خواندنی و کاربردی را خدمت همراهان گرامی معرفی کنیم که با استفاده از آن میتوانید به تقویت قوای ذهنی و بهبود عملکرد مغزتان به شیوه ای علمی و عملی کمک کنید.

هوشمند بیندیشید: توصیه های یک دانشمند اعصاب برای بهبود عملکرد مغزتان, کتابی از عصبشناس معروف، ریچارد رستاک که نشان میدهد چگونه قدرتمندترین اندام بدنتان، یعنی مغز را پیشرفت دهید و تنظیم کنید. رستاک در این کتاب جالب و مفرح, از همکارانش که در بین آنها محققان و دانشمندان پیشتاز مغز انسان حضور دارند, یک سؤال مهم میپرسد: برای آنکه به مغزم کمک کنم بهتر کار کند، باید چه کنم؟ پاسخهای حیرتآور و عملی آنها محوریت این کتاب را تشکیل میدهد. رستاک با سبک مشخصاً قابل فهمش به توضیح آخرین یافته های پزشکی درباره مغز میپردازد و برای آنکه چگونه میتوانیم قدرتمندترین انداممان را در بهترین شرایط نگه داریم، بینشی به ما میدهد. خواهید آموخت: چگونه یک مایل پیاده روی در روز میتواند به مغزتان شکل دهد. افزایش مهارتهای دستی و انگشتی هم طول عمر و هم چابکی ذهنی را افزایش میدهد. چگونه میتوانیم چند کار را به صورت همزمان انجام دهیم بدون آنکه تمرکز از دست برود. فواید یادگیری روزانه سه لغت جدید بر مغز و.... بر اساس تحلیل نیویورک تایمز, دکتر رستاک, عصبشناسی با چندین کتاب, علمینویسی است که استعداد خاصی برای قابل فهم کردن موضوعات علمی پیچیده برای عموم مردم دارد. کتاب پر است از بازیها و تمرینها و دستور العملهای ساده, مفید و کاربردی که هریک بخشی از تواناییهای مغز را احیا میکند یا بهبود میبخشد یا از آسیب و تحلیل رفتن آن جلوگیری میکند. آشنایی با توانمندیها و محدودیتها و ساختار کلی و کارکرد مغز انسان, نقش تغذیه صحیح و ورزش در سلامت مغز و ارائه راهکارهای مشخص و عملی در این خصوص, از دیگر جذابیتهای کتاب به شمار میآید. خوشبختانه در نسخه گویای کتاب حاضر, حتی بازیهای تصویری تا حد قابل قبول و کاربردی توسط گوینده شرح داده شده اند. کتاب را فرهاد توحیدی به فارسی ترجمه کرده و توسط انتشارات سیمای دانش به بازار نشر عرضه شده است. نسخه گویای کتاب هم در کتابخانه حسینیه ارشاد تهیه شده و در دسترس علاقه مندان است.

«پرستو ولدخان»

.......فناوریهای امیدبخش

* بریلآموزی با فناوریهای امروزی: بریل، دروازه ورود نابینایان به دنیای باسوادی است، اما این روزها به دلیل پیشرفتهایی که در زمینه رایانه اتفاق افتاده، بسیاری از کودکان نابینا یا آموزگاران و والدینشان تمایلی به آموزش بریل نشان نمیدهند. شاید یکی از دلایل این اتفاق، نحوه آموزش بریل باشد. بریل در بسیاری از نقاط جهان همچنان به شیوه سنتی آموزش داده میشود، اما برخی مراکز تولیدات محصولات ویژه نابینایان تلاش کرده اند با تولید ابزارهای پیشرفته و امروزی برای آموزش بریل این عقبماندگی را جبران کنند. یکی از محصولاتی که در همین راستا به بازار آمده، ماشین تایپ بریلی است به نام Mountbatten. این ماشین علاوه بر امکان تایپ به روش معمول، امکانات دیگری هم در اختیار بریلآموزان قرار میدهد. یکی از جذابترین ویژگیهایی که در این ماشین به کار رفته، صدای با کیفیتی است که تمامی دکمه های فشرده شده یا حروف نوشته شده را برای بریلآموز میخواند. این دستگاه تنها ماشینی است که با کمک بلوتوث به محصولات شرکت اپل متصل میشود. یکی دیگر از نرم افزارهایی که در این ماشین به کار رفته، نرم افزار آموزش بریل است که سعی دارد با فراهم آوردن محیطی شاد و سرگرم کننده، فرایند بریلآموزی را برای کاربر جذابتر کند. در این قسمت کاربر میتواند دکمه های ماشین تایپ خود را غیر فعال کند. به گونه ای که با فشردن کلیدها فقط نام آنها خوانده شود، بدون اینکه چیزی بر روی کاغذ نوشته شود. همچنین بخش دیگری هم برای پیشآموزی بریل در نظر گرفته شده که در این بخش کاربران صرفنظر از این که چه نقاطی کدام حروف را میسازند، با منطق ترکیب نقطه ها در بریل آشنا میشوند. همچنین بریلآموزان میتوانند نحوه ایجاد و ویرایش متون را در همان مراحل ابتدایی کار فرا بگیرند. به کمک ساعت و تقویمی هم که در این دستگاه تعبیه شده معلمان میتوانند بر زمانبندی آموزش نظارت داشته باشند. آموزگاران میتوانند با اتصال کیبرد معمولی رایانه به این ماشین برای دانشآموزانشان بریل بنویسند. همچنین با متصل کردن این دستگاه به آیپد یا آیفون میتوانند ریز عملکرد دانشآموزشان را بر روی صفحه نمایشگر ملاحظه کنند. با استفاده از این امکانات والدین کودکان نابینا هم میتوانند بر امر بریلآموزی کودکشان نظارت کنند. این دستگاه با ابعادی معادل 12 در 24 در 45 سانتیمتر و با وزن 4.7 کیلوگرم عرضه میشود. برای نوشتن میتوان از کاغذهای 80 گرمی استفاده کرد. همچنین قابلیت پرینت انبوه هم در این ماشین گنجانده شده است. زبانهای انگلیسی، فرانسه، اسپانیایی، ایتالیایی، چک، روسی، آلمانی، لهستانی، پرتغالی، یونانی، فنلاندی، سوئدی، نروژی، هلندی، چینی، عربی و سریلانکایی برای این ماشین تعریف شده اند. دفتر اصلی شرکت تولید کننده این ماشین در لهستان قرار دارد، اما این محصول را میتوان از بسیاری از مراکز بین المللی فروش محصولات ویژه نابینایان خریداری کرد.

 

 

..........کشکول

* جدول ترکیبی: برای بدست آوردن رمز باید به 23 سؤال که جوابهای شش حرفی دارند، پاسخ دهید؛ همچنین برای پاسخهای شش حرفی سؤالات، سه واژه چهار حرفی ارائه کرده ایم که هر کدام از این واژه ها دو حرف از کلمه شش حرفی را در خود دارند. دقت کنید که این دو حرف حتماً در کنار هم قرار دارند. در انتها از بهم پیوستن حروف اول پاسخهای شش حرفی سؤالات، رمز جدول که نام کتابی از "جان مکیندر" نویسنده انگلیسیست بدست میآید. سؤالات جدول: 1. محله ای در تهران (مجله-شیدا-قضیه) 2. گروهک شبه نظامی مخالف دولت در افغانستان (قطار-کلبه-اندک) 3. ریاضیدان یونانی در قرن سوم (فراق-کلید-دسته) 4. زمین بایر (قلمه-ویزا-ترعه) 5. فعالیتهای نظامی (عمید-لیلا-خاتم) 6. داستان تخیلی (غافل-بساک-نهیب) 7. نوعی نان ضخیم سنتی (فتان-فتوت-کلون) 8. از ابزارآلات جنگهای قدیم (دامن-جنان-طریق) 9. پارچه ای که با چوب روی آنها نقش چاپ میکنند (منقل-مکان-ارزش) 10. چای قند پهلو (قدیم-شلال-مهتر) 11. کسی که بی رنج و زحمت چیزی بدست میآورد (مفید-تخیل-ورقه) 12. دوری گزیدن (هاجر-تنگه-قابل) 13. منصوب به تفریح (تفرش-گریز-حیرت) 14. کنایه از قدرت خدا (شدید-گالی-لهیب) 15. نگران (معدل-بلوا-پسته) 16. گازر (فرخی-تشنه-جویا) 17. کشوری در شاخ آفریقا (نجیب-صبور-تیره) 18. مجموعه ای از اشعار غنایی و عاشقانه (غزال-دلیل-کاتب) 19. یومیه (قروض-زانو-منها) 20. کشور ملکه الیزابت (جانب-گلسر-دیسک) 21. بسامد (مفرح-سکان-نسبت) 22. ناگهان و بی هوا (میکا-دیبا-مرهم) 23. امتحان شده (بازو-سمور-دنده). رمز جدول: دل مرنجان که زهر دل به خدا راهی هست. برنده این هفته جدول آقای قدرت ا... رحمتی از کرج است. شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید.

* جدی نگیرید: هر جا وارد رستورانی شدید و یکی دو تا خوشتیپ اومدن جلوتون بلند شدن و خوشامد گفتن، در جا فرار کنید. کوبیده اش ۷۰ هزار تومنه! - من باب آدرس دادن در اصفهان خدمتتون عرض کنم که یه خیابون سه تا جا داره. سری خیابون، تَ خیابون و کَمَری خیابون. یه سری نبش و همی راسا و همی دسی خیابونم داریم که اون مال دوره های پیشرفته ست. - یه سری پدربزرگمو گروگان گرفتن گفتن اگه پول ندین میکشیمش. بعد بنده خدا مال و اموال زیاد داشت، زنگ زدیم گفتیم تا نکشینش پولی نمیتونیم بدیم.! - مورچه واقعاً موجود ترسناک و چندشیه. با همون پا میره تو دسشویی با همون پا میره تو پذیرایی. ما هم از همه جا بیخبر. نه میخوابه نه میمیره. کل زیر بنای خونه هم که رفت و آمد داره!

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: 1. دیانوش 2. لنگ 3. ماردوش 4. رهاب 5. نیروانا 6. جاسک 7. آلومینیوم 8. نستراداموس 9. کواتریزی 10. هگمتانه 11. زقوم 12. هرمان هسه 13. رانگون 14. دز 15. لوشامپیونا 16. باب 17. هیراتیک 18. خانه 19. دو 20. آتوسا 21. راور 22. آتا 23. هردوت 24. یونولیت 25. هامون 26. سالازار 27. تار.

 

Page Generated in 0/0047 sec