موسیقی باروک، مرواریدی صیقل نیافتهآنچه که ما امروزه از موسیقی و تئوریها و قوانین وابسته اش میدانیم، مدیون نوآوریهایی است که به دنبال رنسانس در اروپا اتفاق افتاد. |
به گزارش ایران سپید نوآوریهایی که نه تنها در موسیقی و شاخه های دیگر هنر، که در تمامی جوانب زندگی ساکنان اروپا پدید آمد. از علم گرفته تا سیاست و از دین تا نقاشی. رنسانس، موسیقی را تا حدود زیادی از انحصار کلیسا و دربار رهانید و همین اتفاق هم بود که شکوفاییِ عجیب و غریب این هنر متعالی را در پی داشت. در شماره های پیشین، دیدیم که در سالهای پایانی دوره ای که به رنسانس موسوم است موسیقیِ وابسته به ساز، از جایگاه بهتری نسبت به سالهای پیشین برخوردار بوده است. همین امر باعث شد اتفاقات شگرفی در این زمینه در دوره پسارنسانس رقم بخورد.
دوره ای را که بعد از رنسانس در موسیقی و برخی دیگر از مکاتب هنری شکل گرفت، دوره «باروک» مینامند. این کلمه، واژه ای است ایتالیایی به معنای زمخت و ناهنجار. البته اینطور که در ابتدا به ذهن متبادر میشود، این کلمه باری منفی ندارد. ریشه آن واژه «بارکو» است که در ایتالیایی به معنای مروارید صیقل نیافته است. محدوده زمانی بین سالهای ۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰ میلادی را متعلق به این دوره میدانند. سالهایی که انقلابیترین تغییرات در موسیقی اروپا به وقوع پیوسته است. نمونه هایی از موسیقی پیش از رنسانس یا حتی دوره رنسانس را در شماره های پیشین با هم شنیده بودیم. اگر این موسیقیها را شنیده باشید، احتمالاً با این نکته موافق باشید که این موسیقیها قدری عجیب و غریب به نظر میرسند. صداها و نوع جریانی که ملودیها ایجاد میکنند، نسبت به آنچه که ما امروزه از موسیقی میشناسیم، کمی مهجور مینمایند. شاید علت را بتوان در این نکته دید که آنچه که ما امروز از موسیقی میشناسیم، بر مبنای قواعدی است که در دوره باروک بنا نهاده شد و تا پیش از آن، تصنیف موسیقی یا قاعده مشخصی نداشته، یا با تکیه بر مفاهیمی شکل میگرفت که خیلی ساز و کار واحدی نداشته است. در دوره باروک اما آدمهایی پیدا شدند که دست به تنظیم قواعدی مشخص برای موسیقی زدند و موسیقی را از یک پدیده هنری به یک جریان علمی و در عین حال هنری تبدیل کردند. به طور مثال، حتماً کلماتی همچون «مینور» و «ماژور» به گوشتان خورده است. چیزی که امروزه از اولین واژه هایی است که یک موسیقیدان در فرایند آموزش موسیقی فرا میگیرد. این واژگان و قواعد مربوط به آنها از جمله محصولاتی است که در دوره باروک به دست آمده و هنوز هم موسیقیدانان در حقیقت میراثخواران همان دوره محسوب میشوند. تأثیر این دوره در جریان موسیقی اروپا آنقدر عمیق بوده که نامهای موسیقیدانان این دوره حتی برای عوام هم شناخته شده اند. نامهایی مثل یوهان سباستین باخ یا ویوالدی و آلبینونی. در باره موسیقی باروک بیشتر خواهیم نوشت اما حالا بیایید در دل سرما، به قطعه ای آشنا از ویوالدی گوش کنیم. قطعه «بهار» بخشی از «چهار فصل» اثر ویوالدی را از وبسایت دانلود و گوش کنید.