کد خبر: 12545
شیدا، تصنیف سازی در میان مردم
شاید بتوان آغازگر مسیر تصنیفسازی به شیوه امروزی در ایران را «علی اکبر شیدا» به حساب آورد. او از نخستین تصنیف سازانی بود که این فرم موسیقایی را به میان مردم آورد.

به گزارش ایران سپید ویژگی شیدا آن بود که او موسیقی هم سلکان خود را در محافل عارفانه محدود نساخت و آن را با حضور در موسیقی رایج مجالس عموم مردم با نوع علائق مردم که در سبک ضربی تصنیفهای مردمپسند رایج بود، پیوند زد. او به تعبیر یحیی آرین پور به تصنبف سر و صورتی داد.

ژوکوفسکی که به جمعآوری تصنیفهای ایرانی علاقه داشت به تصنیفی اشاره میکند که در سال ۱۸۸۵ آن را در اصفهان و در سال ۱۸۹۹ آن را در تهران شنیده است به نام «سلی جانم» که هم ترانه ای عاشقانه است و هم گریزی به اتفاقات تاریخی دربار دارد و نکته جالب اینجاست که ترجیعبند این تصنیف «در خم زلفت، دل شیدا شکست» است که تکرار میشود و نشان دهنده استفاده خوانندگان تصنیف از ترجیع بند مشهور شیداست (که البته در تصانیف آن زمان امر رایجی بوده است). توجه به تاریخ ثبت ترانه توسط ژوکوفسکی نشان میدهد که شیدا در ۴۰ سالگی به آن درجه از نفوذ رسید که در اصفهان برای مردم آشنا بوده و تصنیف معروف در خم زلفت مربوط به دوران میان سالی و پیش از زندگی او در تهران است.

شیدا در زمان حیات، آن طور که باید از سوی اهالی موسیقی مورد توجه نبوده و به نظر میرسد توجه جدی به شیدا و سهم او از زمان آغاز کار رادیو ایران شروع میشود که به عنوان یک رسانه با مخاطب گسترده نیازمند موسیقی مورد پسند همه مردم بوده است. تصنیفهایی که شیدا ساخته بود و سبک کار او خیلی بهتر از سبک کار تصنیف خوانانی مانند «عبدالله دوامی» و «رضا قلی خان تجریشی» که به همراه درویش خان برنامه اجرا میکردند، مورد استقبال عامه قرار گرفت و در واقع استقبال مردم ایران بود که شیدا را دوباره به مرکز توجه در موسیقی معاصر برکشید. از این دوره به بعد با همت روحالله خالقی، جواد معروفی، بزرگ لشکری و پرویز یاحقی و با صدای مرضیه، پوران، نادر گلچین، عبدالوهاب شهیدی، پروین و بعدها سیما مافیها، سیما بینا، پریسا و محمد رضا شجریان مجموعهای از ترانههای ماندگار ایرانی بر اساس کارهای شیدا ساخته شد که یکی از مهمترین گنجینههای موسیقی ایرانی محسوب میشود.

از مهمترین تصانیف ساخته شیدا میتوان به تصنیف دل شیدا- امشب شب مهتابه- ماه غلام رخ زیبای توست- کیه کیه در میزنه من دلم میلرزه و عقرب زلف کجت و ای مه من اشاره کرد. تصنیفی که برای این شماره از آهنگ و درنگ در نظر گرفته ایم، «الا ساقیا»، از ساخته های شیدا است که عبد الوهاب شهیدی، با صدای گرم و گیرایش به زیباترین شکل آن را اجرا کرده است. میتوانید این تصنیف را در زیر دانلود و گوش کنید.

Page Generated in 0/0055 sec