به گزارش ایران سپید به نقل از روزنامه همدلی دکتر «محمود خان میرزا حسابی»، معروف به پروفسور حسابی، که از او با عنوان پدر علم فیزیک ایران یاد می کنند. زاده سوم اسفند ۱۲۸۱ از دیار تفرش. در چهار سالگی به همراه اهل خانه به سوریه می رود و تحصیلات پایه را با غم فراق وطن در مدرسه کشیش های فرانسوی شهر بیروت آغاز می کند. همزمان، مادرش ادبیات و تعلیمات دینی هم به او آموزش می دهد. قرآن و دیوان حافظ را از بر می کند و گوش هوشش از همان زمان با علم و ادب آشنا می شود. دوران متوسطه تحصیلش با جنگ نخست جهانی هماهنگ می شود و به همین سبب دو سال در خانه ادامه می دهد چرا که آشوب جنگ، منجر به تعطیلی مدارس شده بود.

بعد از آن به کالج آمریکایی می رود و در سن ۱۷ سالگی لیسانس ادبیات و دو سال بعد لیسانس بیولوژی اش را کسب می کند. پس از آن به رشته مهندسی راه و ساختمان رفته و بعد از کسب مدارک لازم، به جهت دستگیری از خانواده در شرکت راه سازی فرانسه مشغول به کار می شود. این شرکت بعد از مدتی به پاس زحمات و قدردانی از او با اعزامش به فرانسه، امکان تحصیل را در آن شهر برایش فراهم می آورد. در آنجا به مدرسه عالی برق پاریس می‌رود و یک سال بعد فارغ التحصیل می شود. مدتی در معادن آهن شمال فرانسه و معادن زغال سنگ «سار» مشغول می شود اما به جهت روحیه علمی و دلمشغولی‌هایش به تحصیل بر می گردد و به دانشگاه سوربن راه می یابد.

در سن ۲۵ سالگی دانشنامه دکترای فیزیکش را با ارائه رساله ای تحت عنوان «حساسیت سلول های فتو الکتریک» با نمره عالی دریافت می کند. دکتر حسابی علاوه بر علم به هنر نیز تا حدودی مسلط بود. ویلون و پیانو را خوب می نواخت و با موسیقی کلاسیک شرقی و غربی آشنا بود. دو نشان معتبر هم داشت، یکی «کوماندو دولا لژیون دونور» و دیگری «افیسیه دولا لژیون دونور». کسب مدارک تحصیلی فراوانی به او نسبت داده اند، از جمله؛ لیسانس ادبیات، ریاضیات، ستاره شناسی، زیست شناسی، مهندسی برق، مهندسی معدن و دکترای فیزیک از دانشگاه های معتبری چون سوربن، پرینستون، شیکاگو و تهران. در دوران پهلوی، هم وزیر آموزشو پرورش بود هم سناتور. بعد از انقلاب عشق به وطن بر آن داشتش تا در تعهدی خستگی ناپذیر فرزندان ایران زمین را با علوم نوین آشنا کند که به همین جهت او را پدر علوم نوین ایران می‌نامند. از دیگر خدمات بی دریغش تاسیس دارالمعلمین و دانشسرای عالی، دانشکده های فنی و علوم دانشگاه تهران، نگارش ده ها کتاب و جزوه و راه اندازی و پایه گذاری فیزیک و مهندسی نوین است.

شایعات:

شایعاتی نیز بعد از مرگ دکتر انتشار یافت که بارز ترینشان شاگردی نزد «آلبرت انیشتن» بود و عکسی نیز از انیشتین و مردی شبیه دکتر حسابی وجود دارد. اما ایرج پسرش آن را تکذیب می کند و عکس را متعلق به «کورت گودل» می داند. ایرج اعتقاد دارد چنین شایعاتی برای تخریب چهره سر شناس پدرش مطرح شده اند. درباره اعطای عنوان مرد علمی ۱۹۹۰ که عده ای مدعی شدند آن را به رشوه گرفته است، هم طی مصاحبه ای اضافه کرده است؛ «ما حتی به قدر کافی پول نداشستیم تا خانه پدری دکتر را از گرو بانک درآوریم، چطور می توانسته ایم به حساب آن مردی که او را برگزیده آنقدر پول واریز کنیم؟ در موزه خانه ایشان مدارک لازم برای اثبات دریافت تقدیر نامه هایی از آکادمی علوم نیویورک، فرانسه و قصر پاریس موجود است. چطور چنین مردی نمی توانسته معادلات ساده دوره متوسطه را حل کند؟ شما در صحت گفتار ما شک دارید، آیا بدین مراکز نیز شک دارید؟»