کد خبر: 12430
موسیقی اهل ماتم: «بخش اول»
هنر ظهور احوال درون آدمی است و در این میان موسیقی نزدیکترین هنر به بروز احساسات و عواطف انسان.احساسات و عواطفی که فرهنگ شیعه سالها با آن آشناست چنانکه در دوران خفقان عامل مهمی در جهت ادامه یافتن مکتب آن شده است.در فرهنگ شیعه مراسم وعزاداری های مختلفی دیده میشود اما محرم بیش از مراسم دیگر نمایشگر شاهکارهای هنری شیعیان است.

به گزارش ایران سپید پس از استیلای عرب ، ایران استقلال خود را از دست داد، اما ایرانیان به میل خود اسلام را پذیرفتند و ایمان آوردند. در ۲۰۶ ه ، آل طاهر در خراسان قیام کردند و به این ترتیب اولین حکومت مستقل اسلامی در ایران پدید آمد. اما این حکومت تنها بر خراسان مستولی بود. امیران آل بویه اولین کسانی بودند که حکومت مستقل اسلامی را در کل کشور ایران برقرار کردند. احمد معزالدوله از امیران طایفه ی آل بویه که ازسال ۳۳۴ تا ۳۵۶ ه . ق حکم میراند، دستور داد که همه ساله در ده روز اول ماه محرم ، مراسم روضه خوانی و سینه زنی در کل کشور ایران اجرا شود.

این روند به نحوی هرچند ناپیوسته ، ادامه یافت ؛ ولی از قرن هفتم ه . ق ، مراسم سینه زنی و روضه خوانی به گونه پیوسته ای برقرار شد و بدون این که هیچ گونه وقفه ای در آن حاصل شود، تا امروز دوام آورد.در این میان موسیقی محرم و عزاداری های آن از ویژگی های خاصی برخوردار بوده است.

اساساً موسیقی در اسلام به دو صورت به ایفای نقش میپردازد.یکی به صورت خفی و غیر مستقیم ودیگری جلی و مستقیم .نوع اول به آن دسته ازموسیقی گفته میشود که در مراسم صوفیان و گروه خاصی از عرفا رایج است که موضوع بحث ما نیست و نوع دیگر همان است که از آن به موسیقی مذهبی یاد میشود و اساتید موسیقی – از جمله مجید کیانی – آن را یکی از انواع موسیقی امروز ایران میدانند.

در این شیوه موسیقی کاملاٌ در خدمت مذهب قرار میگیرد.از این منظر میتوان موسیقی مذهبی را به چهار گروه تقسیم کرد.

نوع اول، روضه است که همگی با این شیوه و مختصاتش کم یا بیش آشنایی داریم. در فرهنگ موسیقایی و مکتوب ایران ، درباره روضه خوانی چنین آمده است :

ذکر مصائب وارده بر امام حسین (ع ) موجب پیدایش آثاری از نظم و نثر فارسی شده است که صرف نظر از مراثی عامیانه ، برخی از آن ها مانند ترکیب بند محتشم کاشانی از لحاظ ادبی خالی از اهمیت نیست … همچنین موضوع روضه خوانی ، یعنی ذکر وقایع حزن انگیز کربلا هم خالی از اهمیت نیست، زیرا در این قسمت نیز موسیقی نقش مهمیداشته است .”

این توضیح از آنِ استاد موسیقی ایران ، مرحوم روح الله خالقی است . در شماره های بعد به نظر سایر محققان در باره روضه و سایر انواع موسیقی مذهبی بیشتر خواهیم پرداخت. در میان انواع پر سر و صدای عزاداریهای امروزی، بد نیست با هم به روضه ای سوزناک از تهران قدیم با صدای حاج حسین پنجه پور گوش کنیم. این روضه را از زیر دانلود و گوش کنید.

Page Generated in 0/0048 sec