روزنامه «ایران سپید»

شنبه 20 آبان 1396

22 صفر 1439

11 نوامبر 2017

سال بیست و یکم شماره 5714

صاحب امتیاز:

خبرگزاری جمهوری اسلامی      

مدیر مسئول: سهیل معینی

سامانه پیامکی: 3000465040

نشانی پستی: تهران- ص.پ. 158755388

تلفن: 84711371

شماره انتشارات: 5-88548892

وبسایت: www.iransepid.ir

پست الکترونیک: iransepid@icpi.ir

.........عناوین این شماره.......

کاربری هر فناوری کمکی نابینایان، اخلاق خاص خود را میطلبد 2

آشنایی با مصاحبه مفصل آیدا درباره شاملو، رمانی تازه از ادبیات فرانسه، و... 4

فناوری، واژه ای فراموش شده در مدارس نابینایی ایران 9

جدول حذفی/ بازار سیاهی که در سکوت قانون رشد میکند/ جملات رایج فارسی در انگلیسی

* گلواژه: دروغ باد ما را هر حقیقتی که با آن خنده ای نکرده ایم! فردریش نیچه

.......سخن هفته

* کاربری هر فناوری کمکی نابینایان، اخلاق خاص خود را میطلبد: بسیار شنیده اید که میگویند استفاده از تکنولوژی یا به تعبیر فارسی آن فناوری، فرهنگ خاص خودش را میخواهد. مثلاً میشنوید که فلانی خودروی لوکس خود را دارد، اما فرهنگ استفاده از آن را نمیداند. این نکته را چه در مورد فردی مشخص و چه در مورد استفاده جمعی از یک فناوری بسیار شنیده اید. نابینایان نیز از این قاعده برکنار نیستند. به ویژه آن که بسیاری از تجهیزات و فناوریهای کمک زیستی افراد دارای آسیب بینایی متکی بر صداست. زمانی میدان در اختیار ساعتهای گویا بود، متأسفانه همزمان با رواج این ساعتها در بسیاری از گردهماییهای نابینایان، افراد به طور زنجیره ای اقدام به استفاده از ساعات گویای خود میکردند که به هیچ عنوان جو خوبی نبود. حساب کنید مثلاً در یک سالن 200 نفره، بیست الی سی نفر از گوشه و کنار سالن اقدام به استفاده از ساعات گویای خود کنند. اخیراً این بحث در مورد کاربری گوشیهای همراه به چشم میخورد؛ با این تفاوت که صدای گوشیها هم خیلی بلندتر از ساعات گویاست و هم اطلاعات روی صفحه آنها خیلی بیشتر از اطلاع رسانی ساده در مورد وقت و زمان. متأسفانه دیده میشود برخی نابینایان به ویژه هنگام ورود به سالنهای اجتماعات، در حین راه رفتن یا نشستن روی صندلی خود به طور مکرر در حال استفاده از گوشیهای همراه هستند که آلودگی صوتی شدیدی در محیط و به ویژه برای افراد غیر نابینا ایجاد میکند. از این مسأله بدتر، استفاده گروهی نابینایان به طور همزمان از این گوشیها هنگام حضور در اماکن جمعی سرپوشیده مانند سالنها است. این افراد توجه نمیکنند فناوریهای کمک زیستی آنها نباید مزاحم دیگران شوند و این صداهای ماشینی برای آنها جذاب یا حد اقل ضروری است و نه برای دیگران. باید آداب و اخلاق کاربری این فناوریها آموخته شود، زیرا فرهنگ استفاده از یک وسیله درست به اندازه کاربری آن اهمیت دارد.

.......چوب الف

* در این شماره از چوب الف با مصاحبه مفصل آیدا درباره شاملو، رمانی تازه از ادبیات فرانسه و... آشنا شوید. - بام بلند هم چراغی (با آیدا درباره احمد شاملو). سعید پورعظیمی.     انتشارات هرمس. چاپ اول: 95. جلب رضایت آیدا با آن شخصیت غریب و دوستدار زیستن در سایه آسان نبود. او به جز چند مصاحبه کوتاه مطبوعاتی درباره موضوعات کلی، پنجاه سال تن به گفتگو نداده بود و از این کار پرهیز میکرد. سر انجام، سماجتی که به خرج دادم و لطفی که او در حقم داشت، موانع را کنار زد جای تعلل نبود. یک هفته بعد، کار آغاز شد و هیچ فکر نمیکردیم که چند سال مداوم ادامه یابد و کتابی شود در سیزده فصل، حتی روزهایی گفتگو از صلات ظهر تا ساعات پایانی شب کشیده میشد. پاسخ بعضی از پرسشها را از پیش میدانستم؛ اما چاره ای غیر از طرح دوباره نبود و باید جزئیات دقیق در کتاب ثبت میشد. به مدد حضور ذهن مثال زدنی آیدا و پرسشهایی که از دل بحثها میجوشید، پیش میرفتیم. از کودکی تا واپسین دم شاملو و باید گفت صمیمیت و حق صحبت سالها به اندازه ای بود که در مقابل پرسشهای خصوصی یا سخت، راه بندان ایجاد نکند. - ریشه های شر؛ ژوئل دیکر. ترجمه ناهید فروغان. انتشارات نیلوفر. چاپ اول: 96؛ «ریشه های شر» داستان نویسنده جوان و موفقی است که در نگارش دومین رمان خود به مخمصه افتاده، چشمه خلاقیتش خشکیده و به هر دری میزند نمیتواند به ناتوانیش در نگارش رمان دوم فایق آید. دعوت استاد ادبیات سابقش او را به شهر محل سکونت او میکشاند. این استاد یکی از مهمترین رمانهای ادبی قرن را نوشته است. اما تغییر مکان نیز درد نویسنده ما را دوا نمیکند. کنجکاوی و کلافگی باعث میشود که به جستجوی دست نوشته های رمان استاد بپردازد و در این جستجو به رازی پی میبرد که بعد از دستگیری استاد و اتهام او به قتل، نویسنده جوانمان را وا میدارد که برای اثبات بی گناهیش دست به کار شود. تلاش او در این راه منجر به حوادث بعدی و دستمایه نگارش رمانش میشود، اما... رمان ریشه های شر در سال 2012 منتشر شد و جایزه بزرگ آکادمی فرانسه را از آن خود کرد. این رمان به چهل زبان زنده دنیا ترجمه شده است. – بعد از عشق؛ تألیف شافاک، ترجمه ارسلان فصیحی، کتابسرای نیک، چاپ اول: 96.

این کتاب نوشته شده تا همین که خواندیش، فراموشش کنی؛ انگار نوشتن روی آب... «بعد از عشق» رمانی است درباره زنان و زنانگی و دوره ای غمبار و تیره، اما گذرا در زندگیِ زنانِ عاشق. دوره بعد از عشق. الیف شافاک با ذهن و قلم توانایش این دوره را که یکباره از راه میرسد و موجوار میگذرد و میرود، شرح و بسط داده و به شکل رمانی مدرن پیش چشم خواننده تصویر میکند. این رمانی جسورانه و حیرت انگیز و سحرآمیز است. الیف شافاک در میانه این همه بدی و نومیدی، به ما امید میبخشد تا بتوانیم تاب بیاوریم و مقاومت کنیم و باز زندگی را، معجزه وار، از سر بگیریم. - وسوسه های غربت؛ ایلیا ترویانف، ترجمه مریم مؤیدپور، نشر افق، چاپ اول: 93. وسوسه های غربت یکی از مهمترین رمانهاییست که در چند سال گذشته در آلمان نوشته شده است. رمان درباره گرایشهای چند فرهنگی و هویتهای چند بعدی و میان فرهنگی و بقای آنها در دنیای متناقض ریچارد فرانسیس برتون، جستجوگر ناشناخته ها و سایه روشنهاست و یک مدل تاریخی ایده آل برای ترویانف. برای برتون به عنوان یک افسر انگلیسی، نزدیک شدن به فرهنگهای بومی هندوستان و هندیها دو راه بیشتر ندارد؛ تظاهر و تقلید یا یادگیری و دگردیسی معنوی. برتون سعی میکند وارد فرهنگی غریبه بشود و تفاوتها را با فرهنگ کشور خودش پیدا کند و با تقلید و دگردیسی، این تفاوتها را از میان بردارد. در شرایطی که رابطه استعمارگران و استعمارشدگان و عدم توازن قدرت و پیش داوریها مانع نزدیک شدن آنها به یکدیگر میشود، چند فرهنگی و چند هویتی بودن برتون در قرن 19 میلادی، سرنوشت بسیاری از انسانهای قرن 20 میلادی هم هست. جهانی شدن، مهاجرت و رفت و آمد انسانها بین کشورهای مختلف، ما را با پدیده چند فرهنگی و چند هویتی بودن و غربت رو برو میکند. ایلیا ترویانف از سرشناسترین نویسندگان معاصر آلمان است که در حقوق و مردم شناسی تحصیل کرده و از 1988 به عنوان نویسنده، مترجم و ناشر فعالیت میکند. او تا کنون جوایز ادبی بسیاری دریافت کرده است. - مورتالیته و جیغ سیاه (روزنوشتهای یک رزیدنت زنان)؛ زویا طاوسیان، نشر میراث اهل قلم، چاپ دوم: 93.     برشی از مورتالیته و جیغ سیاه: همه نگاه ها عجیب است. این جا یک بیمارستان تخصصی بزرگ است؛ مرکز تولدهای شبانه روزی شهر. ما این جاییم؛ ما ترسیده ایم. از دیشب یک جمله را در مغزم نشخوار میکنم: «میترسم برای یک شروع!» و امروز شروع یک دوره چهار ساله است؛ دوره رزیدنتی با دستیاری تخصصی جراحی زنان و زایمان، در بیمارستان مخوف مرکز شهر که قرار است چهار سال خانه من باشد.

.......فناوریهای امیدبخش

* فناوری، واژه ای فراموش شده در مدارس نابینایی ایران: امروزه به سختی میتوان عرصه ای را پیدا کرد که رد پایی از فناوریهای روز در آن مشاهده نشود. در شرایطی که در کشور ما، استفاده از تکنولوژیهای آموزشی ویژه نابینایان، در کارهایی مثل تولید کتابهای درسی یا چاپ سؤالات امتحانی خلاصه شده و به ضرس قاطع میتوان گفت که از فناوریهای مورد استفاده در امر آموزش، تنها سایه ای در نظام آموزشی ما به چشم میخورد، در کشورهای پیشرفته، توجه شایانی مصروف تولید تجهیزاتی میشود که قرار است فرایند تعلیم و تعلم را برای دانشآموزان و معلمانشان آسانتر و جذابتر کنند و با ارائه آموزشهای به روز و با کیفیت، آینده ای روشنتر را برای این دانشآموزان رقم بزنند.

 «braillenote apex» یکی از همین دسته تجهیزات است. دستگاهی است شامل نرم افزارهایی نظیر: ویرایشگر متن، تقویم، دفترچه تلفن، کتابخوان، پخش کننده فایلهای چند رسانه ای، مرورگر اینترنت، پست الکترونیک، مدیریت پایگاه داده و ماشین حساب مهندسی. انواع مختلفی از این دستگاه تولید شده و در کلاسهای درس، در اختیار دانشآموزان قرار میگیرد. از نظر تعداد خانه های بریل، apex را میتوان به صورت ۳۲ یا ۱۸ خانه ای تهیه کرد. همچنین به دلخواه کاربر، مدلهای مجهز به کیبرد qwerty، یا استاندارد ماشین تایپ بریل هم تولید شده است. قابلیت خواندن متون pdf و powerpoint هم از دیگر امکاناتی است که در braillenote apex گنجانده شده است. همچنین کاربران این امکان را دارند که دستگاه را با روشهای مختلف به رایانه یا انواع مختلف محصولات apple متصل کنند. «typeability» نام نرم افزاری است که معلمان از آن به منظور آموزش تایپ به دانشآموزانشان استفاده میکنند. در این نرم افزار، ۹۹ درس کاربردی گنجانده شده که در طول دروس، دانشآموز این توانمندی را به دست میآورد که به طور کاملاً حرفه ای از کیبرد رایانه یا صفحات لمسی استفاده کند و اعداد، حروف و علائم نگارشی را تایپ کند و خود به تنهایی متونی را که مینویسد ویرایش کند. در نسخه آخر این نرم افزار هم قابلیت آموزش تایپ به نابینایانی که مجبورند از یک دست برای نوشتن استفاده کنند تعبیه شده است. «duxbury» نام نرم افزار دیگری است که بر روی ویندوز نصب میشود و امکان چاپ انواع متون الکترونیک به شکل بریل را در اختیار معلمان قرار میدهد. این نرم افزار از بیش از ۱۳۰ زبان پشتیبانی میکند و قابلیتی دارد که به کمک آن، آموزگاران میتوانند متون خود را از word یا excel مستقیماً به صورت بریل چاپ کنند. Duxbury از امکان چاپ علائم و فرمولهای ریاضی هم برخوردار است. «geosafari talking globe» سخت افزار دیگری است که در اختیار دانشآموزان نابینا قرار میگیرد. کره زمین است که به صورت گویا طراحی شده و علاوه بر قابلیت خوانده شدن نام مکانهایی که دانشآموز در حال لمس شکل آن بر روی کره زمین است، اطلاعات مهم و مفیدی هم در خصوص نقاط مختلف دنیا، جزئیات ژئوپولتیکی مناطق مختلف و فرهنگ و رسوم اقوام مختلف در آن تعبیه شده. بیش از ۱۰ هزار سؤال هم در مورد اطلاعات موجود در این کره در حافظه دستگاه گنجانده شده که معلمان میتوانند برای سنجش میزان یادگیری دانشآموزان از آن استفاده کنند.

 «IVEO hands on learning system» نام یک صفحه لمسی است که به شکل خودکار، انواع مختلف نقشه ها و گرافهای دروسی مانند ریاضی، هندسه، آمار، جغرافیا و... را به منظور استفاده دانشآموزان به صورت خطوط برجسته یا توضیحات گویا در اختیار آنها قرار میدهد. دانشآموزان همچنین به کمک این دستگاه، به طور مستقل میتوانند اشکال و جداول و گرافهای مختلف را طراحی کنند. اینها فقط گوشه ای از تجهیزات استفاده شده در کلاسهای درس دانشآموزان نابینا هستند. به همه اینها میتوان ایجاد انواع پایگاه های داده در خصوص روشهای تدریس به نابینایان برای استفاده معلمان مدارس ویژه نابینایان یا آموزگاران دانشآموزان تلفیقی را هم اضافه کرد.

.......کشکول

* جدول حذفی: در جدول حذفی 10 گروه سؤال ارائه شده که هر گروه شامل سه سؤال و سه پاسخ است. در هر گروه از سؤالات، اگر از پاسخ اول، یک حرف کم کنیم، حروف باقیمانده پاسخ دوم و اگر از پاسخ دوم، یک حرف کم کنیم، حروف باقیمانده پاسخ سوم را تشکیل میدهند. در انتها اگر حروف حذف شده پاسخهای اول را به ترتیب مرتب کنیم، رمز اول جدول و اگر حروف حذف شده پاسخهای دوم را به ترتیب بچینیم رمز جدول که نام دو آهنگساز به ترتیب اولی ایتالیایی و دومی مجارستانیست بدست میآید. برای مثال سؤالات گروه اول به این صورت: است (1. از ظروف چایخوری 2. هنرمند 3. قوت لایموت) پاسخها به ترتیب: (1. فنجان 2. فنان 3. نان) که اگر دقت کنید از کلمه اول حرف ج  و از کلمه دوم حرف ف حذف شده اند که ج حرف اول رمز اول و ف حرف اول رمز دوم هستند. شما میتوانید بقیه حروف دو رمز را به صورتی که توضیح داده شد بدست آورید. سؤالات هر گروه: گروه اول: (1. از ظروف چایخوری 2. هنرمند 3. قوت لایموت) گروه دوم: (1. زگیل 2. کمیاب 3. قله بلند زاگرس) گروه سوم: (1. مزیتها 2. روزها 3. اسب چاپار) گروه چهارم: (1. طائر 2. حفاظ پلکان 3. روزگار) گروه پنجم: (1. پایتخت کشورمان 2. نوعی میمون 3. سرین و کفل) گروه ششم: (1. علم مملکت داری 2. پایگاه اینترنتی 3. نشانه الهی) گروه هفتم: (1. عروس زاگرس 2. خواهان 3. درس نخوانده) گروه هشتم: (1. سروری 2. پیروی کردن 3. از افعال ربطی) گروه نهم: (1. انتقال بیماری 2. از یاران پیامبر (ص) 3. عقیده) گروه دهم: (1. نوعی تلفن 2. فرق سر 3. شغل و حرفه). شما تا چهارشنبه هفته جاری فرصت دارید رمز جدول را با شماره پیامک 3000465040 به ما اعلام کنید. رمز جدول هفته گذشته: زرنگی زیاد فقر میاره.

* حرفهای تکان دهنده: تمام پیشرفتهای عالمگیر خود را مدیون تفکر منظم و یادداشت برداری دقیق هستم. توماس ادیسون - یک انقلابی واقعی همان جایی خدمت میکند که به او احتیاج است. چه گوارا - کسانی که مردم از آنها به صاحبان اخلاق یاد میکنند، اگر ما اشتباهشان را ببینیم، از ما به بدی یاد خواهند کرد حتی اگر دوست ما باشند. فردریش نیچه

* بازار سیاهی که در سکوت قانون رشد میکند: «فروش اعضای بدن...» این جمله ای آشناست که در خیابانهای اطراف برخی بیمارستانها، به ویژه بیمارستانهای دولتی خودنمایی میکند و خبر از توسعه تجارتی تلخ میدهد که زیر پوست شهر ریشه دوانده است؛ روی دیوار ورودی بیمارستان، در یکی از خیابانهای اصلی پایتخت، برگه سفید رنگ خطداری درست شبیه برگه دفترچه های مشق نصب شده که روی آن با خطی نه چندان خوش نوشته شده: «مردی ۳۳ ساله کلیه خود را به علت بدهی به مبلغ ۸ میلیون با گروه خونی AB+ میفروشم. شماره تماس...» در نقطه دیگری از شهر روی برگه ای تمیز تایپ شده: «فوری فوری-فروشی– نرخ توافقی/ کلیه فروشی -زن ۲۱ ساله- گروه خونی B+ شماره تماس...» – کلمات «فوری- فوری» بیشتر از محتوای آگهی به چشم میخورد و جلب توجه میکند! در متن آگهی دیگری آمده: «جوان سالم، ورزشکار با گروه خونی o+ آماده فروش کلیه و کبد». - سامانه آنلاین: سامانه آنلاینی برای خرید و فروش اعضای بدن در کشور دایر شده که از کلیه و کبد گرفته تا دیگر اعضای بدن را میتوان در آن خرید و فروخت! بازار سیاه خرید و فروشی غیر قانونی که قانونی و مجاز جلوه میکند. فردی که جز این سایت، مجموعه آنلاین دارای مجوز از مقامات را نیز دارد و از آنجا که با برنامه نویسی تحت وب آشنایی دارد، به خوبی میدانسته چگونه رد پای خود را پاک کند، اما ابایی از معرفی خود به عنوان طراح سایت خرید و فروش آنلاین اعضا نداشته و ندارد! این را میشود از شماره تلفن درج شده از مدیران این مجموعه بر پیشانی سایتشان نیز دریافت؛ سایتی که آدرس دامنه آن، وطنی است و نام انتخاب شده برایش نیز شباهت فراوان و انکار ناشدنی با سایت نام نویسی از افراد متقاضی اهدای عضو دارد؛ اما نه برای اهدای عضو، که برای خرید و فروش آن دایر شده است. - خرید اعضای بدن چقدر آب میخورد؟ شاید تصور کنید پس از مرگ، بدن شما هیچ ارزشی ندارد، اما بررسیهای انجام شده نشان میدهد تجارت اعضای بدن انسان بازاری چند میلیارد دلاری دارد! بدن فرد مرده همواره در پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. اما تقاضا برای اعضای بدن انسان در چند دهه گذشته بسیار بیشتر از عرضه آن بوده و به همین دلیل این تجارت در بازار بین الملل نیز به تجارتی زیرزمینی و کثیف تبدیل شده است. به طوری که افراد سودجو بدون اجازه اقدام به برداشت اعضای بدن و خرید و فروش آن در بازار میکنند. ایسنا در گزارشی ارزش اقتصادی برخی از اعضای بدن انسان را آورده که بر اساس آن تجارتی داغ و سودآور بر پایه اعضای بدن در بازارهای سیاه داخلی و خارجی راه افتاده که بازاری متفاوت از اهدای عضو و خرید به دلیل کمبود مجال زنده ماندن و ماندن در صف انتظار دارد. ۱- ستون فقرات؛ از این عضو بدن اغلب در آزمون ایمپلنتهای ارتوپدی از سوی جراحان استفاده میشود. نرخ آن به ۹۰۰ دلار میرسد. ۲- دست، ساعد و شانه؛ نرخ دست و ساعد به ۳۸۵ دلار و شانه به ۵۰۰ دلار میرسد. ساعد و دست اغلب در تمرینهای جراحی برای آموزش به جراحانی که قصد جراحیهای سنگین دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. پیدا کردن این عضو راحت است. اگرچه پیدا کردن شانه نسبت به دست و ساعد دشوارتر است. چرا که جدا کردن این عضو از بدن سختتر است. این اعضا همچنین برای پژوهشهای مربوط به ارتوپدی و تمرینهای جراحی مورد استفاده قرار میگیرند. ۳- قلب؛ قلب و دیگر ارگانهای درونی بدن اغلب از سوی جراحان برای تمرین و توسعه تکنیکهای جدید مورد استفاده قرار میگیرد. نرخ آن ۵۰۰ دلار است. ۴- قرنیه؛ یک جفت قرنیه حدود ۶ هزار دلار نرخ دارد. این بافت شفاف در چشم اجازه میدهد تا انسان ببیند و بدون آن بینایی مفهومی ندارد. جراحت یا بیماری میتواند به تخریب قرنیه منجر شود. ۵- کلیه؛ نرخ کلیه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ دلار است. جراحان اغلب از کلیه و دیگر ارگانهای درونی بدن برای آموزش مهارتها و توسعه تکنیکهای جدید استفاده میکنند. ۶- سر سالم و دست نخورده؛ نرخ این عضو حیاتی بدن به ۶ هزار دلار میرسد. 7- مغز؛ این عضو بیشتر از سوی جراحان مغز و اعصاب برای تمرین روشهای جدید حذف تومور و درمان صدمات مغزی استفاده میشود. نرخ آن ۶۰۰ دلار است. ۸- زانو؛ جراحان ارتوپدی از مفاصل زانو برای تمرین روشهای جراحی کمتر تهاجمی استفاده میکنند. نرخ هر زانو ۶۵۰ دلار است. ۹- تاندون؛ تاندونها بیشتر در جراحیهای ارتوپدی برای جایگزینی تاندون یا استخوانهای آسیبدیده از سوی تروما، تومور یا دیگر وضعیتها مورد استفاده قرار میگیرد. نرخ هر تاندون به هزار دلار میرسد.

* جملات رایج فارسی در انگلیسی: Conscious pangs، عذاب وجدان - I can keep you up، میتونم درکت کنم - impugn sb’s honesty، زیر سؤال بردن درستی کسی -  you get what you deserve! هرچی لایق باشی میگیری - To be down to earth، خاکی و فروتن بودن - there is no living soul here، اینجا پرنده پر نمیزنه - to err is human، بشر جایز الخطاست - Thanks all the same، در هر صورت متشکرم - He is a time server، اون نون رو به نرخ روز میخوره.

* پاسخ سؤالات جدول هفته گذشته: گروه 1 (مهموز–سه فاز) 2 (نکتار-انبار) 3 (ولیکن-یاران) 4 (شاهرگ-سربرگ) 5 (سماوی-تئوری) 6 (روباز-دلباز) 7 (اجنبی-مشتری) 8 (ناروا-ارتشا) 9 (شمشاد-منجمد) 10 (متوقف-اهداف) 11 (قنداق-صندوق) 12 (شیپور-رادار) 13 (آلبوم-تقویم) 14 (ضروری–نباتی) 15 (کیمیا-هیولا) 16( صنوبر-مختار) 17 (انبوه-بامیه).