..........سخن هفته

* به کجا چنین شتابان؟! در دهه های اخیر و به ویژه سالهای دهه نود شمسی، بحث اجرای اصل 44 قانون اساسی سرلوحه برنامه های دولت قرار گرفت. در همه رسانه های گروهی، به ویژه رسانه ملی مداوم سخن از خصوصی سازی، واگذاری شرکتهای دولتی و کوچک شدن دولت به گوش میرسید. سازمان بهزیستی نیز با افتخار از اینکه در صف مقدم اجرای این اصل قرار گرفته است، از واگذاری خدمات خود به بخش خصوصی سخن میگفت. حاصل این امر حد اقل برای نابینایان، تعطیلی بسیاری از مراکز خدمات به این گروه در شهرهای مختلف بود؛ با این توجیه که این خدمات باید از سوی تشکلهای نابینایان ارائه شود و سازمان بهزیستی در نهایت خرید خدمت میکند. در اینجا نمیخواهیم راجع به چگونگی اجرای اصل 44 در کلیت آن سخن بگوییم که البته شکوه از اجرای غلط این اصل، از جمله ارزان فروشی بسیاری از شرکتهای دولتی به صاحبان رانت و قدرت در میان است و بسیار از آن شنیده اید. اما روی سخن نابینایان با سازمان بهزیستی کشور در این خصوص است که به چه دلیل همان معدود مراکز خدمات رسانی تخصصی به نابینایان به بهانه اجرای اصل 44 به تعطیلی کشیده شدند؟ اگر قرار بود و هست که مراکز دولتی به بخش خصوصی واگذار شوند، این امر باید دارای شاخصهایی همچون تضمین ارائه خدمات مراکز دولتی پس از واگذاری از سوی بخش خصوصی به گروه هدف، احراز توانمندی تخصصی بخش خصوصی در ارائه خدمات تخصصی به نابینایان، نظارت بر ارائه این خدمات از سوی سازمان بهزیستی و افزایش بودجه و توسعه خدمات در سطح کشور میبود و نه آنکه صرفاً مراکز دولتی بسته شوند و هیچ نهادی مسئولیت آنها را بر عهده نگیرد. این نوع کوچک شدن دولت یعنی پاک کردن صورت مسئله. به همین دلیل در این روند، جامعه نابینایان بازنده بوده است. راه تجدید نظر این است که سازمان بهزیستی مبتنی بر توسعه مراکز خدمات تخصصی توانبخشی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی به نابینایان باشد.

...........چوب الف

* در دو شماره گذشته از ستون حاضر، درباره نویسنده شهیر روس فئودور داستایفسکی, مطالبی را با همراهان گرامی در میان گذاشتیم. در این شماره در ادامه و در بخش پایانی این یادداشت چند نکته جالب و کوتاه درباره این نویسنده و به ویژه در خصوص رمان مشهورش «جنایت و مکافات» خواهد آمد.

1. داستایفسکی یک شغل نظامی را رها کرد: پدر این نویسنده ، یک جراح بازنشسته با خصوصیات اخلاقی سفت و سخت، ترتیبی داده بود که پسرش به عنوان یک مهندس نظامی آموزش ببیند. با این حال داستایفسکی همواره به سمت ادبیات گوتیک و رمانتیک کشیده میشد و دوست داشت بنویسد. با وجود فارغ التحصیلی از آکادمی مهندسی نظامی در سنپترزبورگ در سال ۱۸۳۴ و دست یابی به درجه ناوبان دوم، داستایفسکی استعفا داد تا خودش را کاملاً وقف مهارتی که داشت کند. 2. کارهای اولیه او به خاطر بینش روانشناسانه مورد تحسین قرار گرفتند. در سال ۱۸۴۶ داستایفسکی اولین رمان کوتاهش «بیچارگان» را منتشر کرد. روایت عشق میان دختر جوان و مرد مسنی که هر دو فقیرند، با نامه نگاری با هم در ارتباطند و دختر به ازدواج با خواستگار بی ارزش، اما پولدارش تن میدهد. این داستان فشار روحی طاقتفرسای ناشی از فقر را توصیف میکند. داستایفسکی یک نسخه از آن را به دوست شاعرش، نیکلای نکراسوف، نشان داد. او به شدت تحت تأثیر عمق و کشش عاطفی کتاب قرار گرفت و فوراً آن را نزد ویساریون بلینسکی، منتقد بزرگ ادبیات روسیه برد. بلینسکی داستایفسکی را استعداد بزرگ آینده روسیه خواند. 3. داستایفسکی مدتی را در زندان سپری کرد: در دوره ای که داستایفسکی «بیچارگان» را مینوشت، در بحثهایی با دیگر روشنفکران جوان شرکت میکرد؛ عمده مباحث مربوط به سوسیالیسم، سیاست و سیستم ارباب-رعیتی روسیه بود که رعایای روستایی را تحت کنترل صاحب زمین نگه میداشت. در سال ۱۹۸۴ داستایفسکی و سایر اعضای گروه مباحثه را به ظن فعالیت انقلابی بازداشت کردند. او چندین ماه را در زندان فلاکتباری گذراند و نهایتاً به میدان اصلی شهر برده شد تا اعدام شود. در آخرین لحظات عفونامه آنها از طرف تزار رسید و کاشف به عمل آمد که کل سناریو، از زندان تا نمایش اعدام، بخشی از مجازاتشان بوده است. این تجربه تأثیر عمیقی بر داستایفسکی داشت؛ اعتقادات عمیق مذهبی در او جانی دوباره گرفت و الهامبخش مباحث اخلاقی مطرح شده در «جنایت و مکافات» شد.

4. «جنایت و مکافات» ابتدا راوی اول شخص داشت: داستایفسکی میخواست «جنایت و مکافات» را از زبان اول شخص روایت (و اعتراف) کند. ولی نهایتاً راوی را به دانای کل سوم شخص تغییر داد که به خواننده اجازه میدهد در روح آسیبدیده و زجر کشیده شخصیت اصلی کتاب غرق شود.

5. راسکولنیکف مجموعه ای متضاد از انگیزه های اخلاقی و غیر اخلاقی است. راسکولنیکف سخاوتمند و قهرمان است، اما در دام ایدئولوژی خود گرفتار میشود. او گرفتار این ایده میشود که میتواند قتل به خصوصی را مرتکب شود و از مجازات اخلاقی مصون بماند؛ چون شرایط مالی ای که حاصل این قتل خواهد بود، به او امکان خواهد داد تا به نوع بشر از طریق استعدادهای برترش منفعت برساند. این گونه جرم خشونتبارش را توجیه میکند. در عین حال، در دادگاه همین قتل، جزئیات ماجرای کمکش به همدانشگاهی مبتلا به سل را میشنویم. وقتی که دانشآموز مسلول مرد، راسکولنیکف به پدر فقیر او کمک کرد و وقتی خود پدر مرد، هزینه کفن و دفن او را نیز تقبل کرد. 6. داستان ۲۵ فیلم از «جنایت و مکافات» اقتباس شده. فیلم صامت راسکولنیکف ساخته شده در سال ۱۹۲۳ توسط کارگردان آلمانی، رابرت وین (همچنین کارگردان شاهکار اکسپرسیونیستی «کابینه دکتر کالیاری») به عنوان یکی از اولین اقتباسها از کتاب عرضه شد. فیلمها و نسخه های تلویزیونی بسیار دیگری نیز از جمله تولیدات آمریکایی، ژاپنی، فنلاندی، هندی، شوروی و بریتانیایی بعد از آن از «جنایت و مکافات» اقتباس کرده اند. 7. اما نه توسط آلفرد هیچکاک: نه به این دلیل که هیچکاک «جنایت و مکافات» را پایینتر از سطح استعداد و توانایی خویش میدید. جاناتان کو در گاردین از فرانسوا تروفو نقل میکند که یک بار او از هیچکاک پرسید، چرا نسخه ای سینمایی از «جنایت و مکافات» نمیسازید؟ پاسخ هیچکاک این بود: «در کتاب داستایفسکی تعداد بسیار، بسیار زیادی کلمه هست که هر کدام آنها نقش بخصوصی دارند، برای تبدیل بهینه آنها به المانهای سینمایی که جایگزین لغات باشند، باید فیلمی شش تا ده ساعته ساخته شود. در غیر این صورت نتیجه کار رضایتبخش نخواهد بود.»

«پرستو ولدخان»

* گلواژه: کسى که چشم دوزد به آنچه از دنیا در دست مردم است، اندوهش به درازا کشد و آنچه را خداوند برایش روزى ساخته بد شمارد و زندگى بر او ناگوار گردد. حضرت محمد (ص)

..........فناوریهای امیدبخش

* محصولات Apple و قابلیتهای تازه در حوزه دسترسی کاربران معلول: امسال در کنفرانس سالانه کمپانی Apple، یا آنچه که در میان اهل فن با عنوان «WWDC» شناخته میشود، طبق معمول هر سال، بخشی هم به قابلیتهای تازه در حوزه دسترس پذیری کاربران معلول و نابینا اختصاص داشت که قرار است پاییز امسال در محصولات Apple شامل macOS Mojave, iOS 12, tvOS و watchOS 5, در اختیار این گروه از کاربران قرار گیرد. در این نوشتار کوتاه سعی خواهیم کرد در کمال اختصار، به اهم این قابلیتهای تازه اشاره ای بکنیم. مثل همیشه، اضافه شدن صداهای جدید به Voice over، مهمترین خبر در این حوزه است که البته هنوز نام فارسی در میان صداهای تازه دیده نمیشود و علاقمندان Apple همچنان چشم انتظار نشسته اند. چهار صدایی که اضافه شده شامل دو صدای مرد و زن برای انگلیسی به لهجه ایرلندی و دو صدا هم برای انگلیسی آفریقای جنوبی میشود. از پاییز امسال، دارندگان ساعت Apple میتوانند از قابلیت Walkie Talkie استفاده کنند. به کمک این قابلیت میتوانیم بدون نیاز به تلفن یا اینترنت، با سایر دارندگان Apple Watch که در اطرافمان هستند ارتباط صوتی رایگان برقرار کنیم. قابلیت دیگری که از پاییز آینده در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت، پشتیبانی از دستخط در موتور نویسه خوان نوری در iWork است. «iWork»، نام مجموعه اپلیکیشنهایی است که بر روی IOS و MAC نصب میشود و امکاناتی نظیر آنچه در Office در اختیار کاربران است را در محصولات Apple فراهم میکند. در حال حاضر بسیاری از گروههای کاری که به شکل دورکاری در نقاط مختلف یک کشور یا حتی جهان با هم همکاری میکنند، از iWork برای اشتراک گذاری پروژه ها یا رد و بدل کردن دستورهای مختلف استفاده میکنند. خیلی وقتها پیش میآید کسی بخواهد از طریق iWork نوشته ای را به صورت دستخط با سایر کاربران به اشتراک بگذارد. حالا در بروز رسانی تازه Apple، کاربران نابینا هم میتوانند به کمک قابلیت OCR تعبیه شده در iWork، دستنوشته ها را هم مطالعه کنند. البته این قابلیت فعلاً فقط برای دستنوشته های انگلیسی در اختیار کاربران قرار گرفته است.

دو قابلیت تازه در Mac هم صاحبان لپتاپهای Apple را خوشحال کرده. قابلیت اول، امکان استفاده آسانتر کاربران نابینا از Touch bar در Mac است که به این کاربران امکان میدهد میانبرهای کارآمدی را برای انجام عملیاتهای مختلف در این touch bar تعبیه کنند. قابلیت دوم هم امکانی است با نام Dark Mode که به macOS Mojave اضافه شده و به کاربران کمبینا امکان میدهد نور صفحه را به گونه ای تنظیم کنند که بتوانند به شکل آسانتری محتوای پنجره را مطالعه کنند. خبر خوشحال کننده اینکه Apple متعهد شده است سیستم عاملهای جدید روی محصولات قدیمی هم قابل نصب باشد. مثلاً در مورد IOS 12، این سیستم عامل حتی بر روی iphone 5 هم قابل نصب خواهد بود.

.......کشکول

* جدول کلمات پنهان: در این جدول ابتکاری سه سری سؤال وجود دارد. دو سری سؤال که پاسخ آنها سه حرفی است و سری سوم که شامل مجموع جواب پاسخهای دو سری دیگر است یک پاسخ شش حرفی دارد. به عبارت ساده تر پاسخ سؤالات سری سوم یک کلمه شش حرفی است که با پاسخهای دو سری سه حرفی دیگر ساخته شده است. پس از هر گروه سؤال عددی از از 1 تا 6 برایتان آوردیم که نشان دهنده حرف مربوط به رمز 17 حرفی است. مثلاً اگر در سؤالی عدد 5 را نوشته ایم، یعنی حرف پنجم در آن پاسخ یکی از حروف رمز جدول است. پس از پاسخ به سؤالات با پشت هم چیدن حروف بدست آمده به رمز 17 حرفی ما میرسید. مثال گروه اول: (مادر ترکی-چوب مخصوص بوجاری-فرشته آب در قدیم) (6) پاسخ: (آنا-هید-آناهید) (حرف رمز د) سؤالات: گروه اول: (مادر ترکی-چوب مخصوص بوجاری-فرشته آب در قدیم) (6) گروه دوم: (نیشتر رگزن-نی توخالی-غده فوق کلیوی) (6) گروه سوم: (ماه پاییزی-شهد-یکی از هفت آتشکده پارسیان) (6) گروه چهارم: (پدر بزرگ-معدن-اجداد) (4) گروه پنجم: (پرنده آش سرد کن-مذهب-نوعی کنسرو ماهی) (1) گروه ششم: (مانوس-ابریشم پست-دزدی از صندوق) (3) گروه هفتم: (اشاره به نزدیک-زنگ و جرس-خدای آسمان هندوها) (3) گروه هشتم: (ماه شروع مدارس-پسوند محافظت-بامحبت) (2) گروه نهم: (افسانه-همراه شکر-مرز حکومت تیموریان) (5) گروه دهم: (درخت اعدام-دهکده نیما-از پادشاهان هخامنشی) (3) گروه یازدهم: (خم زلف-پسوند آلودگی-درخشنده) (4) گروه دوازدهم: (خزنده گزنده-کمربند پشمی-سرلشگر فرنگی) (1) گروه سیزدهم: (خودداری-همراه کلنگ-پرندگان نابود کننده سپاه ابرهه) (5) گروه چهاردهم: (کمانگیر معروف-حیوان نجیب-نام پدر داریوش اول) (6) گروه پانزدهم: (کلام پرسش-صف-تفسیر اوستا) (1) گروه شانزدهم: (آن سوی سقف-خوشحال-نوازنده عصر ساسانی) (4) گروه هفدهم: (استان کویری-غبار نرم-پدر بهرام گور) (3) شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: نکته ها هست بسی محرم اسرار کجاست.

* جدی نگیرید: تو این گرما حتی کولرم جواب نمیده. فقط سین میکنه! - برنامه روزانه ادارات دولتی: ۸_۹: ورزش صبحگاهی ۹_۱۰: تایم صبحانه ۱۰_۱۳: «به ارباب رجوع پاسخ دادن «مدارکت ناقصه، بعد از ناهار بیا» ۱۳_۱۴: تایم ناهار و نماز ۱۴_۱۷: سیستم قطع شده برو فردا بیا! - رفتم یه جا مصاحبه کاری، یارو گفت: نظرتون در مورد آپارتاید چیه؟ گفتم والا من کارم کامپیوتره، اطلاع دقیقی ندارم، ولی مادرمینا تاید فقط سافتلن استفاده میکنن. گفت مرسی تشریف آوردید. من همین الان تصمیم گرفتم شرکتو تعطیل کنم. یعنی میخوام بگم بحران اقتصادی همه شرکتارو فلج کرده! - طرف عکس آب پرتقال و عسل و کره و تخم مرغ آبپز گذاشته اینستا نوشته یه صبحونه ساده ‏بعد همینو ما هفته پیش به عنوان شام گذاشتیم جلو عموم کلی هم تشکر کرد, تازه ما آب پرتقال هم نداشتیم! - ‏‏رو آسفالت راه میری قشنگ میفهمی داری ذوب میشی و قدت کوتاه تر میشه، من ۱۸۶ بودم راه افتادم الان رسیدم خونه فکر کنم صد و چهل و خورده ای شدم!

* کوتاهترین ازدواج تاریخ؛ طلاق بعد از ۱۵ دقیقه! یک زوج جوان در دبی میتوانند رکورد کوتاهترین ازدواج تاریخ را به نام خود ثبت کنند، چون داماد کمتر از ۱۵ دقیقه بعد از ازدواجشان عروس را طلاق داد. شاید فکر کنید چه اتفاقی ممکن است روی زمین بیفتد که کسی همسرش را به این سرعت طلاق دهد. در این مورد خاص، پاسخ پول است! در واقع مهریه ای که داماد توافق کرده بود به پدر عروس بپردازد. داماد توافق کرده بود ۱۰۰ هزار درهم (۲۷۲۲۴ دلار) به پدر عروس بپردازد، ۵۰ هزار دلار به محض امضا کردن سند ازدواج و ۵۰ هزار درهم هنگام ترک محضر. داماد قسمت اول پول را همان طور که قرار گذاشته بودند پرداخت کرد، اما بعد از اینکه با عروس دفتر ازدواج را ترک کرد پدرزنش نیمه دوم پول را طلب کرد و داماد از او خواست پنج دقیقه صبر کند، پول در ماشین است و جای نگرانی نیست. اما پدر عروس اصرار کرد داماد باید یکی از دوستان یا بستگانش را برای آوردن پول از ماشین بفرستد. این بحث در حضور دوستان و خانواده تازه عروس و داماد اتفاق افتاد و باعث شد داماد احساس توهین و تحقیر کند. بنا بر این به دفتر ازدواج و طلاق برگشت و همسرش را طلاق داد. او به پدر عروس گفت دخترش را نمیخواهد و وقتی هنوز امضای ازدواجشان خشک نشده بود زنش را طلاق داد.

* ۱۰ سؤالی که برای غلبه بر موانع باید از خود بپرسید: در اوایل شروع دوره کاری، بسیاری از افراد یاد میگیرند که برای کنار آمدن با چالشهای بین فردی در محل کار باید احساسات خود را کنار بگذارند. هوش هیجانی چیزی نیست که در مدرسه کسب و کار آموزش داده شود و قابلیت مدیریت کردن تعاملات استرسزا به صورت پیشفرض در رهبران وجود دارد. مطالعات جدید انجام شده در مدرسه کسب و کار لندن بر این نکته تأکید دارد که مدیران باید فرهنگی را به وجود بیاورند که از بیان احساسات حمایت کند. سرکوب احساسات تنها منجر به خشم و ایجاد درگیریهای حل نشده در محیط کاری میشود. در حالی که بیش از حد احساسی بودن در محل کار هم اصلاً خوب نیست، برای به دست آوردن یک تعادل و رویکرد سالم برای بیان احساسات شخصی، راههای زیادی وجود دارد. مهارتهای ارتباطی و مهارت حل تضادها از جمله مهارتهایی هستند که باید در رهبران وجود داشته باشد و تنها در این صورت است که مدیران میتوانند احساسات شخصی خود و دیگران را کنترل کنند. فارغ از همه اینها، احساسات آن چیزی است که از ما یک انسان میسازد. بدون احساسات ما چگونه میتوانیم ارتباط برقرار کنیم، با دیگران مرتبط شویم و تصمیمات مهم بگیریم؟ با ایجاد یک ساختار قدرتمند از انعطاف پذیری احساسی، شما قادر خواهید بود که آسانتر، روابط پایدار را شکل دهید و حفظ کنید. همچنین، افرادی که از نظر احساسی انعطاف پذیر هستند، معمولاً درک عمیقتری از هدف دارند و در کاری که انجام میدهند معنای بزرگتری مییابند. هنگامی که شما از لحاظ عاطفی رضایت کامل داشته باشید، شما در موقعیتی عالی برای مدیریت چالشهای زندگی قرار دارید و میتوانید در تعاملات اجتماعی سطح بالا، ذهن خود را باز نگه دارید. البته میزان انعطاف پذیری در افراد متفاوت است. وجود انعطاف پذیری احساسی در یک شخص شاید ریشه ای ژنتیکی داشته باشد، اما بیشتر آن از طریق تجربه در زندگی به دست میآید. 10 سؤالی که در ادامه آورده شده است به شما کمک میکند تا وضعیت خود در زمینه انعطاف پذیری احساسی را بهبود دهید و بتوانید بهتر بر موانع فائق بیایید. 1- وضعیت چگونه است؟ 2- آیا این وضعیت چالش بر انگیز یا حوصله سر بر است؟ 3- آیا افکار من در این لحظه بازتابی از احساساتی مانند ترس، اعتقادات خود محدود کننده یا ذهنیت بسته است؟ 4- حالت من موقع فکر کردن به این احساسات چگونه است؟ (آیا افکار من باعث ورود استرس یا آرامش به زندگیم میشوند؟) 5- آیا مطمئن هستم که افکارم در مورد این وضعیت، واقعی و هدفمند هستند؟ 6- بدون این افکار، حال من چطور خواهد بود؟ (آیا آرامش بیشتری خواهم داشت؟) آیا می توانم این افکار را رها کنم؟ 7- آیا حد اقل یک مورد احتمالی در مورد این وضعیت وجود دارد؟ 8- آن یک کاری که اگر انجام شود، من را یک گام به جلو میبرد چیست؟ 9- وقتی که تصور میکنم این کار را انجام داده ام و یک گام به جلو رفته ام، احساس من چیست؟

10- آیا میتوانم این کار را انجام دهم؟ آیا اصلاً تمایل به انجام آن دارم؟ اگر بله، چه وقت؟ وقتی که شما از افکار و واکنشهای خود آگاه هستید و اگر آنها به برخی چالشهایی که شما با آنها رو به رو هستید مرتبط هستند، شما در واقع قدم اولین را در مسیر ایجاد انعطاف پذیری احساسی برداشته اید.

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: 1. نرد 2. کرونا 3. تجدید نظر 4. هره 5. هاوشت 6. اسپیرومتری 7. هیولا 8. سی سی 9. تاتامی 10. بیمه 11. سرپاس 12. یاخته 13. مخالفت 14. حلقه 15. رواهش 16. ماهی فروش 17. آنارشیسم 18. سوشیانت 19. روادار 20. رود ارس 21. ریگا 22. کاروند 23. جلاد 24. آلیس 25. سیسبا 26. تیمبو.

* حرفهای تکان دهنده: در زندگی مهم این نیست که به ایده آل زندگیتان برسید، بلکه مهم این است که در مسیر رسیدن به ایده آل زندگیتان حرکت کنید. الهی قمشه ای - سه چیز موجب نجات انسان خواهد بود: بازداشتن زبان از بدگویی و غیبت مردم، خود را مشغول به کارهایی کردن که برای آخرت و دنیای انسان مفید باشد و همیشه بر خطاها و اشتباهات خود ناراحت باشد. امام سجاد (ع) - بندگان مرا آگاه ساز که من بسیار آمرزنده و مهربانم. حجر، آیه ۴۹