روزنامه «ایران سپید»

شنبه 26 آبان 1397

9 ربیع الاول 1440

17 نوامبر 2018

سال بیست و دوم شماره 6000

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

.........عناوین این شماره.......

تدوین آیین نامه های شفاف ضمانت اجرای هدفمند قانون حمایت از حقوق معلولان 2

در یک چشم به هم زدن 6

روایت حماسه تراژیک از روی صندلی چرخدار 10

وقتی نابینایان PS باز میشوند 14

جدول کلاسیک/ مرگهای غیر منتظره و متفاوت! 17

اطلاعرسانی

............سخن هفته

* تدوین آیین نامه های شفاف ضمانت اجرای هدفمند قانون حمایت از حقوق معلولان: تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان انتظارات وسیعی را در میان شهروندان معلول کشور در زمینه بهبود کیفی و ملموس زندگی این افراد ایجاد کرده است. صرف نظر از انتظاراتی که ممکن است با محتوای قانون و ظرفیت آن در ایجاد تحول اساسی در زندگی افراد معلول منطبق نباشد یا در اساس، پاسخ به این پرسش که تا چه حد یک قانون میتواند تضمین کننده این تحول مورد انتظار باشد؟ آنچه که میتواند در عمل انتظارات به جا از قانون حمایت از حقوق معلولان را پاسخ دهد، گذشته از تخصیص اعتبارات لازم که در یادداشت گذشته بر آن تأکید شد، تدوین آیین نامه های اجرایی قانون به شکل شفاف و جامع و مانع است. متأسفانه مشکل موجود پیش رو که حل آن پاسخ این ضرورت است، چگونگی تدوین آیین نامه های اجراییست. در این زمینه توجه و لحاظ نکات ذیل الزامی و کلید تحقق کامل حقوق شهروندان معلول است که در قانون بر آنها تأکید شده است: 1. تدوین شفاف آیین نامه ها: چگونگی تدوین آیین نامه های هر قانون میتواند یک قانون را علیرغم جامعیت به زمین زند؛ به این معنا که آیین نامه ها کلی و فاقد شفافیت لازم اجرایی تدوین شوند؛ به گونه ای که آیین نامه ها از صراحت و روشنی پیشبینی روند اجرایی احکام قانون بیبهره باشند، به گونه ای نوشته شوند که اجرای آنها مستلزم تفاسیر گوناگون و در نتیجه اعمال سلیقه های شخصی (در این مورد منظور شخصیتهای حقوقی تدوین کننده های آیین نامه هاست) باشند. مشخص نباشد خدمت پیشبینی شده در قانون به طور دقیق شامل چه گروه هدف، در چه میزان و مستلزم چه شرایطی باشد. مشکل ثانویه این نقیصه عدم امکان پیشبینی و تخصیص بودجه لازم برای اجرایی شدن آیین نامه هاست که در نهایت این زنجیره عدم اجرای کامل احکام قانون را به دنبال دارد که متناسب با مقدمه این یادداشت، عدم پاسخگویی به انتظارات گروههای هدف از قانون را در پی خواهد داشت. لذا آیین نامه ها باید شفاف و از نظر اجرایی در بر گیرنده فرایند اجرای احکام قانون باشد. نقیصه ای که در بسیاری از آیین نامه های اجرایی معطوف به افراد معلول دیده میشود. انتظار آن است که پس از تدوین و تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان ایران با خون دلی که پای این فرایندها خورده شد، در تدوین آیین نامه های این قانون مورد توجه قرار گرفته و تکرار نشود.

2. هدف از تدوین آیین نامه های اجرایی قانون حمایت از حقوق معلولان، تسریع، تسهیل روند اجرای احکام قانون و شمول هرچه کاملتر قانون روی نیازهای گروههای هدف است. هرچند هدف غیر مستقیم این امر حل مشکلات دستگاههای اجرایی و مکلف به اجرای قانون و آیین نامه های آن نیز بخشی از اهداف کلی تدوین آیین نامه هاست؛ البته شاخص سنجش تدوین صحیح هر آیین نامه در بر گرفتن هر دوی این اهداف است، اما اولویت حذف موانع تحقق نیازهای افراد معلول در تدوین و اجرای آیین نامه های قانون حمایت از حقوق معلولان است. متأسفانه در روند تدوین این آیین نامه ها بعضاً با خلط این دو هدف یا تقدم هدف دوم به جای اولویت تسهیل خدمات به گروههای هدف مواجه هستیم و به این اعتبار وظیفه تدوینگران آیین نامه هاست که اولویت خدماترسانی جامعتر به گروههای هدف را اولویت خود قرار دهند. برخی دستگاهها  بیش از شفافسازی و تسهیل اجرای احکام قانون، به دنبال حل مشکلات اداری و سیستمی خود هستند تا تدقیق آیین نامه ها روی تسهیل ارائه خدمات حد اکثری به افراد معلول. اگر این آفت را مدیریت نکنیم، شاهد اجرای کامل قانون، به ثمر نشستن اعتبارات تخصیصی از بودجه ملی کشور و در نهایت کسب رضایتمندی حد اکثری میلیونها فرد معلول چشم به اجرای قانون دوخته، نخواهیم بود. تدوین آیین نامه های بد یک قانون خوب را زمینگیر میکنند. در این میان گذشته از مسئولیت تدوینگران آیین نامه های اجرایی در رعایت الزامات پیش گفته، وظیفه تشکلهای مردم نهاد افراد معلول است.

............چوب الف

* در یک چشم به هم زدن: عاقل به کنار آب تا پل میجست،

دیوانه پا برهنه از آب گذشت. ما همیشه و با باوری قطعی تصور میکنیم که تصمیمگیریهایی که با صرف زمان بیشتر و در فرایندی پیچیده تر، با بررسی دقیق و عمیق همه جوانب امر صورت میگیرند، صحیحتر، قابل اعتمادتر و معتبرتر هستند. اما جالب است بدانید که مالکوم گلادول، در کتاب بحث بر انگیز و پرفروش خود به نام «در یک چشم به هم زدن، اندیشیدن بدون اندیشیدن»، که در سال 2015 منتشر شد، مدعی شده است که در بسیاری موارد تصمیمگیریها و قضاوتهایی که بر اساس شهود و با الهام از ضمیر ناخودآگاه، در یک چشم به هم زدن صورت میگیرند، به مراتب از صحت و قطعیت بیشتری برخوردار هستند. شاید بارها به این نتیجه رسیده باشیم که تصمیمهای بزرگ در زندگی را به شکل غریزی و با قدرت شهودمان گرفته ایم و بعد تلاش کرده ایم برای آن تصمیم یا قضاوت، به دنبال دلایل عقلی بگردیم. اما پذیرش این واقعیت که برای این گونه داوریها میتوان ارزشی گاه بیش از استدلالها و تحقیقات مفصل قائل شد، باوری انقلابی به حساب میآید و باورهای ذهنی ما را جداً به چالش میکشد. نکته ای که در ابتدا یک شوخی بامزه به حسابش میآوریم و اندک اندک مجذوبش میشویم. البته گلادول به این بسنده نمیکند و آسیبها و خطرات این گونه تفکر و تصمیمگیری و پیشداوریهای ناشی از آن را هم متذکر میشود. پیش داوریهایی که گاه تأثیری انکار ناپذیر بر تاریخ و شرایط اجتماعی در جوامع بشری داشته و دارند. در نهایت یکی از جذابترین ایده های کتاب، این است که میتوان این قدرت شهود یا همان توان تصمیمگیری در یک چشم بر هم زدن را آموزش داد و تقویت کرد. نویسنده کتاب این مهارت را به خوانندگانش آموزش میدهد. همه ایده های مطرح شده در کتاب با مثالهای مفصل و گویا همراه هستند که بر جذابیت متن می افزاید و آن را از آثار مبتنی بر تحلیلهای صرف انتزاعی و پیچیده متمایز میکند. مثالهایی شگفت که ممکن است باور نخستین خواننده به پاره ای مسائل را به طور جدی دچار چالش و تردید ساخته، در پایان مطالعه کتاب او را با این واقعیت مواجه کند که به بسیاری از تصورات و الگوهای ذهنی خود دیگر باور قطعی ندارد.

این کتاب را مهدی قراچه داغی به فارسی ترجمه کرده و توسط نشر پیکان به بازار نشر عرضه شده است. نسخه گویای آن هم در کتابخانه حسینیه ارشاد تهیه شده است. «پرستو ولدخان»

* رهش؛ رضا امیرخانی: جدیدترین کتاب رضا امیرخانی با نام «رهش» از مصدر رهیدن است که در واقع به اینها اسم مصدر یا اسم حاصل مصدر میگویند. از رهش میتوان رهایی و رهاشدن از چیزی را برداشت کرد که اگر برعکس خوانده شود نیز واژه «شهر» را تداعی میکند. امیرخانی در رمان «رهش» موضوع توسعه شهری را دست مایه قرار داده است و تأثیرات آن را بر عرصه های زندگی انسان معاصر در قالب داستان زوجی معمار در تهران امروز به تصویر میکشد. داستان از دید زن میانسالی به نام لیا روایت میشود. لیا و همسرش معمار هستند و با هم بر سر مدیریت و توسعه نامتوازن شهری کشمکش دارند. به گفته امیرخانی: این اثر یک رمان معمارانه است و در آن بیشتر دارم سراغ واکاوی این مسئله میروم که چه اتفاقی برای شهر در حال رخ دادن است. به نظرم در دنیا شهرهای بزرگ الگوهای توسعه متفاوتی دارند. از توسعه شهرهای بزرگ معمولاً به عنوان عبرت بزرگ یا عبرت منفی یاد میکنند. مثلاً در آمریکا شهری مانند لس آنجلس توسعه بزرگی داشته، اما همه آن را شهر از دست رفته معرفی میکنند. همه شهردارهای آمریکا هم میدانند که نباید شهرشان مانند لس آنجلس شود. در ایران مسئله برعکس است. شهری مثل تهران تا این اندازه که میبینیم بزرگ میشود، آلودگی هوا پیدا میکند و از طرف دیگر همه شهرهای دیگر کشور هم سعی دارند مثل تهران شوند. من برای تهران راه حلی ندارم، اما میتوانم فکر کنم که مشهد، شیراز و اصفهانی نباید مثل تهران میشدند که شدند. «رهش» از سوی نشر «افق» با تیراژ سه هزار نسخه منتشر و با قیمت 18 هزار تومان روانه بازار شده است.

...........یادداشت

* روایت حماسه تراژیک از روی صندلی چرخدار. یاد آن صحنه از فیلم قیصر کیمیایی افتادم؛ وقتی که قیصر با بازی بهروز وثوقی خطاب به خان دایی با بازی جمشید مشایخی، وقتی میبیند که خان دایی مشغول مطالعه شاهنامه است، میگوید: «دیگه این روزا کسی حوصله داستان گوش کردنو نداره...» و خوان دایی به قیصر نگاه میکند و کتاب شاهنامه را میبندد. اما قصه رستم و ماجراهایش و همین طور دیگر داستانهای بزرگترین اثر حکیم طوس چنان مانا و جاودان است که در هر مقطع از تاریخ این سرزمین مصداق پیدا میکند. فرق نمیکند داستانهای شاهنامه چطور روایت شود یا به وسیله چه گروهی به نمایش درآید؛ چه، جدا از مصادیق همه زمانی محتوا و شخصیتهای داستانهای این شاهکار ادبیات فارسی، تک تک حوادثی که بر شخصیتها و قهرمانان شاهنامه اتفاق افتاده، جذابیتهای همیشگی خود را دارند. هفته گذشته نمایش رستم و سهراب توسط گروه نمایشی معلولان و سالمندان آسایشگاه کهریزک به مدت سه شب، در تالار وحدت به روی صحنه رفت و همان تراژدی آشنای ایرانیان که در گذشته با روایت نقالها در قهوه خانه ها و بعدها با اجرای گروههای مختلف نمایشی روی صحنه های تئاتر، مخاطبان را تحت تأثیر خود قرار داده است. معلولان و سالمندان آسایشگاه خیریه کهریزک این بار، داستان رستم و سهراب را به کارگردانی کمال میرنصیری از روی ویلچرهایشان و در صحنه تالار وحدت با روایتی کاملاً ساده و روان، برای مخاطبان و علاقه مندان داستانهای کلاسیک ایرانی اجرا کردند. جدا از ابراز احساساتی که از سوی مخاطبان این نمایش در شبکه های مجازی  اتفاق افتاد –که البته این احساسات در مواجهه با فعالیتهای هنری معلولان طبیعیست-، توجه به چند نکته را بعد از تماشای این نمایش لازم دیدم. نخست ایجاد فضای انگیزشی در روح کسانیست که به هر دلیلی، اعم از حادثه یا بیماری، مسکنشان شده آسایشگاه کهریزک. بنا بر آنچه در فیلمهای تبلیغاتی که در ابتدا و میانه اجرای بازیگران نشان داده شد، کسانی که الآن جزو بازیگران نمایش شده اند، در اولین روزهای پیشنهاد کارگردان برای بازی در این نمایش، مقاومت میکردند و بیمیلیشان را به هر نحوی ابراز میداشتند. اما امروز میبینیم که با چه روحیه ای نمایش رستم و سهراب را برای تماشاگران اجرا میکنند. به عنوان نمونه، چند اظهار نظر از سوی بازیگران نمایش را که در بروشور آن آمده، نقل میکنیم تا میزان تغییر نگرش و انگیزه مندی این افراد بر خوانندگان عزیز روشن شود: سلیمان خزایی بازیگر نقش رستم: از وقتی بازیگر تئاتر شده ام، دیگر به ۷۰ سال سنم توجهی نمیکنم و احساس میکنم دل جوانی دارم. اسماعیل چراغی بازیگر نقش سهراب: وقتی در ۴۰ سالگی معلولیت مهمان ناخوانده زندگیم شد، آرزویی جز مرگ نداشتم. از زمانی که در تئاتر شرکت میکنم، شرایطم را پذیرفته ام و الآن به این باور رسیده ام که در هر شرایطی باید تلاش کرد و فرقی نمیکند این حرکت توسط پاهایمان باشد یا صندلی چرخدارمان. حسن فتح اللهی بازیگر نقش گودرز: با بازی در این نمایش فاخر و زیبای ایرانی به یک خودباوری رسیده ام. بهترین دوران زندگی ۶۷ ساله ام، دورانیست که در کهریزک تئتر رستم و سهراب را بازی میکنم. نسبت به گذشته سرحالتر و با انگیزه تر شده ام. نکته دوم، محل نمایش است که واقعاً جای تأمل دارد. هر هنرمندی، فرق نمیکند بازیگر یا کارگردان تئاتر باشد یا موسیقیدان، این آرزو را دارد که روزی خود و اجرایش را در صحنه تالار ۵۱ ساله وحدت ببیند. حالا این فرصت برای معلولان و سالمندان آسایشگاه کهریزک پیش آمد تا استعدادشان را در صحنه بهترین سالن نمایش ایران به مردم نشان دهند. قدر مسلم اینکه نباید با نگاهی کاملاً حرفه ای این اجرا را بررسی کرد. چرا که جنبه درمانی آن اولویت دارد. همین که عده ای در یک آسایشگاه با شرکت در یک فعالیت هنری احساس کنند که از سوی جامعه طرد نشده اند و میتوانند نشان دهند همچنان در پر کردن لحظه های خوب مردم سهم دارند، خیلی مهم است. بی توجه به این نکته که گردانندگان و تهیه کنندگان این گونه اجراها به دنبال چه بهره برداری هستند.

........فناوریهای امیدبخش

* وقتی نابینایان PS باز میشوند: فعال کردن قابلیت دسترسی پذیری در Play Station 4: یکی از آرزوهای همیشگی بسیاری از آسیبدیدگان بینایی این است که بتوانند هیجان بازی کردن با ابزارهای پیشرفته ای مثل Play Station را تجربه کنند. حالا چند وقتی است که طراحان چنین دستگاههایی به فکر کاربران نابینا و کمبینا افتاده اند و سعی کرده اند در حد توان و امکان، قابلیتهایی فراهم کنند که این گروه از کاربران هم بتوانند تا حدودی از این دستگاهها بهره ببرند. Play Station 4 یکی از همین دستگاهها است که در میان انواع مختلف کنسول بازی از بیشترین میزان دسترسی پذیری برخوردار است. این قابلیتها البته به شکل پیشفرض فعال نیستند و برای راه اندازیشان باید مسیری طی و عملیاتی انجام شود که در این نوشتار به طور اختصار به این مسیر اشاره خواهیم کرد. نکته اینکه برای برخورداری از این امکانات، نسخه سیستم باید ۵.۵ به بالا باشد. همچنین فعال کردن این قابلیتها به این معنا نیست که کاربران نابینا از همه امکانات و بازیها بهره مند میشوند. این قابلیتها فقط تا حدودی محیط خود Play Station 4 را برای نابینایان قابل استفاده میکند.

مسیر رسیدن به این امکانات، از بخش «تنظیمات» میگذرد. کافی است به تنظیمات بروید و آنجا گزینه قابلیت دسترسی را پیدا کنید. یکی از مهمترین گزینه های این بخش، «Text to speech» است که با فعال شدنش، امکان خوانده شدن پیغامها و صفحات مختلف دستگاه برای کاربر نابینا فراهم میشود. فقط باید در نظر داشته باشید که برای استفاده از این امکان باید زبان دستگاه بر روی «English U.S.» تنظیم شده باشد. وقتی قابلیت Text to Speech را به اصطلاح Enable کنید، امکاناتی نظیر کم و زیاد کردن صدا یا سرعت گفتار هم در اختیارتان خواهد بود.

«Zoom»، دیگر امکانی است که با هدف استفاده کاربران کمبینا در دستگاه گنجانده شده است. از همان مسیر بالا میشود فعالش کرد و وقتی فعال میشود، نوشته ها به اندازه دلخواه برای کاربر کمبینا درشت میشود. بعد از فعال کردن این قابلیت، کاربران کمبینا میتوانند با فشردن دکمه های PS و Square به طور همزمان، نوشته دلخواهشان را درشت کنند. بعد از درشت شدن، کاربران میتوانند با استفاده از کلیدهای جهتنما بر روی نوشته ای که درشت شده حرکت کنند. فشردن هر کدام از دو دکمه PS یا Square هم حالت Zool را غیر فعال خواهد کرد.

امکانات دیگری هم در این منو در اختیار کاربران قرار گرفته که توضیحش در این مجال نمیگنجد. امکاناتی نظیر مدیریت زیرنویسها، اندازه و رنگ متون و... همچنین برخی بازیها هم به طور خاص امکانی را تحت عنوان Accessibility به تنظیماتشان اضافه کرده اند که قابلیتهای مختلفی را در اختیار کاربران قرار میدهد. «Destiny 2» یکی از همین بازیها است که این منو را در تنظیماتش گنجانده است.

...........کشکول

* جدول کلاسیک: برای پیدا کردن رمز 24 حرفی ما باید به 24 سؤال پاسخ دهید و حروف اول پاسخها را پشت هم بچینید که رمز جدول که مصرعی از سعدی است بدست میآید. سؤالات: 1. نی هندی (پنج) 2. بتپرست (هفت) 3. به بچه های شرور میگویند (سه) 4. اسپورت (پنج) 5. صبح زود (شش) 6. امانت و سپرده (پنج) 7. وحشی (دو) 8. برکت سفره (سه) 9. تیزی آرنج (دو) 10. تجزیه شیمیایی با آب (هشت) 11. فلزسرچشمه (دو) 12. تذکره ای از امین احمد رازی (هشت) 13. درخت اعدام (سه) 14. وسایل نوزاد (هفت) 15. فیلم مهیج (پنج) 16. ویتامین جدولی (دو) 17. دسته پیستون (پنج) 18. موی گردن شیر (سه) 19. کتابی معروف درباره خاطرات جنگ تحمیلی (دو) 20. زیبای افسانه یونان (شش) 21. دستگاه شالیکوبی (سه) 22. فرسایش (هفت) 23. ریشه یاب اعداد (هفت) 24. راندن مزاحم (دو). شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. برنده این هفته جدول آقای منصور ایران نژاد از مشهد است. رمز جدول هفته گذشته: با خویشتنم خوش است زین پس من و من.

* مرگهای غیر منتظره و متفاوت! براندون لی و گلوله عجیب: پسر بروس لی، براندون در جریان فیلمبرداری یک فیلم به صورت تصادفی کشته شد. اسلحه‌ای که گمان میرفت خالی باشد، یک گلوله داشت و براندون مورد هدف همین گلوله قرار گرفت و مرد. (۱۹۹۳). – مرگ شعبده باز: «تامی کوپر» شعبده باز معروفی در کشور انگلیس بود. او در حال اجرای یک برنامه روتین تلویزیونی بود که از دنیا رفت. بیشتر تماشاگران در استودیو تا مدتی فکر میکردند این هم بخشی از نمایش شعبده باز است. (۱۹۸۴) - تمرین مرگبار آپولو ۱: سه فضانورد سفینه آپولو ۱ سوار بر آن در حال انجام یک تمرین کوتاه‌مدت و ساده بودند که ناگهان این سفینه آتش گرفت و هر سه خدمه آن جان خود را از دست دادند. (۱۹۶۷) - جک دانیل، مردی که اعصاب نداشت: جک دانیل کاشف مشهور نوعی نوشیدنی، وقتی که نتوانست رمز گاوصندوقش را به یاد بیاورد عصبانی شد و با پایش به گاوصندوقش کوبید. اما پایش بدجوری آسیب دید و مرد. (۱۹۱۱) - ملخ هلیکوپتر: «ویک مارو» هنرپیشه دهه هفتاد آمریکا در حال بازی در صحنه ای از فیلم «منطقه گرگ و میش» بود. در این صحنه او باید به همراه دو هنرپیشه خردسال فیلم «میکا دین‌له» و «رنه شین یی‌چن» سوار بر یک هلیکوپتر میشدند، ولی در برابر چشمان حیرتزده عوامل پشت صحنه، ملخ هلیکوپتر به او اصابت کرد و سرش را از بدن جدا کرد. در این حادثه دو کودک هنرپیشه هم جان خود را از دست دادند. (۱۹۸۲)

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: 1. باسلیق 2. اصنام 3. خداحافظی 4. وارسی 5. یمانی 6. شاهنشاهی 7. تازیانه 8. ناشتا 9. مولانا 10. خرک 11. واریس 12. شیلینگ 13. اسکریم 14. سولفور 15. تاتامی 16. زود 17. یدک 18. ناربن 19. پف 20. سیراکوز 21. موریتس 22. نیلوفر 23. وامق 24. ورسای 25. ناسا.

........اطلاعرسانی

* عصای سفید EMC: با دو دسته، گوی و پایه قابل تعویض، رنگ الکترواستاتیک، وزنی سبک و زیبا آماده عرضه است. خدمات تحویل در سرتاسر کشور رایگان است. شماره تماس 09195253414

* ساعت جدید فعالیت بخش نابینایان و کمبینایان کتابخانه مرکزی سمنان به شرح زیر است. شنبه, یکشنبه و دوشنبه, 10:00 تا 16:00 و روزهای سه شنبه, چهارشنبه و پنجشنبه, 7:30 تا 13:30 تلفن: 023-33439918 و 9 «داخلی 109»

* انجمن روشنبین اصفهان در تداوم پیگیریهای خود در ارتباط با مناسبسازی محیط در جهت دسترسی و استفاده معلولین، به ویژه معلولین بینایی، اخیراً مکاتبه ای را با مسئولین بانک مرکزی و دیگر بانکهای کشور پیرامون اولویت بخشی به مناسبسازی خدمات بانکداری الکترونیک انجام داده است. علاقمندانی که مایل به مطالعه متن نامه این انجمن هستند، میتوانند به وبسایت www.roshanbinan.ir

مراجعه نمایند.