به گزارش ایران سپید به نقل از ایران سپید بهزیستی مولود انقلاب است و از به هم پیوستن چندین نهاد خدمترسان در حوزه اجتماعی در برهه پس از انقلاب اسلامی تشکیل شده است در استان سمنان و شهرستان شاهرود نیز این نهاد خیلی زود پس از انقلاب اسلامی توانست جایگاه خود را به دست بیاورد تا پناهی برای قشر آسیب پذیر جامعه، بچه‌های بی سرپرست و بیماران و توان خواهان باشد.

بهزیستی شاهرود اما در سال‌های اخیر رویه برون سپاری را با حمایت از تشکل‌ها، ان جی اوها و مراکز غیر دولتی در بخش‌های مختلفی چون مهدهای کودک، مراکز ترک اعتیاد، توانبخشی، شنوایی سنجی، مددکاری و مشاوره و… را به کار بسته و در بسیاری موارد این برون سپاری به ارتقای کیفیت خدمات نیز منجر شده است.

یکی از بخش‌های مهم فعالیت بهزیستی در شاهرود مانند سایر شهرهای کشور، نگهداری از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست است وجود مراکز امین و آمنه، مراکز نگهداری کودکان صفر تا سه سال و سه تا شش سال و همچنین خانه‌های کودک و نوجوان از سنین شش تا ۱۲ سال در شهرستان شاهرود بسیاری از دغدغه‌های این حوزه را در بین مردم و فعالان اجتماعی کاهش داده است اما همچنان این مراکز نیازمند ارتقا و کمک هستند.

در ادامه گفتگوی خبرنگار مهر با مسعود جهانسیر رئیس بهزیستی شهرستان شاهرود را درباره این اداره، اقدامات آن و همچنین وضعیت کودکان بی سرپرست و بد سرپرست در سطح شهرستان می‌خوانید:

*اقدامات بهزیستی به طور اجمالی شامل چه مواردی است؟

بهزیستی سه حوزه اصلی دارد؛ توانبخشی شامل رسیدگی به بیماران اعصاب و روان، معلولان و توان خواهان و سالمندان در زمره رسالت‌های بهزیستی است. حوزه امور اجتماعی رسیدگی به زنان سرپرست خانوار، دختران خود سرپرست و افراد بی سرپرست و مهدهای کودک و آسیب‌های اجتماعی را شامل می‌شود و حوزه پیشگیری شامل طرح‌ها و برنامه‌های مختلف برای جلوگیری از بروز معلولیت و محرومیت و … است که مشاوره ژنتیک، غربال گری، پیشگیری از تنبلی چشم، درمان و بازتوانی اعتیاد و… را شامل می‌شود.

مددجویان حوزه توانبخشی دارای پرونده در شاهرود سه هزار و ۲۳۰ نفر اعم از معلولان، سالمندان و بیماران روانی مزمن هستند که اکثر آنها را معلولان جسمی و حرکتی با یک‌هزار و ۱۱ نفر جمعیت است و پس از آن معلول ذهنی با ۹۷۱ مورد، شنوایی ۳۲۰ مورد، بینایی و گفتاری، ۳۹۴ مورد و روانی مزمن ۵۴۸ مورد در رتبه‌های بعدی هستند البته باید گفت این میزان ثابت نیست و همواره متقاضیان جدیدی به این میزان افزوده می‌شوند.

*در حوزه اجتماعی چطور؟

در حوزه امور اجتماعی خانواده‌هایی که سرپرست آنها از کار افتاده تلقی می‌شود و یا زنان و دختران سرپرست خانواده تحت پوشش بهزیستی هستند نیز ۴۱۱ خانوار از این اداره مستمری ماهانه دریافت می‌کنند و ۵۲۰ خانوار نیز خدمات موردی و مقطعی می‌گیرند در نتیجه مجموع مددجویان، معلولان، مستمری بگیران و … با احتساب ابعاد خانواده‌هایشان جمعیتی شامل هفت هزار و ۸۴ از مردم شهرستان به گونه‌ای از خدمات بهزیستی بهره‌مند می‌شود.

خدمات مددکاری شامل همه معلولان، سالمندان و بیماران روانی بر حسب سیاست‌های سازمان بهزیستی برون سپاری می‌شود، یعنی از سه هزار و ۲۳۰ معلول فقط یک هزار و ۲۰۰ پرونده در بخش دولتی اداره بهزیستی ساماندهی شده‌اند و مابقی آنها توسط بخش خصوصی شامل مؤسسات و مراکز غیر دولتی رسیدگی می‌شود.

در حوزه امور اجتماعی نیز چنین اتفاقی رخ داده و تعداد پرونده‌های اداره بهزیستی بسیار محدود است و سعی شده تا غالب امور به مؤسسات غیر دولتی واگذار شود، از ۹۰۰ خانوار مستمری بگیر و خانواده‌های دریافت کننده خدمات موردی بالغ بر ۷۰ مورد در بخش دولتی و مابقی توسط کلینیک‌های مددکاری و مؤسسات خیریه و … خدمات دریافت می‌کنند.

*درباره خدمات توانبخشی توضیح دهید؟

خدمات توان پزشکی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، شنوایی سنجی و بینایی سنجی نیز در زمره اقدامات بهزیستی است که بسیاری از کلینیک‌های ما این توانمندی را در ارائه خدمات دارند و برخی خدمات دیگر مانند فیزیو تراپیو گفتاردرمانی به دلیلی نداشتن کارشناس عملاً فعالیتی را شامل نمی‌شود.

در حوزه توان بخشی دو نوع مرکز شامل توانبخشی روزانه و مرکز شبانه روزی در شاهرود ارائه خدمات می‌دهند؛ در بخش شبانه روزی شاهد فعالیت سه مرکز شامل خانه سالمندان ثامن الائمه (ع)، بیماران روانی قائم (عج) و مرکز سمیه هستیم و در بخش روزانه نیز شش مرکز اعم از معلولان ذهنی، کارگاه‌های حرفه آموزی، مرکز خانواده، کودکان کم شنوا و ناشنوا و … ارائه خدمت می‌کنند که برخی به عنوان تنها مرکز در سطح استان سمنان شناخته می‌شوند.

*به موضوع کودکان بی سرپرست بپردازیم درباره اقدامات این حوزه توضیح دهید

در حوزه امور اجتماعی برخی مراکز شبه خانواده در سطح استان سمنان و به تبع شاهرود وجود دارند، این مراکز نگهداری از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست را نگهداری می‌کنند که چهار مرکز شهرستان در این حوزه فعالیت دارند که شامل یک شیرخوارگاه و دو خانه کودکان و نوجوانان و یک خانه کودکان دختر می‌شوند.

این مراکز بنا به کاربردشان کودکان صفر تا سه شش سال و شش تا ۱۲ سال را نگهداری می‌کنند و مراکز نگهداری کودکان ۱۲ تا ۱۸ سال در سمنان و دامغان وجود دارد و شاهرود فاقد این مراکز است و از سوی دیگر باید گفت خیران و نیکاندیشان هزینه‌های این مراکز را تقبل می‌کنند.

تنها شیرخوارگاه استان سمنان در شاهرود قرار دارد که کودکان صفر تا شش سال را نگهداری و آن‌ها را در صورت وجود متقاضی به خانواده‌هایی که فرزند ندارند به صورت قانونی و با طی مراحل واگذار می‌کنند این شیرخوارگاه ظرفیت نگهداری از ۲۵ کودک را دارد.

*در خصوص شرایط فرزند خواندگی و مشکلات شیرخوارگاه بگویید

درباره شرایط پذیرش فرزندخواندگی باید گفت طبق قانون باید پنج سال از ازدواج زوجین گذشته باشد، یکی از زوجین حتماً باید نابارور باشد و در ضمن زوجین بتوانند شرایط فرزندخواندگی را داشته باشند تا به آنها فرزند تعلق گیرد.

یکی از مشکلات شیرخوارگاه دوره انتظار متقاضیان فرزند خواندگی است چرا که متقاضی بسیار و تعداد فرزندان قابل واگذاری بسیار محدود هستند از سوی دیگر از سطح تمام هشت شهرستان استان سمنان به بهزیستی شاهرود مراجعه و پروسه واگذاری فرزند خواندگی را طی می‌کنند و به همین علت یک مجموعه کار مضاعف را شامل می‌شود که دشواری‌هایی را دارد.

دیگر بخش فعالیت‌های بهزیستی در حوزه امور اجتماعی مهدهای کودک است که کودکان تا قبل از سن مدرسه در این مراکز که تحت پوشش بهزیستی هستند نگهداری می‌شوند، در شاهرود ۲۹ مهد وجود دارد که یک‌هزار و ۶۰۰ نفر از شهر و روستا در این مراکز آموزش پیش از دبستان را فرا می‌گیرند.

*سال ۹۶ شاهد سفر رئیس سازمان بهزیستی به شاهرود بودیم درباره این سفر توضیح دهید

در سال ۹۶ سفر رئیس سازمان بهزیستی را با پیگیری دکتر حسینی شاهرودی نماینده مردم شاهرود و میامی شاهد بودیم که خوشبختانه توانست برکات خوبی را داشته باشد، در این سال یکی از مهمترین مطالبات کمک به ان جی اوهای فعال در حوزه بهزیستی بود که پیگیری‌ها و مکاتبات به کمک ۵۵۰ میلیون ریالی سازمان بهزیستی به این تشکل‌ها انجامید همچنین ۸۰۰ میلیون ریال اعتبار به صورت کمک در اختیار مراکز غیر دولتی فعال این حوزه قرار گرفت.

در بحث ساخت خانه کودکان و نوجوانان آمنه و امین در سال ۹۶ همچنین شاهد تخصیص یک میلیارد ریال به این طرح بودیم و در حوزه کمک‌های موردی به مددجویان بهزیستی هم ۹۰۰ میلیون ریال به این امر اختصاص یافت که در مجموع بیش از سه میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریال اعتبار به صورت کمک به مددجویان و نیازمندان تعلق گرفت.

این پیگیری‌ها در سال ۹۷ نیز ادامه دار شد و متعاقب آن تزریق مواردی از کمک‌های مالی به ان جی اوها و تشکل‌های فعال حوزه بهزیستی صورت گرفت که از جمله آنها می‌توان به کمک یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریالی به مؤسسات اشاره کرد.

*در مجموع چه میزان کمک شد؟

کمک به مؤسسات غیر دولتی نیز در سال ۹۷ به مبلغ سه میلیارد ریال صورت گرفت همچنین کمک به خانه‌های کودکان و نوجوانان آمنه و امین در سال گذشته با اختصاص یک میلیارد ریال دیگر محقق شد و در حوزه کمک موردی به مددجویان و نیازمندان نیز ۸۰۰ میلیون ریال در سال گذشته تخصیص یافت که این اعتبارات در سال ۹۶ و ۹۷ در پی سفر محسنی بندپی رئیس وقت سازمان بهزیستی به شاهرود و پیگیری جدی دکتر حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی در مجلس به این شهرستان اختصاص یافت.

قریب به ۱۰ میلیارد ریال در مجموع سال‌های ۹۶ و ۹۷ فقط به مؤسسات، تشکل‌ها، ان جی اوها و مراکز غیر دولتی و خانواده‌های نیازمند شهرستان شاهرود کمک نقدی شد که این مبالغ به‌جز اعتبارات دولتی و طرح‌ها و مجموعه بهزیستی و خدمات آن است.

*درباره سایر اعتبارات توضیح دهید

برخی مراکز ما در شهرستان چالش‌هایی با یارانه‌هایشان داشتند برای مثال مرکز سالمندان ثامن الائمه (ع) شاهرود از آذر ماه ۹۷ با پیگیری‌هایی که نماینده شاهرود و میامی داشت ۲۵ مورد به یارانه بگیران آن افزوده و مشکل شهریه آنها حل شد چرا که تا قبل از این افراد یا توان مالی پرداخت را نداشتند و یا از طرف کمیته امداد معرفی شده بودند و وضعیتی بلاتکلیف داشتند.

برخی مراکز دیگر نیز به عنوان مرکز تازه تأسیس وجود داشت که از جمله آنها مرکز روزانه بیماران روانی مزمن فرحا بود که یکسال و نیم از فعالیتش می‌گذشت و از اسفندماه ۹۶ یارانه خود را دریافت کرد و با ظرفیت اسمی ۵۰ نفر توانستیم شاهد اختصاص یارانه ۳۵ نفر به آن مرکز باشیم و مرکز سالمندان مادر نیز توانست در اسفندماه ۹۶ شاهد برقراری ۲۰ مورد یارانه باشد.

*درباره طرح‌های حوزه بهزیستی که در شاهرود نیمه تمام هستند بگویید

برخی طرح‌ها مانند مرکز درمان ژنتیک با پیگیری مسئولان و به خصوص نماینده شاهرود و میامی در مجلس موافقت اصولی خود را نیز دریافت کرده است اما باید به دنبال سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای آن باشیم، از دیگر موارد می‌توان به مراکزی که بحث حرفه آموزی و اشتغال را به معتادان بهبود یافته دنبال می‌کند یاد کرد که موافقت اصولی سازمان بهزیستی را دارد اما نیمه تمام ماندنش به واسطه عدم جذب سرمایه گذار است.

در بخش محروم بیارجمند نیز یکی از طرح‌هایی که دنبال می‌شود، ارتقای مرکز بهزیستی به اداره و تأمین نیروی انسانی آن است، موافقت اصولی این امر در نیمه دوم سال ۹۶ اخذ شده و قرار بود مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان نیز اعتبار تعمیر و تجهیز به این مرکز اختصاص پیدا کند اما تغییر مدیریت سازمان بهزیستی مقداری این اعتبارات را به تأخیر انداخت ولی مجدداً با پیگیری‌های صورت گرفته این امر در حال انجام است.

البته این نکته را نیز باید گفت که چارت اداره بهزیستی شاهرود در حال ارتقا است که در واقع این چارت علاوه بر اینکه جایگاه رئیس اداره شهرستان را به معاونت مدیرکل ارتقا می بخشد، معاونت‌ها نیز به سطح بالاتری از اختیارات سوق پیدا می‌کنند که موافقت سازمان بهزیستی با این امر صورت گرفته اما به خاطر اینکه ارتقای چارت‌ها هر چند سال یکبار صورت می‌گیرد هنوز زمان آن نرسیده است.

*سرانجام پیگیری نماینده شاهرود و میامی در مجلس برای تخصیص ویلچرهای برقی به معلولان چه شد؟

ویلچرهای برقی نیز در زمره طرح‌هایی است که شامل ارتقای اداری بیارجمند، ارتقای چارت اداری شاهرود و… بود که مشمول پیگیری‌های نماینده شهرستان قرار داشت حتی موافقت اصولی سازمان بهزیستی در سال ۹۶ نیز برای جذب ۲۰ دستگاه از این وسیله به شدت مورد نیاز صورت گرفت اما این امر متأسفانه مشمول افزایش قیمت ارز شد که امکان تهیه آن وجود نداشت.

اما در سال ۹۷ مجدداً این امر پیگیری و آخرین دستوری که برای این امر داده شده این است که از این ۲۰ دستگاه مورد نیاز پنج دستگاه ویلچر برقی و ۱۵ دستگاه ویلچر معمولی فراهم شود که اخد آن‌ها در دست پیگیری است.