شناسه خبر: 14190 منتشر شده در مورخ: 1397/6/19 ساعت: 10:22 گروه: فرهنگی  
نغمه های حزنانگیز جنوب

نغمه های حزنانگیز جنوب

در آستانهٔ ماه محرم و ایام سوگواری ایرانیان برای سالار شهیدان، نگاهی خواهیم داشت به آیینها و نغمات اجرا شده در عزاداری های جنوب ایران و مناطق بوشهر و هرمزگان که از جملهٔ زیباترین آیینهایی است که در این ماه در ایران انجام می شود.

به گزارش ایران سپید سنج و دمام مراسمی است سنتی که در ایام عزاداری مذهبی در بوشهر از دیرباز تا کنون اجرا می شده است. یک گروه سنج و دمام معمولاً هفت، نه یا یازده دمام، تعدادی سنج و یک بوق است. بعضی نیز یک گروه سنج و دمام را فقط هفت دمام هشت سنج و یک بوق دانسته اند.

از بخشهای بسیار پر طرفدار در عزاداریهای مناطق جنوب ایران، «شَروه» است. شروه گونه ای خوانندگی از اشکال موسیقی جنوب ایران بخصوص دو استان بوشهر و هرمزگان است که به آن شهری نیز میگویند. شروه به عنوان آواز دشتی و دشتستانی، نغمه ای غمگنانه در مایه دشتی است. برای این نغمه اشعار دوبیتی بکار میرود که غالباً از شاعران دوبیتی سرای جنوب است. شروه به صورت منفرد و تک نفری با نوایی سوزناک اجرا میشود که البته باید آن را با مرثیه خوانی متفاوت دانست.

«یَزله خوانی» از دیگر مواردی است که در میان گروههای عزادار شنیده میشود. یزله هم یکی از گونههای رایج موسیقی محلی جنوب ایران است. یزله به وسیله گروهی از خوانندگان غیر حرفه ای اجرا میشود و فقط با دست زدن همراه است. در این موسیقی، نغمه بیش از همه حائز اهمیت است و به متن چندان اهمیتی داده نمیشود. در بوشهر، این مراسم در شادیها و عروسیها یا عزاداری (خصوصا در ماه محرم) اجرا میشود. نحوه انجام آن بدین صورت است که  افراد با گرفتن کمر فرد جلو (مانند قطار بازی بچهها)، تشکیل یک قطار انسانی داده و با ضرب آهنگ شعر یزله، به نرمی قدم برداشته و به جلو میروند. در مراسم عزاداری، گروه پس از طی مسافتی ایستاده و دایره وار و خمیده به سمت مرکز، با ریتم یزله شروع به سینه زنی میکنند.

از دیگر قسمتهای عزاداری بوشهریها، اجرای «بیتخوانی» است. بیتخوانی هم در عروسی و هم در عزا اجرا می شود . بیت عزا را برای جوانان میخوانند، اعم از شخصیتهای مذهبی مانند بیت خوانی حضرت قاسم (ع) و علی اکبر (ع) و یا جوانان تازه در گذشته. بیت خوانی به صورت مبادله ملودی میان دو یا چند نفر انجام می شود. نفر اول معمولا یک بیت را می خواند و بیت دیگر توسط فرد دیگری خوانده می شود. در بیت عزا معمولا نوحه خوان می خواند و جمع پاسخ می دهد. بیت عزا و بیت عروسی دارای موسیقی شبیه به همند، اما از نظر شعر با هم تفاوت دارند.

یکی از شناخته شده ترین شیوه های عزاداری در جنوب ایران، «چاوشی خوانی» است. چاووشی را در هنگام بدرقه یا در زمان استقبال از زایران می خوانند. چاووشی هم چنین در شب سوم محرم، شب عاشورا یا اربعین در میان نوحه (واحد) و هنگام کارهای ساختمانی و ... نیز خوانده میشود . نمونه ای یک چاووشی از اینجا دانلود کنید.

چاووشی
  twitter linkedin google-buzz facebook digg afsaran
کلید واژه
 
نظرات بینندگان
نظر شما
لطفا جهت تسهیل ارتباط خود با ایران سپید، در هنگام ارسال پیام این نکات را در نظر داشته باشید:
1.ارسال پیام های توهین آمیز به هر شکل و با هر ادبیاتی با اخلاق و منش اسلامی ،ایرانی ما در تناقض است لذا از ارسال اینگونه پیام ها جدا خودداری فرمایید.
2.از تایپ جملات فارسی با حروف انگلیسی خودداری کنید.
3.از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری کنید.
4. ثبت نظرات در سايت ايران سپيد براي هر نظر حداکثر 400 واژه است.
نام:
ایمیل:
نظر: *