به گزارش ایران سپید «سعادتمند حقیقی کسی است که علی را در حیات او و پس از رحلتش دوست بدارد.» این جملات بخشی از سخنان پیامبر اکرم(ص) درباره مولای متقیان(ع) است که در میان جمعی از یاران خویش به آن اشاره کردند.
13 رجب سالروز ولادت با سعادت پیشوای متقیان، علی بن ابی طالب(ع) است. والامقامی که پروردگار، خانه مقدس خویش را مامنی امن برای لحظه میلادش قرار داد و اینگونه فاطمه بنت اسد از پرهیزگارترین بانوان و همسر گرامی حضرت ابوطالب(ع) به فرمان خدا، قدم در آن گذاشت تا عرشیان او را برای تولد مولود کعبه یاری رسانند.
حضرت علی(ع) نخستین فردی بود که پس از برگزیدن شدن حضرت محمد(ص) به مقام نبوت به اسلام ایمان آورد و در مدت سه سال دعوت مخفیانه و پس از آن دعوت آشکار به اسلام، آن بزرگوار را در مسیر سنگین رسالت یاری رساند.
سیره و روش حضرت علی(ع) از سرسپردگی کامل او در برابر فرمان پروردگار نشات می گرفت و بر پایه اسلام ناب محمدی شکل گرفته بود تا فریاد حق طلبی اش را از میان کفر و نفاق به گوش پیروان خویش برساند و اینگونه نهال نورسیده اسلام را جانی تازه بخشد.
پس از هجرت پیامبر اسلام(ص) به مدینه، حضرت محمد(ص) فرمان برادری مسلمانان را صادر کردند و با امیرمومنان(ع) پیمان برادری و اخوت بستند. در این زمان حضرت علی(ع) آیه های قرآن را با دقت می نگاشتند و به همین دلیل این امام همام را از کاتبان وحی و حافظان قرآن به شمار می آورند.
پیامبر اکرم(ص) پس از پایان مراسم حج در آخرین سال زندگانی پر برکتشان، در خطبه ای حضرت علی(ع) را به عنوان جانشین و برادر خویش معرفی کردند و فرمودند:«هر کس که من مولا و رهبر او هستم، علی هم مولا و رهبر او است.»
علی ابن ابیطالب(ع) به دلیل شرایط خاص آن روزگار از حکومت کناره گرفت و به هدایت و راهنمایی جامعه پرداخت اما پس از 25 سال دوری از حکومت، خلافت را برعهده گرفت تا اینگونه عدالت راستین و اسلام ناب محمدی را گسترش دهد.
سرانجام دشمنان خاندان اهل بیت(ع) در 19 رمضان 40 هجری در هنگام انجام دادن فریضه الهی آن امام همام را مجروح کردند و در نهایت حضرت علی(ع) پس از 2 روز در 21 رمضان به شهادت رسید.
سیزدهم رجب افزون بر شادمانی میلاد مظهر عدالت و خردورزی به عنوان روز «پدر»، حریم و حرمت مقام بلند ایشان را یادآور می شود و چه نیکو روز میلاد مولای پرهیزگاران که از سلسله بزرگترین، مهربان ترین و بهترین پدران امت محسوب می شود، به نام روز پدر برگزیده شده است.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز ولادت نخستین پیشوای شیعیان با حجت الاسلام «علی کرمی فریدنی» استاد حوزه علمیه قم، پژوهشگر امور دینی و از مترجمان قرآن کریم به گفت وگو پرداخته است.
حضرت علی(ع)؛ بزرگمرد تاریخ بشریت
حجت الاسلام علی کرمی، علی ابن ابیطالب(ع) را آینه دار حق دانست و گفت: تمامی انسان ها به عنوان امانت دار خداوند شناخته می شوند و به این مساله در دین های مختلف نیز اشاره شده است که افراد می توانند با درجه های متفاوت، آینه دار صفت های خداوند شوند. برخی از انسان ها تنها به میزانی که دارای قوه اندیشه و اختیار هستند نوعی از این کمال را آشکار می سازند و گاهی هم از آن سوءاستفاده و به درجه پایینی سقوط می کنند. هر چه فرد کمال بیشتری داشته باشد، به عظمت و صفت های کبریایی پروردگار پی می برد و کامل می شود. راز رسیدن به این مرتبه درباره امیرمومنان(ع) در سه مساله وراثت، تربیت و اخلاق بود زیرا آن بزرگوار در دامان افرادی همچون پیامبراکرم(ص) و حضرت خدیجه(س) رشد یافت و با تلاش خود در عرصه اخلاق به عنوان الگوی انسان ها شناخته شد.
تنها حضرت علی(ع) بود که در میان مردم روزگار خویش در حال عبادت و نماز انفاق می کرد و از زکات غفلت نداشت و در هنگامه جنگ نگاهی به آسمان داشت و نگران نماز اول وقت بود. در واقع مولای متقیان از تمامی ظرفیت وجودی خود برای رسیدن به قرب الهی در زندگی بهره برد.
حکومت مولای متقیان مظهر تحقق عدالت در جامعه اسلامی
استاد حوزه علمیه قم حکومت آن حضرت(ع) را نمونه کامل یک حکومت عادل ارزیابی کرد و بیان داشت: حضرت علی(ع) در دوران حکومت خویش نمونه ای از نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی را به بشریت ارایه کرد که تا کنون نیز در جهان بی سابقه بوده است. رعایت تمامی حقوق شهروندان و تحقق عدالت در تمامی مکتب ها و مذهب ها یک اصل مشترک است که باید به عنوان یک برنامه منسجم و نظم یافته میان دولتمردان و مردم پذیرفته شود و تبعیضی در آن وجود نداشته باشد. برخورداری از متخصصان و امانت داران در جامعه، دیگر اصلی است که باید بدان توجه کرد و مجریان و کارگزاران بایستی بر پایه قوانین رفتار کنند و حقوق تمامی شهروندان را در نظر داشته و نقدپذیر باشند. وقتی که به عدالت گستری توجه شود، عدهای از افراد که در جامعه تحمل این مهم را دارا نیستند، هرگز تاب نمی آورند، سر به طغیان بر میدارند و به شورش و براندازی می اندیشند تا بتوانند از منافع نامشروع خویش دفاع کنند و آن را با هیاهو تثبیت سازند و همین تفکر باعث شد تا عدالت خواهی چون علی(ع) را به شهادت برسانند.
مهرورزی و توجه به حقوق شهروندی سرلوحه سیاست های حکومت امیرمومنان(ع)
حجت الاسلام کرمی توجه و خدمت به مردم در جهت تحقق عدالت اجتماعی را از اولویت های حکومت حضرت علی(ع) دانست و اظهار داشت: علی ابن ابیطالب(ع) همواره عدالت فراگیر را در نظر داشت تا حق هر فرد را چنان که شایسته است، بپردازد. نخستین پیشوای شیعیان بر خلاف معاویه که به رییسان قبیله ها تکیه می کرد تا بتواند آنان را جذب کند، بیش از همه به مردم می اندیشید و آنها را یاری می کرد تا از قید آداب و سنت جاهلیت و نژاد پرستی، رهایی یابند و به رشد فکری برسند. ایشان همواره می کوشید با رعایت حقوق شهروندی و مهرورزی، مردم را در متن مسایل روز قرار دهد تا همگان احساس مسوولیت کنند، چون اگر مردم از آگاهی و رشد بیشتری برخوردار شوند، علیه تباهی و فساد قیام می کنند و همین خواسته مشروع علی(ع) بود.
اگر در جوامع کنونی حکومت ها، ستون و پایه خود را مردم در نظر بگیرند، از تحرک های برخی از افراد، ترسی نخواهند داشت زیرا رضایت مردم، سبب همراهی آنها با حکومت خواهد بود. مردم دریای بیکرانی هستند که اگر به حکومت اعتماد و اطمینان داشته باشند و مسیر حرکت یک نظام را در جهت ایجاد عدالت، رفاه اجتماعی و مصالح عمومی ببینند، در برابر توطئهها و کاستیها صبر میکنند و در صورت لزوم به دفاع از حکومت در برابر دشمنان می پردازند.
رویکرد دینی به سیاست، نگرشی اخلاقی و ارزش مدار
این پژوهشگر امور دینی، اخلاق مداری را مبنای سیاست عنوان کرد و یادآور شد: نگرش های متفاوتی میان رسیدن به هدف های سیاسی و زمینه هایی که می توان برای دستیابی به آن هدف استفاده کرد، وجود دارد. نگرش نخست واقع گرایانه و قدرت محور به سیاست محسوب می شود اما نگرش دوم برمبنای ارزش و اخلاق قرار دارد. بنابراین می توان یک رویکرد را رویکرد واقع گرایانه به سیاست تلقی کرد که هدف آن ایجاد نظم، امنیت و جلوگیری از هرج و مرج است و سیاست در واقع وسیله ای برای حفظ چگونگی پایه های قدرت به شمار می آید. بنابراین مهمترین مساله سیاست، حفظ قدرت تلقی می شود اما به طور متقابل رویکرد دیگری که رویکرد دینی به سیاست است نگرشی اخلاقی و ارزش مدار به شمار می رود. در این نگاه نه سیاست به خودی خود هدف است و نه قدرت سیاسی، بلکه اهدافی همچون عدالت و خیر برای انسان و جامعه انسانی ترسیم می شود و وظیفه سیاست، بستر سازی و آماده کردن شرایط برای وصول به این آرمان های بنیادی و اساسی است. در واقع راستی و پرهیز از فریبکاری قاعده اساسی حکومت امام علی(ع) بود که در خط مشی های سیاسی او در دوران حکومت و پیش از آن قرار داشت و همواره به آنها تاکید کرد و رفتار سیاسی ایشان در این چارچوب معنی دار شد.
وظیفه مردم و حکام در منشور اخلاقی و سیاسی امام علی(ع)
وی با اشاره به وظیفه های اخلاقی و سیاسی مردم در برابر حاکمان و مسوولان جامعه از طرف حضرت علی(ع) بیان داشت: در منشور سیاسی علی(ع) مردم باید در انتخاب حاکمان به سوابق کاری آنها توجه داشته باشند. رعایت تناسب میان فرد و مسوولیت، یکی دیگر از ملاک های انتخاب کارگزاران به شمار می رود. برای انتخاب افراد در پست های مختلف مساله تناسب ویژگی ها و تخصص های آنان بسیار مهم است زیرا رعایت نکردن این ملاک ها سبب هدر رفتن نیروها، امکانات، ناامیدی متخصصان و آسیب اجتماعی می شود.
امام علی(ع)؛ الگوی مردان مسلمان
حجت الاسلام علی کرمی با اشاره به الگو بودن نخستین پیشوای شیعیان برای مسلمانان اظهار داشت: امیرمومنان(ع) به عنوان یک همسر و پدر به بهترین شکل ممکن در تمام دوران زندگانی خویش ایفای نقش کرد و از ایشان به عنوان الگوی کامل در تمامی زمینه ها می توان نام برد. تاریخ صدر اسلام بیانگر رشادت و مردانگی این بزرگمرد در تمامی عرصه های مختلف است که همگی بر مقام و جایگاه والای آن حضرت دلالت دارد. برای مردان جامعه ما بهترین الگو و اسوه، مولای متقیان به شمار می رود که در شجاعت، ایمان، اخلاص و مردانگی سرآمد تمامی دوران به شمار می رود. بنابراین باید چگونگی الگوگیری از این بزرگان در مسیر کارهای اساسی صورت گیرد تا هم شخصیت و هم جایگاه اهل بیت(ع) برای مردم جامعه روشن و شیوه بهره گیری از سیره و رفتار آنان تشریح شود که این وظیفه بر عهده نخبگان و اندیشمندان است. بایستی شیوه امام(ع) در مباحث مختلف خانواده مانند سیره همسرداری و پدرانه بودن ایشان، بازگو شود تا همگان از ابعاد گوناگون شخصیت آن بزرگوار آگاهی یابند. انتخاب سالروز میلاد ایشان به عنوان روز پدر بهترین انتخاب ممکن بوده است و باید تلاش کرد تا در این روز به ابعاد فردی و خانوادگی ایشان بیشتر توجه شود تا زمینه الگوگیری از وی برای همه افراد جامعه به ویژه مردان فراهم شود.